Tarımsal Üretim ve Ekonomik Performans

Son yıllarda Türkiye tarım sektörü, üretim ve ekonomik performans açısından önemli değişimlere sahne oldu. İklim değişikliği, girdi maliyetlerindeki artışlar ve dış ticaret politikaları gibi faktörler, sektördeki dinamikleri etkiledi. Aşağıda, 2023 ve 2024 yıllarına ait tarımsal üretim ve ekonomik performans verileri özetlenmiştir.

📊 2023 Tarımsal Üretim ve Ekonomik Performans
GSYİH İçindeki Pay: 2023 yılı itibarıyla tarım sektörü, Türkiye'nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYİH) içinde %4,4'lük bir paya sahipti. Ancak, 2023 yılı ilk çeyreğinde tarım sektörü %3,8 oranında bir daralma yaşadı. Bu daralma, 2021 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana en sert daralma olarak kayıtlara geçti.

Tarım İhracatı: 2023 yılında Türkiye'nin tarım ihracatı, bir önceki yıla göre %2,8 artarak 35 milyar 164 milyon 253 bin dolara yükseldi ve rekor seviyeye ulaştı. Tarım ihracatı, ülke ihracatının %15,9'unu oluşturdu.

📉 2024 Tarımsal Üretim Verileri
Genel Üretim: 2024 yılında, tarla ürünleri olan tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde (yem bitkileri hariç) üretim bir önceki yıla göre %5,0 azaldı. Sebzelerde %5,6, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde ise %2,1 oranında artış görüldü.

Tahıl Üretimi: Tahıl ürünleri üretim miktarları 2024 yılında bir önceki yıla göre %7,5 oranında azalarak yaklaşık 39 milyon ton olarak gerçekleşti. Buğday üretimi %5,5, arpa üretimi %12,0, mısır üretimi ise %10,0 oranında azaldı.

Sebze Üretimi: Sebze ürünleri üretim miktarı 2024 yılında bir önceki yıla göre %5,6 artarak yaklaşık 33,6 milyon ton oldu. Domates üretimi %9,0, kuru soğan üretimi %7,7, salçalık-kapya biber üretimi ise %16,4 oranında arttı.

Meyve Üretimi: Meyve, içecek ve baharat bitkileri üretim miktarı 2024 yılında bir önceki yıla göre %2,1 artarak yaklaşık 28 milyon ton olarak gerçekleşti.

💰 Tarımsal Destek ve İstihdam
Destek Bütçesi: 2024 yılı için tarımsal destek bütçesi 91 milyar 550 milyon TL olarak belirlendi. Bu miktar, 2023 yılındaki 63 milyar 400 milyon TL'lik bütçeye göre %44 artış anlamına geliyor.

İstihdam: 2024 yılı itibarıyla tarımsal istihdam, toplam istihdamın %14,7'sini oluşturuyor. Bu oran, 2002 yılında %35 iken, yıllar içinde azalma göstermiştir.

📈 Tarımsal Ekonomide Öne Çıkan Gelişmeler
Girdi Maliyetleri: 2024 yılında, tarımsal girdi fiyatları yıllık %45,11 oranında arttı. Bu artış, üreticilerin maliyetlerini yükselterek karlılıklarını olumsuz etkiledi.

Fiyat Dengesizlikleri: Birçok üründe üreticiler, artan maliyetlere rağmen ürünlerini düşük fiyatlarla satmak zorunda kaldı. Ancak, tüketiciler bu ürünleri yüksek fiyatlarla almak zorunda kaldı. Bu durum, gıda enflasyonunun yükselmesine neden oldu.

İklim Etkileri: Kuraklık ve iklim değişikliği, özellikle ayçiçeği gibi bazı ürünlerin üretimini olumsuz etkiledi. Örneğin, ayçiçeği üretimi 2023 yılında %70 oranında düştü.