Yağlı Tohumların Depolanması

yağlı tohumların depolanmasındaki genel ilkeler ve bozulmaya etki eden etmenler? bilgisi olan kaynak verebilir mi

Yağlı tohumların depolanmasında dikkat edilmesi gereken genel ilkeler ve bozulmaya etki eden faktörler şunlardır:

Genel Depolama İlkeleri
Nem Kontrolü

Yağlı tohumların nem içeriği, depolama öncesinde güvenli seviyelere (genellikle %8-10 altında) düşürülmelidir. Yüksek nem, küflenme ve oksidasyona yol açar.

Depo ortamının bağıl nemi %60'ın altında tutulmalıdır.

Sıcaklık Yönetimi

Depo sıcaklığı 10-15°C arasında olmalıdır. Yüksek sıcaklık, yağ asitlerinin bozulmasını hızlandırır.

Isı artışı, böcek ve mikroorganizma faaliyetini tetikler.

Havalandırma

Depo alanında yeterli havalandırma sağlanmalıdır.

Sıcaklık ve nem dengesini korumak için pasif veya kontrollü havalandırma sistemleri kullanılabilir.

Karanlık ve Oksijen Kontrolü

Işık, yağların oksidatif bozulmasını hızlandırır, bu nedenle depo karanlık olmalıdır.

Oksijenle teması azaltmak için vakumlu veya azotlu depolama yöntemleri kullanılabilir.

Temizlik ve Dezenfeksiyon

Depo öncesi alan, böcek ve mantarlardan arındırılmalıdır.

Önceki ürün kalıntıları temizlenmeli, depo ilaçlanmalıdır.

Ambalaj ve Muhafaza

Geçirgen olmayan (polietilen, çuvalların içine alüminyum bariyerli torbalar) malzemeler kullanılabilir.

Depolama süresi uzunsa, vakum paketleme veya modifiye atmosfer paketleme (MAP) tercih edilmelidir.

Bozulmaya Etki Eden Faktörler
Biyolojik Faktörler

Küf ve Bakteriler: Yüksek nemde (<%14) aflatoksin üreten Aspergillus türleri gelişir.

Böcek ve Haşereler: Tribolium (un biti), Sitophilus (buğday biti) gibi zararlılar yağları okside eder.

Kimyasal Bozulma

Oksidasyon: Oksijen, ısı ve ışık yağ asitlerini parçalar (rancidite).

Enzimatik Aktivite: Lipaz enzimleri serbest yağ asidi (FFA) miktarını artırır.

Çevresel Koşullar

Yüksek sıcaklık ve nem, bozulma reaksiyonlarını hızlandırır.

Depo duvarlarında terleme (kondensasyon), küf oluşumuna neden olur.

Mekanik Hasar

Kırık taneler, yüzey alanını artırarak oksidasyonu kolaylaştırır.

Önerilen Kaynaklar
TÜBİTAK Yayınları: "Yağlı Tohumların Depolanması ve Kalite Koruma Yöntemleri"

FAO Technical Guidelines: "Oilseed Storage Techniques" (www.fao.org)

Tarım ve Orman Bakanlığı – "Hububat ve Yağlı Tohumların Depolanması"

Bilimsel Makale: Journal of Stored Products Research (Özellikle lipid oksidasyonu üzerine çalışmalar)