Mr.Muhendis
20.10.2009, 14:39
Amacı
• Esnaf ve sanatkârlar odaları, esnaf ve sanatkârlar odaları birlikleri ile esnaf ve sanatkârlar federasyonları arasında birliği temin etmek, gelişmeyi ve ilerlemeyi sağlamak,
• Genel olarak esnaf ve sanatkârların faaliyetlerinin mesleki çıkarlar ve ülke yararına uygun bir şekilde yürütülmesini sağlamak, bu hususta lüzumlu görülecek her türlü önlem ve girişimlerde bulunmak,
• Esnaf ve sanatkârları yurt çapında ve uluslararası kurum ve kuruluşlar düzeyinde temsil etmek, esnaf örgütleri ile uluslararası dayanışma içerisinde olmak,
• Ulusal ekonomideki gelişmelere paralel olarak lüzumlu görülecek mesleki önlemleri almak, dünyadaki değişimlere göre esnaf ve sanatkârlarımızın uyumunu sağlayacak girişimlerde bulunmak,
• Esnaf ve sanatkârların mesleki eğitimlerini geliştirmek, verimliliğin artması ve hizmet kalitesinin yükseltilmesi için faaliyette bulunmak; onların ekonomik, sosyal ve kültürel yönden gelişmelerini sağlamak amacıyla tesisler, şirketler, kurum ve kuruluşlar oluşturmak,
• Bakanlıkça verilecek diğer görevleri yapmak, esnaf ve sanatkârlarımıza yönelik her türlü çalışmayı gerçekleştirmek, amacıyla kurulmuştur.
Cumhuriyet Dönemi ve TESK
Konfederasyonumuz ve alt teşkilatı, Ahilikten gelen ilkelerini kaybetmeden bugün de ülkenin orta direği, istikrar unsuru olma özelliğini muhafaza ederek faaliyetlerine devam etmektedir.
Konfederasyonumuz Ahilikten gelen bir teşkilatın en üst kuruluşu olarak, Ahiliğe her zaman sahip çıkmış ve Ahilik ilkelerini korumaya çalışmıştır. Bu nedenle Kültür Bakanlığı ile işbirliği içinde her yıl Ahilik Kültürü Haftası Kutlamaları Yönetmeliği kapsamında bulunan illerimizde, mülki amirlerle yerel yönetimlerin de katkısıyla, büyük bir coşku ile Ahilik Kutlamaları yapılmaktadır. Ahilik Haftası aynı zamanda tüm ülke genelinde Esnaf Bayramı olarak da kutlanmaktadır. Her iki kutlama programları çerçevesinde illerimizde Ahilikle ilgili panel ve konferanslar düzenlenmekte, şenlikler yapılmakta, iller tarafından seçilen, mesleğinde başarılı ve mesleğinin gerektirdiği ahlaki ilkelere sahip en genç-en yaşlı ve kadın esnaf ve sanatkârlarımıza belge ve armağanlar verilmekte, sergiler-fuarlar açılmaktadır. Konfederasyonumuz her yıl ayrıca, Ahiliğin merkezi kabul edilen Kırşehir ilimizde, ülke genelinden gelen esnaf-sanatkâr kuruluşları yöneticileri ile birlikte gerçekleştirilen Türkiye çapındaki büyük toplantıya da öncülük etmekte ve destek sağlamaktadır. Ahiliğin yaşatılması, geliştirilerek günümüz koşullarına uydurulması amacıyla araştırmalar ve yayınlar da yapılmaktadır.
Esnaf ve sanatkâr kesiminin tarihinde önemli bir yer tutan Ahilik, gerek öz ve gerekse kurumları ile günümüzde halen yaşamaktadır. Bugün esnaf-sanatkârlar kesimi açısından büyük öneme sahip olan, Halk Bankası, Esnaf Kefalet Kooperatifleri, Bağ-Kur gibi kuruluşların kökeni Ahilik Teşkilatına dayanmaktadır. Bu nedenle esnaf ve sanatkârlar kesiminde ve bağlantılı teşkilatlarında 38 yıldan beri "Esnaf Bayramı" kutlamaları büyük bir coşkuyla gerçekleştirilmektedir.
Ahilik Kültürü
Ahilik felsefesi, temelleri 12’nci yüzyılda Kırşehir’de atılmış, daha sonra tüm Anadolu’ya yayılmış, izleri bugüne kadar süregelmiş kültürel, sosyal ve ekonomik bir oluşumdur.
Ahilik, 13-19’uncu yüzyıllar arasında Anadolu’da yaşayan halkın sanat ve meslek alanında yetişmelerini sağlayan, onları ahlaki yönden geliştiren, çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen bir örgütlenmedir.Ahilik, iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo-ekonomik düzendir.
Ahlakla sanatın uyumlu birleşiminden oluşan ahilik, örgüt olarak Anadolu’da 13’ncü yüzyılda Ahi Evran tarafından kurulmuştur.
Ahi kelimesi de Arapça’dır ve “kardeş/kardeşim” demektir. Ancak bazı araştırmacılar, Ahi sözcüğünün Türkçe’de cömert, eliaçık, yiğit anlamına gelen “akı” sözcüğünden geldiğini ileri sürmektedirler. Anadolu’da Türk kurum ve terimlerinin fazlalaştığı bir dönemde “akı”nın, Arapça “kardeşim” anlamına gelen “ahi”ye dönüştüğü sanılmaktadır. Ahi Evran tarafından Anadolu’da 13’ncü yüzyılda kurulan Ahilik, belli kurallara bağlı olarak faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlar birliğini ifade etmektedir.
