Türkiye’de ZİHA Kullanımı

Türkiye'de ZİHA (Zirai İnsansız Hava Aracı) kullanımı, son yıllarda dijital tarım uygulamaları, verimlilik artışı, çevresel sürdürülebilirlik ve kırsalda iş gücü maliyetlerinin azaltılması gibi amaçlarla hızla yaygınlaşmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın desteklediği dijitalleşme politikaları, yerli üretim İHA projeleri ve özel sektör yatırımlarıyla Türkiye, ZİHA teknolojilerinde bölgesel bir öncü olma yolundadır.

📌 1. Hangi Alanlarda Kullanılıyor?
Tarımsal Alan Uygulama Türü
Tahıl üretimi (buğday, arpa, çeltik) Geniş alan ilaçlama, gübreleme, haritalama
Meyvecilik (zeytin, elma, narenciye) Hassas ilaçlama, zararlı tespiti
Sebzecilik ve seracılık Yüksek çözünürlüklü görsel analiz, sıcaklık/nem ölçümü
Fındık ve çay tarımı Eğimli arazilerde ilaçlama kolaylığı
Pamuk, ayçiçeği, mısır, şeker pancarı Bitki sağlığı haritalama ve erken hastalık teşhisi

🛠️ 2. Yerli ZİHA Geliştirme Projeleri
🇹🇷 Yerli ZİHA Üreticileri:
Zyrone Dynamics

İlaçlama yapabilen hibrit ZİHA sistemleri

Yüksek taşıma kapasitesi (20-30 litre)

Titra Teknoloji – Alpin İHA

Modüler yapı, termal kamera uyumluluğu

STM (Savunma Sanayii destekli)

Tarımsal amaçlı değil, fakat teknolojik altyapısı sivil ZİHA'lara örnek oluyor.

Tarım Kredi Kooperatifleri & ZİHA iş birlikleri

Kooperatif üyelerine ortak ZİHA kullanımı modeli sunulmakta.

🧪 3. Üniversite ve Ar-Ge Katkıları
Ege Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi gibi tarım fakülteleri:

Multispektral kamera ile ZİHA analiz çalışmaları

Gübreleme karar sistemleri

ZİHA görüntülerinden verim tahmini algoritmaları

TAGEM (Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü):

Zirai İHA'lar ile ilgili pilot projeler, veri paylaşımı, verimlilik analizi

🛰️ 4. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Rolü
Bakanlık politikaları ve destekler:

Tarımda Dijitalleşme ve Akıllı Tarım Stratejileri (2023–2027) kapsamında ZİHA’lara özel yer verilmiştir.

TARİS ve TARBİL entegrasyonları ile veri destekli ZİHA analiz altyapısı hedefleniyor.

Kırsal Kalkınma Yatırımları Destekleme Programı (KKYDP) ve IPARD-II fonları, ZİHA yatırımlarını teşvik etmektedir.

Tarımsal Drone Kullanım Eğitimi sertifikası olan çiftçilere avantajlar sağlanıyor.

📑 5. Lisanslama ve Düzenlemeler
✈️ Sivil Havacılık Kuralları (SHGM):
ZİHA kullanıcıları, İHA-1 veya İHA-2 sınıfı pilot lisansına sahip olmalıdır.

İlaçlama yapacak operatörler, ayrıca Tarım Bakanlığı onaylı "Zirai Drone Operatör Sertifikası" almalıdır.

Uçuş izni gereklidir, özellikle tarım dışı alanlar veya yerleşim yerlerine yakın bölgelerde.

📊 6. Uygulama Başarı Örnekleri
🌾 Konya Ovası
Geniş alanlı hububat üretiminde ZİHA’lar ile gübre ve pestisit kullanımı %30 azaltıldı.

NDVI haritalama ile bölgesel verim farkları izlendi.

🍇 Manisa Bağcılık Bölgeleri
Asmalarda mildiyö erken teşhisi için termal ZİHA kullanımı

Drone destekli noktasal fungisit uygulaması

🌿 Karadeniz – Fındık Tarımı
Eğimli arazilerde manuel ilaçlama yerine ZİHA tercih ediliyor

İş gücü ve zaman %50 tasarruf sağlandı

💰 7. Ekonomik ve Sosyal Etki
Katkı Türü Açıklama
⏱️ İş gücü tasarrufu Genç nüfusun tarıma dönüşünü teşvik eder
💸 Maliyet avantajı Nokta uygulama sayesinde pestisit tüketimi azalır
🛡️ Çevresel fayda Kimyasal yük ve su tüketimi azalır
📱 Teknolojiyle tarım entegrasyonu Tarımsal dijitalleşme süreci hızlanır

🔮 8. Gelecek Vizyonu
Yapay zekâ ile desteklenen ZİHA’lar (otomatik karar ve müdahale)

Tam entegre sistemler: ZİHA + sensör ağı + uydu + yazılım

Mini ZİHA’lar ile küçük parsellerde yaygın kullanım

Kooperatif tabanlı paylaşımlı ZİHA sistemleri