Mr.Muhendis
22.10.2009, 19:47
Erzurum'da Özellikle Ayran Çorbasıyla Birlikte Alınan Aşotunun Tıbbi Yönden de Bazı Rahatsızlığa İyi Geldiği Bildirildi.
Erzurum'da özellikle ayran çorbasıyla birlikte alınan aşotunun tıbbi yönden de bazı rahatsızlığa iyi geldiği bildirildi.
Orjinal Adı Coriandrum Sativum olan, halk arasında da aşotu olarak bilinen(kişniş otu) maydanozgiller familyasından. Anayurdu Akdeniz havzası olan aşotu, günümüzde birçok yerde ve ülkemizde yabani bitki ya da kültür bitkisi olarak yetiştiriliyor. 60 santimetreye kadar boylanabilen bir yıllık otsu bitki olan aşotu, gövdesi yuvarlak kesitli, boylamasına oluklar halinde çizgili, soluk yeşil renkli ve dallara ayrılan yapıda. Aşotunun alt ve üst bölümündeki yaprakları farklı görünüşte olur, alt yaprakları maydanoz bitkisininkilere benzer. Yaz başı ile ortası arasında gevşek şemsiyeler oluşturarak açan, beyaz ya da pembemsi açık mor renkli küçük çiçekleri olgunlaşınca, 2-7 mm. çapında yuvarlak, açık kahverengi tohum kılıfını taşıyan kokulu, kuru meyvelere dönüşür. Bol güneşli yerleri, bitek ve hafif topraklan seven kişniş bitkisi, tohumları sonbaharda ekilerek çoğaltılır.
AŞOTUNUN KULLANILIŞI
Kişnişin tohumunu taşıyan meyvesinde nişasta, tanen, şekerler, sabit ve uçucu yağlar bulunur. Uçucu yağında yüksek oranda coriandrol ile düşük oranda geraniol, borneol, pinen, phelladron ve asetik asit var. Kişniş tohumları pastacılıkta, baharat olarak bazı çorba ile yemeklerin hazırlanmasında ve kişniş şekerinin yapımında kullanılır. Bazı yerlerde bitkinin körpe yaprakları salata ve güveçte pişen yemeklere katılır. Gövde ve kökü de sebze gibi pişirilip yenir. Aşotu, Erzurum yöresinde kış mevsiminde tüketilmek üzere salamura yapılır.
AŞ OTUNUN TİBBİ ÖNEMİ
Eski Mısır papirüsleri, Çince ve Sanskritçe metinlerde sağlığa yararlı etkilerinden övgüyle söz edilen kişnişin, tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle sıralanıyor:
Kişniş tohumları içerdiği yağlarla mideyi uyarır; iştahı açar, sindirimi kolaylaştırır ve hazımsızlığa iyi gelir. Aynı nedenle mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür. Aniden başlayan mide ve karın ağrılarını bastırır. Özellikle çocuklarda diyareyi kesici etkiler yapar. Hafif yatıştırıcı etkisi vardır. Kişniş antiseptik (mikrop kırıcı) etkiler de taşır. Akne ya da yaraların üzerine uygulanır.
Erzurum'da özellikle ayran çorbasıyla birlikte alınan aşotunun tıbbi yönden de bazı rahatsızlığa iyi geldiği bildirildi.
Orjinal Adı Coriandrum Sativum olan, halk arasında da aşotu olarak bilinen(kişniş otu) maydanozgiller familyasından. Anayurdu Akdeniz havzası olan aşotu, günümüzde birçok yerde ve ülkemizde yabani bitki ya da kültür bitkisi olarak yetiştiriliyor. 60 santimetreye kadar boylanabilen bir yıllık otsu bitki olan aşotu, gövdesi yuvarlak kesitli, boylamasına oluklar halinde çizgili, soluk yeşil renkli ve dallara ayrılan yapıda. Aşotunun alt ve üst bölümündeki yaprakları farklı görünüşte olur, alt yaprakları maydanoz bitkisininkilere benzer. Yaz başı ile ortası arasında gevşek şemsiyeler oluşturarak açan, beyaz ya da pembemsi açık mor renkli küçük çiçekleri olgunlaşınca, 2-7 mm. çapında yuvarlak, açık kahverengi tohum kılıfını taşıyan kokulu, kuru meyvelere dönüşür. Bol güneşli yerleri, bitek ve hafif topraklan seven kişniş bitkisi, tohumları sonbaharda ekilerek çoğaltılır.
AŞOTUNUN KULLANILIŞI
Kişnişin tohumunu taşıyan meyvesinde nişasta, tanen, şekerler, sabit ve uçucu yağlar bulunur. Uçucu yağında yüksek oranda coriandrol ile düşük oranda geraniol, borneol, pinen, phelladron ve asetik asit var. Kişniş tohumları pastacılıkta, baharat olarak bazı çorba ile yemeklerin hazırlanmasında ve kişniş şekerinin yapımında kullanılır. Bazı yerlerde bitkinin körpe yaprakları salata ve güveçte pişen yemeklere katılır. Gövde ve kökü de sebze gibi pişirilip yenir. Aşotu, Erzurum yöresinde kış mevsiminde tüketilmek üzere salamura yapılır.
AŞ OTUNUN TİBBİ ÖNEMİ
Eski Mısır papirüsleri, Çince ve Sanskritçe metinlerde sağlığa yararlı etkilerinden övgüyle söz edilen kişnişin, tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle sıralanıyor:
Kişniş tohumları içerdiği yağlarla mideyi uyarır; iştahı açar, sindirimi kolaylaştırır ve hazımsızlığa iyi gelir. Aynı nedenle mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür. Aniden başlayan mide ve karın ağrılarını bastırır. Özellikle çocuklarda diyareyi kesici etkiler yapar. Hafif yatıştırıcı etkisi vardır. Kişniş antiseptik (mikrop kırıcı) etkiler de taşır. Akne ya da yaraların üzerine uygulanır.