Alt Teşkilat Yapısı
A. Mesleki Oda Kuruluşu
1.Yeni kurulacak odalarda 9 kişiden oluşan kurucular kurulu oluşturulur.
2. Kurucular kurulu tarafından, oda kurucu üyelerinin tüm bilgileri alınacak yetkiden sonra Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanına eksiksiz olarak girilir.
3. Oda kuruluşu ile ilgili olarak Mülki İdare Amirliğine verilecek müracaat dilekçesine, Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanına girişi yapılan ve en az 500 kişilik kurucu üyelere sicil müdürünün gözetiminde tanzim ve imza edilen Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından alınmış beş adet oda kuruluş tutanağı ve kurucular kurulunun hazır bulunmasıyla sicil müdürünün huzurunda düzenlenen Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından alınmış beş adet oda ana sözleşmesi eklenir.
4. Mülki İdare Amirliğinin ve esnaf ve sanatkarlar odaları birliğinin uygun görüşü alındıktan, statülerin Bakanlıkça onanarak iade edilmesinden ve kuruluş izninin verilmesinden sonra oda tüzel kişilik kazanmış olur. (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 1 ay içinde izin verip vermediğini bildirmediği takdirde oda kendiliğinden kurulmuş olur. Bu maddeye göre Danıştay’da açılacak davalar 6 ay içinde hükme bağlanır.)
(Statülerden 1 adedi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda, bir adedi Konfederasyonda, bir adedi valilikte bir adedi ilgili Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğinde ve bir adedi de Odada muhafaza edilir.)
5. Odaların çalışma bölgesi bulundukları ilçenin sınırlarıdır.
6. Birden fazla ilçe bulunan büyük şehir il merkezlerinde kurulan odaların çalışma bölgesi büyük şehire dahil ilçenin sınırlarıdır.
7. Aynı bölgede ve aynı konuda birden fazla oda kurulamaz.
8. Odalar kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamazlar.
B. Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
TANIM : 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 42 nci maddesinde; ‘’Bu kanuna göre kurulan odalar tarafından aralarında birlik ve dayanışma kurma ve kuruluşun gelişmesini sağlamak maksadıyla kuracakları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği denir.’’
Halen her ilimizde esnaf ve sanatkarlarımıza hizmet etmek amacıyla kurulmuş bulunan ve faaliyetlerini sürdüren birer (İstanbul’da 2 ) olmak üzere toplam 82 Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği mevcuttur.
C. Mesleki Federasyonlar
TANIM : 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 65 nci maddesinde; ‘’Esnaf ve sanatkarlar odalarının sadece mesleki yönden mensuplarının ihtiyaçlarını karşılamak, gelişmelerini sağlamak ve çalışmalarını yurt ölçüsünde işbirliği ve ahenk içerisinde yapabilmelerini sağlamak maksadiyle kuracakları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlara Esnaf ve Sanatkarlar Federasyonu denir.’’
Halen Türkiye genelinde esnaf ve sanatkarlarımıza hizmet etmek amacıyla kurulmuş bulunan ve Ankara’da faaliyetlerini sürdüren 13 Esnaf ve Sanatkarlar Federasyonu mevcuttur.
ÖRGÜTLENME ŞEMASI
Türkiye Esnaf Ve Sanatkarları Konfederasyonu
Mesleki Federasyonlar
• Türkiye Şoförler Ve Otomobilciler Federasyonu
• Türkiye Bakkallar Ve Bayiler Federasyonu
• Türkiye Kebapçılar , Köfteciler , Tatlıcılar, Pastacılar Ve Lokantacılar Federasyonu
• Türkiye Fırıncılar Federasyonu
• Türkiye Ağaç İşleri Esnaf Ve Sanatkarları Federasyonu
• Türkiye Berberler Ve Kuaförler Federasyonu
• Türkiye Elektrik-Elektronik Ve Benzerleri Teknisyenleri Esnaf Ve Sanatkarları Federasyonu
• Türkiye Kahveciler Kıraathaneciler Büfeciler Federasyonu
• Türkiye Umum Ayakkabıcılar Federasyonu
• Türkiye Terziler Konfeksiyoncular Ve Giyim Sanatkarları Federasyonu
• Türkiye Madeni Eşya Sanatkarları Federasyonu Esnaf Ve Sanatkarlar
• Türkiye Kasaplar, Besiciler Et Ve Et Ürünleri Esnaf Ve Sanatkarları Federasyonu
• Türkiye Sebzeciler Meyveciler Ve Seyyar Pazarcılar Esnaf Ve Sanatkarları Federasyonu
5362 Nolu Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu
Amaç
Bu Kanunun amacı; esnaf ve sanatkârlar ile bunların yanlarında çalışanların meslekî ve teknik ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlerine uygun olarak gelişmelerini ve meslekî eğitimlerini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak, meslek disiplini ve ahlâkını korumak ve bu maksatla kurulan tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğindeki esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst kuruluşu olan birlik, federasyon ve Konfederasyonun çalışma usûl ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
Bu Kanun, esnaf ve sanatkârlar ile bunların yanlarında çalışanlar ve esnaf ve sanatkârlar tarafından kurulan esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst kuruluşları olan birlik, federasyon ve Konfederasyon hakkında uygulanır.
Tanımlar
Esnaf ve sanatkâr: İster gezici ister sabit bir mekânda bulunsun, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunca belirlenen esnaf ve sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabı esasına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimseleri,
Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
Genel Müdürlük: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Esnaf ve Sanatkârlar Genel Müdürlüğünü,
Oda: Esnaf ve sanatkârların kuracakları ihtisas ve karma esnaf ve sanatkârlar odalarını,
İhtisas odası: Aynı meslekte faaliyette bulunan esnaf ve sanatkârların bir araya gelerek il merkezlerinde veya ilçelerde kurmuş oldukları esnaf ve sanatkârlar odalarını,
Karma oda: İhtisas odası kurabilecek sayıya ulaşamayan değişik mesleklerdeki esnaf ve sanatkârların bir araya gelerek kuracakları odaları,
Şube: Birlik tarafından oda kurulamayan ilçelerde açılacak ve buradaki esnaf ve sanatkârların işlemlerini yürütecek hizmet birimlerini,
İrtibat bürosu: İhtisas odalarının ve ilçelerdeki karma odaların çalışma bölgeleri içerisinde açacakları büroları,
Birlik: Aynı ilde kurulan esnaf ve sanatkârlar odalarının, aralarındaki dayanışmayı temin etmek ve bu odaların il genelinde işbirliği ve ahenk içerisinde çalışmalarını ve gelişmelerini sağlamak ve o ilin esnaf ve sanatkârlarını temsil etmek amacıyla il merkezlerinde kuracakları esnaf ve sanatkârlar odaları birliklerini,
Federasyon: Aynı meslek dalında kurulan esnaf ve sanatkârlar odalarının, üyelerinin meslekî yönden ihtiyaçlarını karşılamak, çalışmalarını ve gelişmelerini ülke genelinde işbirliği ve ahenk içerisinde yapabilmelerini sağlamak amacıyla, kuracakları esnaf ve sanatkârlar federasyonlarını,
Konfederasyon: Esnaf ve sanatkârlar odaları, birlikleri ve federasyonları arasında birliği temin, gelişme ve ilerlemeyi sağlamak ve genel olarak esnaf ve sanatkârların çalışmalarını meslekî yönden ve kamu yararına uygun olacak şekilde düzenlemek ve bu hususta gerekli görülecek her türlü tedbiri almak ve teşebbüste bulunmak, meslekî eğitimlerini geliştirmek, esnaf ve sanatkârları yurt çapında ve uluslararası düzeyde temsil etmek, sorunlarının çözümü için ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar nezdinde gerekli girişimlerde bulunmak, ulusal ekonomideki gelişmelere paralel olarak lüzumlu görülecek meslekî tedbirleri almak ve Bakanlık tarafından esnaf ve sanatkârlarla ilgili verilecek görevleri yapmak üzere kurulan Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunu,
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları: Oda, birlik, federasyon ve Konfederasyonu,
Sicil: Bulunduğu il idari sınırları içerisinde çalışmak üzere birlik bünyesinde ayrı bir birim olarak kurulan Esnaf ve Sanatkâr Sicili Müdürlüğünü,
Sicil Gazetesi: Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesini,
Asgari ücret: Onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan brüt asgari ücreti,
Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanı: Esnaf ve sanatkâr meslek kuruluşlarının işlemlerinin ve verilecek hizmetlerin elektronik ortamda yapılmasını sağlayan sistemi,
ifade eder.
Konfederasyonun kuruluşu
Konfederasyon, Bakanlıkça hazırlanmış örneğine uygun Konfederasyon ana sözleşmesinin Bakanlık tarafından onanmasından sonra kurulmuş olur. Kuruluş merkezi Ankara'dadır. Konfederasyonun kısa adı TESK'tir.
Konfederasyona kayıt; Bu Kanuna göre kurulmuş veya kurulacak olan birlik ve federasyonlar kuruluş tarihinden itibaren bir ay içinde Konfederasyona kayıt olmak zorundadırlar.
Kayıt zorunluluğunu yerine getirmeyen birlik ve federasyonların kayıtları Konfederasyonca resen yapılır ve ilgili meslek kuruluşlarına yazılı olarak bildirilir.
Konfederasyonun organları
Konfederasyonun organları şunlardır:
a) Genel kurul: Birlik ve federasyonların başkan ve yönetim kurulu üyeleri ile Konfederasyonun görevde bulunan genel başkanı, yönetim kurulu ve dışarıdan seçilen üyeler hariç denetim kurulu üyelerinden oluşur.
b) Başkanlar kurulu: Konfederasyon genel başkanı ile birlik ve federasyon başkanlarından oluşur.
c) Yönetim kurulu: Genel kurul üyeleri arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere seçilen genel başkan dahil onbeş kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
d) Denetim kurulu: Genel kurul üyeleri arasından veya ikisi dışarıdan dört yıl süreyle görev yapmak üzere seçilen beş kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
Konfederasyon genel kurulunun görev ve yetkileri
a) Konfederasyon genel başkanını, yönetim kurulu ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerini seçmek.
b) Yönetim kurulu faaliyet raporu, denetim kurulu raporu, bilanço ve gelir ve gider hesaplarını incelemek, kabul veya reddetmek.
c) Yönetim kurulu ve denetim kurulunu ibra etmek.
d) Yeni döneme ait çalışma programı ile bu programda yer alan eğitim, teorik ve pratik kurs programlarını ve tahmini bütçeyi incelemek, aynen veya değiştirerek kabul etmek.
e) İşlem ve eylemleri nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyeleri hakkında dava açılmasına, bunların görevde kalıp kalmamasına karar vermek.
f) Yönetim kurulunca hazırlanan yönetmelikleri onamak.
g) Herhangi bir sebeple birlik ve federasyonlarla Konfederasyon yönetim kurulu ve denetim kurulu arasında çıkacak görüş ayrılıklarını çözüme kavuşturmak.
h) Esnaf ve sanat sahiplerinin meslek ve sanatlarının yürütülmesi için gerekli ve faydalı görülecek tedbir ve teşebbüslerden yönetim kurulu tarafından getirilecek konuları incelemek ve karara bağlamak.
ı) Eğitim ve öğretim kurumları açılmasına, öğrenci yurtları tesis edilmesine, burs verilmesine ve öğrenci okutulmasına, bir evvelki yıl gayri safi gelirinin %10'unu geçmemek şartıyla kamu yararına hizmet eden kuruluşlara sosyal yardımlarda bulunulmasına, bütçe imkânları yeterli olmayan birlik ve federasyonlara durumlarını belgelendirmek kaydıyla ayni ve nakdi yardım yapılmasına karar vermek.
j) Konfederasyonun kuruluş amacını gerçekleştirmeye yönelik gayrimenkul ve her türlü taşıt alım satımına, gayrimenkul karşılığında ödünç para alınmasına karar vermek, bu faaliyetlerine ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında güncelleyerek tutmak.
Konfederasyon genel kurulunun görev ve yetkileri
a) Konfederasyon genel başkanını, yönetim kurulu ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerini seçmek.
b) Yönetim kurulu faaliyet raporu, denetim kurulu raporu, bilanço ve gelir ve gider hesaplarını incelemek, kabul veya reddetmek.
c) Yönetim kurulu ve denetim kurulunu ibra etmek.
d) Yeni döneme ait çalışma programı ile bu programda yer alan eğitim, teorik ve pratik kurs programlarını ve tahmini bütçeyi incelemek, aynen veya değiştirerek kabul etmek.
e) İşlem ve eylemleri nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyeleri hakkında dava açılmasına, bunların görevde kalıp kalmamasına karar vermek.
f) Yönetim kurulunca hazırlanan yönetmelikleri onamak.
g) Herhangi bir sebeple birlik ve federasyonlarla Konfederasyon yönetim kurulu ve denetim kurulu arasında çıkacak görüş ayrılıklarını çözüme kavuşturmak.
h) Esnaf ve sanat sahiplerinin meslek ve sanatlarının yürütülmesi için gerekli ve faydalı görülecek tedbir ve teşebbüslerden yönetim kurulu tarafından getirilecek konuları incelemek ve karara bağlamak.
ı) Eğitim ve öğretim kurumları açılmasına, öğrenci yurtları tesis edilmesine, burs verilmesine ve öğrenci okutulmasına, bir evvelki yıl gayri safi gelirinin %10'unu geçmemek şartıyla kamu yararına hizmet eden kuruluşlara sosyal yardımlarda bulunulmasına, bütçe imkânları yeterli olmayan birlik ve federasyonlara durumlarını belgelendirmek kaydıyla ayni ve nakdi yardım yapılmasına karar vermek.
j) Konfederasyonun kuruluş amacını gerçekleştirmeye yönelik gayrimenkul ve her türlü taşıt alım satımına, gayrimenkul karşılığında ödünç para alınmasına karar vermek, bu faaliyetlerine ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında güncelleyerek tutmak.
Konfederasyonun gelirleri
a) Birlik ve federasyonca ödenecek kayıt ücretleri ve katılma payları.
b) Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Sicil Gazetesi ile meslekî yayın gelirleri.
c) Düzenlenecek ve onanacak belge gelirleri.
d) Para cezaları.
e) Konfederasyon amacını gerçekleştirmek için kurulacak kuruluş ve iştirak gelirleri.
f) Konfederasyon tarafından düzenlenecek meslekî kurslar, eğitim faaliyetleri, fuar ve sergilerden sağlanacak gelirler.
g) Konfederasyona bağlı kuruluşlarda kullanılan her türlü matbu evrakın basım ve dağıtımından veya bu evrakın elektronik ortamda düzenlenmesinden sağlanan gelirler.
h) Sosyal ve kültürel organizasyonlardan sağlanan gelirler.
ı) Esnaf ve Sanatkârların Meslek Eğitimini Geliştirme ve Destekleme Fonu gelirleri.
j) Bağış ve yardımlar.
k) Faiz ve diğer gelirler.
Çalışma Alanları
• Esnaf-Sanatkarlar Sicili
• TESK'in Mesleki Eğitim Çalışmaları
• TESK'in Hizmet İçi Eğitim Çalışmaları
• Çıraklık Eğitimi
• Finansman : Halk Bankası, TESKOMB, KGF
• Sosyal Güvenlik : BAĞ-KUR
• Vergi
• Uluslar arası ilişkiler
• Kapasite Raporu
• Ahilik Kültürü Haftası
• Barkod Sistemi
• Çalışan Çocuklar
• İş sağlığı ve Güvenliği
Tesk’in Ekonomiye Katkısı
Ekonomiye istihdam, katma değer, yatırım ve üretim yönüyle katkı sağladıkları gibi önemli toplumsal görevleri de üstlenmişlerdir.
Ekonomik ve sosyal yapımızın temel unsuru sayılan esnaf ve sanatkarımız güçlendirilmeli, sanayi siteleri geliştirilmeli, özel sektörün nüvesini oluşturan esnaf ve sanatkarın serbest piyasa ortamında teşvik edilmesi, vergi yükünün azaltılması yoluyla küçük işletmelerin karlı bir şekilde faaliyetlerinin devamı ve ekonomiye katkıları sağlanmalıdır.
• Esnaf ve sanatkârlar odaları, esnaf ve sanatkârlar odaları birlikleri ile esnaf ve sanatkârlar federasyonları arasında birliği temin etmek, gelişmeyi ve ilerlemeyi sağlamak,
• Genel olarak esnaf ve sanatkârların faaliyetlerinin mesleki çıkarlar ve ülke yararına uygun bir şekilde yürütülmesini sağlamak, bu hususta lüzumlu görülecek her türlü önlem ve girişimlerde bulunmak,
• Esnaf ve sanatkârları yurt çapında ve uluslararası kurum ve kuruluşlar düzeyinde temsil etmek, esnaf örgütleri ile uluslararası dayanışma içerisinde olmak,
• Ulusal ekonomideki gelişmelere paralel olarak lüzumlu görülecek mesleki önlemleri almak, dünyadaki değişimlere göre esnaf ve sanatkârlarımızın uyumunu sağlayacak girişimlerde bulunmak,
• Esnaf ve sanatkârların mesleki eğitimlerini geliştirmek, verimliliğin artması ve hizmet kalitesinin yükseltilmesi için faaliyette bulunmak; onların ekonomik, sosyal ve kültürel yönden gelişmelerini sağlamak amacıyla tesisler, şirketler, kurum ve kuruluşlar oluşturmak,
• Bakanlıkça verilecek diğer görevleri yapmak, esnaf ve sanatkârlarımıza yönelik her türlü çalışmayı gerçekleştirmek, amacıyla kurulmuştur.
Cumhuriyet Dönemi ve TESK
Konfederasyonumuz ve alt teşkilatı, Ahilikten gelen ilkelerini kaybetmeden bugün de ülkenin orta direği, istikrar unsuru olma özelliğini muhafaza ederek faaliyetlerine devam etmektedir.
Konfederasyonumuz Ahilikten gelen bir teşkilatın en üst kuruluşu olarak, Ahiliğe her zaman sahip çıkmış ve Ahilik ilkelerini korumaya çalışmıştır. Bu nedenle Kültür Bakanlığı ile işbirliği içinde her yıl Ahilik Kültürü Haftası Kutlamaları Yönetmeliği kapsamında bulunan illerimizde, mülki amirlerle yerel yönetimlerin de katkısıyla, büyük bir coşku ile Ahilik Kutlamaları yapılmaktadır. Ahilik Haftası aynı zamanda tüm ülke genelinde Esnaf Bayramı olarak da kutlanmaktadır. Her iki kutlama programları çerçevesinde illerimizde Ahilikle ilgili panel ve konferanslar düzenlenmekte, şenlikler yapılmakta, iller tarafından seçilen, mesleğinde başarılı ve mesleğinin gerektirdiği ahlaki ilkelere sahip en genç-en yaşlı ve kadın esnaf ve sanatkârlarımıza belge ve armağanlar verilmekte, sergiler-fuarlar açılmaktadır. Konfederasyonumuz her yıl ayrıca, Ahiliğin merkezi kabul edilen Kırşehir ilimizde, ülke genelinden gelen esnaf-sanatkâr kuruluşları yöneticileri ile birlikte gerçekleştirilen Türkiye çapındaki büyük toplantıya da öncülük etmekte ve destek sağlamaktadır. Ahiliğin yaşatılması, geliştirilerek günümüz koşullarına uydurulması amacıyla araştırmalar ve yayınlar da yapılmaktadır.
Esnaf ve sanatkâr kesiminin tarihinde önemli bir yer tutan Ahilik, gerek öz ve gerekse kurumları ile günümüzde halen yaşamaktadır. Bugün esnaf-sanatkârlar kesimi açısından büyük öneme sahip olan, Halk Bankası, Esnaf Kefalet Kooperatifleri, Bağ-Kur gibi kuruluşların kökeni Ahilik Teşkilatına dayanmaktadır. Bu nedenle esnaf ve sanatkârlar kesiminde ve bağlantılı teşkilatlarında 38 yıldan beri "Esnaf Bayramı" kutlamaları büyük bir coşkuyla gerçekleştirilmektedir.
Ahilik Kültürü
Ahilik felsefesi, temelleri 12’nci yüzyılda Kırşehir’de atılmış, daha sonra tüm Anadolu’ya yayılmış, izleri bugüne kadar süregelmiş kültürel, sosyal ve ekonomik bir oluşumdur.
Ahilik, 13-19’uncu yüzyıllar arasında Anadolu’da yaşayan halkın sanat ve meslek alanında yetişmelerini sağlayan, onları ahlaki yönden geliştiren, çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen bir örgütlenmedir.Ahilik, iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo-ekonomik düzendir.
Ahlakla sanatın uyumlu birleşiminden oluşan ahilik, örgüt olarak Anadolu’da 13’ncü yüzyılda Ahi Evran tarafından kurulmuştur.
Ahi kelimesi de Arapça’dır ve “kardeş/kardeşim” demektir. Ancak bazı araştırmacılar, Ahi sözcüğünün Türkçe’de cömert, eliaçık, yiğit anlamına gelen “akı” sözcüğünden geldiğini ileri sürmektedirler. Anadolu’da Türk kurum ve terimlerinin fazlalaştığı bir dönemde “akı”nın, Arapça “kardeşim” anlamına gelen “ahi”ye dönüştüğü sanılmaktadır. Ahi Evran tarafından Anadolu’da 13’ncü yüzyılda kurulan Ahilik, belli kurallara bağlı olarak faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlar birliğini ifade etmektedir.
Alt Teşkilat Yapısı
A. Mesleki Oda Kuruluşu
1.Yeni kurulacak odalarda 9 kişiden oluşan kurucular kurulu oluşturulur.
2. Kurucular kurulu tarafından, oda kurucu üyelerinin tüm bilgileri alınacak yetkiden sonra Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanına eksiksiz olarak girilir.
3. Oda kuruluşu ile ilgili olarak Mülki İdare Amirliğine verilecek müracaat dilekçesine, Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanına girişi yapılan ve en az 500 kişilik kurucu üyelere sicil müdürünün gözetiminde tanzim ve imza edilen Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından alınmış beş adet oda kuruluş tutanağı ve kurucular kurulunun hazır bulunmasıyla sicil müdürünün huzurunda düzenlenen Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından alınmış beş adet oda ana sözleşmesi eklenir.
4. Mülki İdare Amirliğinin ve esnaf ve sanatkarlar odaları birliğinin uygun görüşü alındıktan, statülerin Bakanlıkça onanarak iade edilmesinden ve kuruluş izninin verilmesinden sonra oda tüzel kişilik kazanmış olur. (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 1 ay içinde izin verip vermediğini bildirmediği takdirde oda kendiliğinden kurulmuş olur. Bu maddeye göre Danıştay’da açılacak davalar 6 ay içinde hükme bağlanır.)
(Statülerden 1 adedi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda, bir adedi Konfederasyonda, bir adedi valilikte bir adedi ilgili Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğinde ve bir adedi de Odada muhafaza edilir.)
5. Odaların çalışma bölgesi bulundukları ilçenin sınırlarıdır.
6. Birden fazla ilçe bulunan büyük şehir il merkezlerinde kurulan odaların çalışma bölgesi büyük şehire dahil ilçenin sınırlarıdır.
7. Aynı bölgede ve aynı konuda birden fazla oda kurulamaz.
8. Odalar kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamazlar.
B. Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
TANIM : 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 42 nci maddesinde; ‘’Bu kanuna göre kurulan odalar tarafından aralarında birlik ve dayanışma kurma ve kuruluşun gelişmesini sağlamak maksadıyla kuracakları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği denir.’’
Halen her ilimizde esnaf ve sanatkarlarımıza hizmet etmek amacıyla kurulmuş bulunan ve faaliyetlerini sürdüren birer (İstanbul’da 2 ) olmak üzere toplam 82 Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği mevcuttur.
C. Mesleki Federasyonlar
TANIM : 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 65 nci maddesinde; ‘’Esnaf ve sanatkarlar odalarının sadece mesleki yönden mensuplarının ihtiyaçlarını karşılamak, gelişmelerini sağlamak ve çalışmalarını yurt ölçüsünde işbirliği ve ahenk içerisinde yapabilmelerini sağlamak maksadiyle kuracakları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlara Esnaf ve Sanatkarlar Federasyonu denir.’’
Halen Türkiye genelinde esnaf ve sanatkarlarımıza hizmet etmek amacıyla kurulmuş bulunan ve Ankara’da faaliyetlerini sürdüren 13 Esnaf ve Sanatkarlar Federasyonu mevcuttur.
ÖRGÜTLENME ŞEMASI
Türkiye Esnaf Ve Sanatkarları Konfederasyonu
Mesleki Federasyonlar
• Türkiye Şoförler Ve Otomobilciler Federasyonu
• Türkiye Bakkallar Ve Bayiler Federasyonu
• Türkiye Kebapçılar , Köfteciler , Tatlıcılar, Pastacılar Ve Lokantacılar Federasyonu
• Türkiye Fırıncılar Federasyonu
• Türkiye Ağaç İşleri Esnaf Ve Sanatkarları Federasyonu
• Türkiye Berberler Ve Kuaförler Federasyonu
• Türkiye Elektrik-Elektronik Ve Benzerleri Teknisyenleri Esnaf Ve Sanatkarları Federasyonu
• Türkiye Kahveciler Kıraathaneciler Büfeciler Federasyonu
• Türkiye Umum Ayakkabıcılar Federasyonu
• Türkiye Terziler Konfeksiyoncular Ve Giyim Sanatkarları Federasyonu
• Türkiye Madeni Eşya Sanatkarları Federasyonu Esnaf Ve Sanatkarlar
• Türkiye Kasaplar, Besiciler Et Ve Et Ürünleri Esnaf Ve Sanatkarları Federasyonu
• Türkiye Sebzeciler Meyveciler Ve Seyyar Pazarcılar Esnaf Ve Sanatkarları Federasyonu
5362 Nolu Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu
Amaç
Bu Kanunun amacı; esnaf ve sanatkârlar ile bunların yanlarında çalışanların meslekî ve teknik ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlerine uygun olarak gelişmelerini ve meslekî eğitimlerini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak, meslek disiplini ve ahlâkını korumak ve bu maksatla kurulan tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğindeki esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst kuruluşu olan birlik, federasyon ve Konfederasyonun çalışma usûl ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
Bu Kanun, esnaf ve sanatkârlar ile bunların yanlarında çalışanlar ve esnaf ve sanatkârlar tarafından kurulan esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst kuruluşları olan birlik, federasyon ve Konfederasyon hakkında uygulanır.
Tanımlar
Esnaf ve sanatkâr: İster gezici ister sabit bir mekânda bulunsun, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunca belirlenen esnaf ve sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabı esasına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimseleri,
Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
Genel Müdürlük: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Esnaf ve Sanatkârlar Genel Müdürlüğünü,
Oda: Esnaf ve sanatkârların kuracakları ihtisas ve karma esnaf ve sanatkârlar odalarını,
İhtisas odası: Aynı meslekte faaliyette bulunan esnaf ve sanatkârların bir araya gelerek il merkezlerinde veya ilçelerde kurmuş oldukları esnaf ve sanatkârlar odalarını,
Karma oda: İhtisas odası kurabilecek sayıya ulaşamayan değişik mesleklerdeki esnaf ve sanatkârların bir araya gelerek kuracakları odaları,
Şube: Birlik tarafından oda kurulamayan ilçelerde açılacak ve buradaki esnaf ve sanatkârların işlemlerini yürütecek hizmet birimlerini,
İrtibat bürosu: İhtisas odalarının ve ilçelerdeki karma odaların çalışma bölgeleri içerisinde açacakları büroları,
Birlik: Aynı ilde kurulan esnaf ve sanatkârlar odalarının, aralarındaki dayanışmayı temin etmek ve bu odaların il genelinde işbirliği ve ahenk içerisinde çalışmalarını ve gelişmelerini sağlamak ve o ilin esnaf ve sanatkârlarını temsil etmek amacıyla il merkezlerinde kuracakları esnaf ve sanatkârlar odaları birliklerini,
Federasyon: Aynı meslek dalında kurulan esnaf ve sanatkârlar odalarının, üyelerinin meslekî yönden ihtiyaçlarını karşılamak, çalışmalarını ve gelişmelerini ülke genelinde işbirliği ve ahenk içerisinde yapabilmelerini sağlamak amacıyla, kuracakları esnaf ve sanatkârlar federasyonlarını,
Konfederasyon: Esnaf ve sanatkârlar odaları, birlikleri ve federasyonları arasında birliği temin, gelişme ve ilerlemeyi sağlamak ve genel olarak esnaf ve sanatkârların çalışmalarını meslekî yönden ve kamu yararına uygun olacak şekilde düzenlemek ve bu hususta gerekli görülecek her türlü tedbiri almak ve teşebbüste bulunmak, meslekî eğitimlerini geliştirmek, esnaf ve sanatkârları yurt çapında ve uluslararası düzeyde temsil etmek, sorunlarının çözümü için ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar nezdinde gerekli girişimlerde bulunmak, ulusal ekonomideki gelişmelere paralel olarak lüzumlu görülecek meslekî tedbirleri almak ve Bakanlık tarafından esnaf ve sanatkârlarla ilgili verilecek görevleri yapmak üzere kurulan Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunu,
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları: Oda, birlik, federasyon ve Konfederasyonu,
Sicil: Bulunduğu il idari sınırları içerisinde çalışmak üzere birlik bünyesinde ayrı bir birim olarak kurulan Esnaf ve Sanatkâr Sicili Müdürlüğünü,
Sicil Gazetesi: Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesini,
Asgari ücret: Onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan brüt asgari ücreti,
Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanı: Esnaf ve sanatkâr meslek kuruluşlarının işlemlerinin ve verilecek hizmetlerin elektronik ortamda yapılmasını sağlayan sistemi,
ifade eder.
Konfederasyonun kuruluşu
Konfederasyon, Bakanlıkça hazırlanmış örneğine uygun Konfederasyon ana sözleşmesinin Bakanlık tarafından onanmasından sonra kurulmuş olur. Kuruluş merkezi Ankara'dadır. Konfederasyonun kısa adı TESK'tir.
Konfederasyona kayıt; Bu Kanuna göre kurulmuş veya kurulacak olan birlik ve federasyonlar kuruluş tarihinden itibaren bir ay içinde Konfederasyona kayıt olmak zorundadırlar.
Kayıt zorunluluğunu yerine getirmeyen birlik ve federasyonların kayıtları Konfederasyonca resen yapılır ve ilgili meslek kuruluşlarına yazılı olarak bildirilir.
Konfederasyonun organları
Konfederasyonun organları şunlardır:
a) Genel kurul: Birlik ve federasyonların başkan ve yönetim kurulu üyeleri ile Konfederasyonun görevde bulunan genel başkanı, yönetim kurulu ve dışarıdan seçilen üyeler hariç denetim kurulu üyelerinden oluşur.
b) Başkanlar kurulu: Konfederasyon genel başkanı ile birlik ve federasyon başkanlarından oluşur.
c) Yönetim kurulu: Genel kurul üyeleri arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere seçilen genel başkan dahil onbeş kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
d) Denetim kurulu: Genel kurul üyeleri arasından veya ikisi dışarıdan dört yıl süreyle görev yapmak üzere seçilen beş kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
Konfederasyon genel kurulunun görev ve yetkileri
a) Konfederasyon genel başkanını, yönetim kurulu ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerini seçmek.
b) Yönetim kurulu faaliyet raporu, denetim kurulu raporu, bilanço ve gelir ve gider hesaplarını incelemek, kabul veya reddetmek.
c) Yönetim kurulu ve denetim kurulunu ibra etmek.
d) Yeni döneme ait çalışma programı ile bu programda yer alan eğitim, teorik ve pratik kurs programlarını ve tahmini bütçeyi incelemek, aynen veya değiştirerek kabul etmek.
e) İşlem ve eylemleri nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyeleri hakkında dava açılmasına, bunların görevde kalıp kalmamasına karar vermek.
f) Yönetim kurulunca hazırlanan yönetmelikleri onamak.
g) Herhangi bir sebeple birlik ve federasyonlarla Konfederasyon yönetim kurulu ve denetim kurulu arasında çıkacak görüş ayrılıklarını çözüme kavuşturmak.
h) Esnaf ve sanat sahiplerinin meslek ve sanatlarının yürütülmesi için gerekli ve faydalı görülecek tedbir ve teşebbüslerden yönetim kurulu tarafından getirilecek konuları incelemek ve karara bağlamak.
ı) Eğitim ve öğretim kurumları açılmasına, öğrenci yurtları tesis edilmesine, burs verilmesine ve öğrenci okutulmasına, bir evvelki yıl gayri safi gelirinin %10'unu geçmemek şartıyla kamu yararına hizmet eden kuruluşlara sosyal yardımlarda bulunulmasına, bütçe imkânları yeterli olmayan birlik ve federasyonlara durumlarını belgelendirmek kaydıyla ayni ve nakdi yardım yapılmasına karar vermek.
j) Konfederasyonun kuruluş amacını gerçekleştirmeye yönelik gayrimenkul ve her türlü taşıt alım satımına, gayrimenkul karşılığında ödünç para alınmasına karar vermek, bu faaliyetlerine ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında güncelleyerek tutmak.
Konfederasyon genel kurulunun görev ve yetkileri
a) Konfederasyon genel başkanını, yönetim kurulu ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerini seçmek.
b) Yönetim kurulu faaliyet raporu, denetim kurulu raporu, bilanço ve gelir ve gider hesaplarını incelemek, kabul veya reddetmek.
c) Yönetim kurulu ve denetim kurulunu ibra etmek.
d) Yeni döneme ait çalışma programı ile bu programda yer alan eğitim, teorik ve pratik kurs programlarını ve tahmini bütçeyi incelemek, aynen veya değiştirerek kabul etmek.
e) İşlem ve eylemleri nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyeleri hakkında dava açılmasına, bunların görevde kalıp kalmamasına karar vermek.
f) Yönetim kurulunca hazırlanan yönetmelikleri onamak.
g) Herhangi bir sebeple birlik ve federasyonlarla Konfederasyon yönetim kurulu ve denetim kurulu arasında çıkacak görüş ayrılıklarını çözüme kavuşturmak.
h) Esnaf ve sanat sahiplerinin meslek ve sanatlarının yürütülmesi için gerekli ve faydalı görülecek tedbir ve teşebbüslerden yönetim kurulu tarafından getirilecek konuları incelemek ve karara bağlamak.
ı) Eğitim ve öğretim kurumları açılmasına, öğrenci yurtları tesis edilmesine, burs verilmesine ve öğrenci okutulmasına, bir evvelki yıl gayri safi gelirinin %10'unu geçmemek şartıyla kamu yararına hizmet eden kuruluşlara sosyal yardımlarda bulunulmasına, bütçe imkânları yeterli olmayan birlik ve federasyonlara durumlarını belgelendirmek kaydıyla ayni ve nakdi yardım yapılmasına karar vermek.
j) Konfederasyonun kuruluş amacını gerçekleştirmeye yönelik gayrimenkul ve her türlü taşıt alım satımına, gayrimenkul karşılığında ödünç para alınmasına karar vermek, bu faaliyetlerine ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında güncelleyerek tutmak.
Konfederasyonun gelirleri
a) Birlik ve federasyonca ödenecek kayıt ücretleri ve katılma payları.
b) Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Sicil Gazetesi ile meslekî yayın gelirleri.
c) Düzenlenecek ve onanacak belge gelirleri.
d) Para cezaları.
e) Konfederasyon amacını gerçekleştirmek için kurulacak kuruluş ve iştirak gelirleri.
f) Konfederasyon tarafından düzenlenecek meslekî kurslar, eğitim faaliyetleri, fuar ve sergilerden sağlanacak gelirler.
g) Konfederasyona bağlı kuruluşlarda kullanılan her türlü matbu evrakın basım ve dağıtımından veya bu evrakın elektronik ortamda düzenlenmesinden sağlanan gelirler.
h) Sosyal ve kültürel organizasyonlardan sağlanan gelirler.
ı) Esnaf ve Sanatkârların Meslek Eğitimini Geliştirme ve Destekleme Fonu gelirleri.
j) Bağış ve yardımlar.
k) Faiz ve diğer gelirler.
Çalışma Alanları
• Esnaf-Sanatkarlar Sicili
• TESK'in Mesleki Eğitim Çalışmaları
• TESK'in Hizmet İçi Eğitim Çalışmaları
• Çıraklık Eğitimi
• Finansman : Halk Bankası, TESKOMB, KGF
• Sosyal Güvenlik : BAĞ-KUR
• Vergi
• Uluslar arası ilişkiler
• Kapasite Raporu
• Ahilik Kültürü Haftası
• Barkod Sistemi
• Çalışan Çocuklar
• İş sağlığı ve Güvenliği
Tesk’in Ekonomiye Katkısı
Ekonomiye istihdam, katma değer, yatırım ve üretim yönüyle katkı sağladıkları gibi önemli toplumsal görevleri de üstlenmişlerdir.
Ekonomik ve sosyal yapımızın temel unsuru sayılan esnaf ve sanatkarımız güçlendirilmeli, sanayi siteleri geliştirilmeli, özel sektörün nüvesini oluşturan esnaf ve sanatkarın serbest piyasa ortamında teşvik edilmesi, vergi yükünün azaltılması yoluyla küçük işletmelerin karlı bir şekilde faaliyetlerinin devamı ve ekonomiye katkıları sağlanmalıdır.