Livadi
22.06.2010, 11:46
Tıbbi Bitkiler Nasıl Toplanır?
Tıbbi bitkiler, yağmurlu, sisli ve nemli havalarda toplanmamalıdır! Bitkinin toplaması için en uygun saat 10-16 arası olup yalnızca temiz ve lekesiz olan bitkiler nesli tüketmeyecek şekilde toplanmalıdır (Köküyle birlikte toplanmamalı, tıbbi amaçlı olan kısmı kökü ise seyreltme yoluyla toplanmalıdır). Kurutulmak üzere toplanan bitkiler, kesinlikle yıkanmamalıdır! Yoksa hiçbir biçimde kurutulamaz, kararır ve küflenirler. Bitkinin toplandığı alanların, çevre kirliliği etkisine girmemiş olması gerekir. Tıbbi bitkiler, otoyol kıyılarından kesinlikle toplanmamalıdır. Bu bitkiler, motor egzozlarından çıkan dumanların içindeki kurşunla kirlenmiş olduklarından, zehirlidirler! Bitki toplanan bahçelerin, tarlaların, çayırların yakınında veya uzağında haşarata karşı ilaçlama yapılmamış olması gerekir, çünkü rüzgar o ilaçları çevreye taşıyabilir. Bitki yaprakları genç, ama tam gelişmiş olduklarında, çiçekler ise tam olarak açtıklarında, genç ve tazeyken toplanmalıdır. Toprağın üstündeki bitkinin tümü, çiçeklenme aşamasında, meyveler ise tam olarak olgunlaştıklarında toplanır. Kökler, ancak gelişmelerini tamamladıklarında, genellikle ilkbaharda veya sonbaharda sökülmelidir. Ağaç kabukları ise ilkbaharda, genç dallardan soyulmalıdır. Dallar bu mevsimde henüz kurumamış olduğu için, kabuklar daldan kolayca ayrılır.
Tıbbi bitkilerin doğu şekilde kurutulması, içerdikleri etken maddelerin değişime uğramasını ve yok olmasını önler. Ayrıca, mantarların ve bakterilerin yaşam alanları da böylece kurutulmuş olur. Bitkilerin kurutulması toplanmasının hemen ardından gerçekleştirilmelidir. Kurutma için en uygun ortam, havadar ve gölge bir yer olacaktır. Lavanta, melisa, adaçayı gibi uçucu yağ taşıyan bitkilerin demetler halinde bağlanıp baş aşağı asılarak gölge ve havadar bir yerde kurutulması en sağlıklı olanıdır. Güneş altında kurutulan bitkiler, çiçek, yaprak ve meyvelerinde bulunan uçucu yağları yitirirler.
En ideali, bitkileri büyük bir elek üstüne serilerek veya demet halinde saplarından bağlanıp, yüksek bir yere asılarak kurutulmasıdır. Bitkilerin tam anlamıyla kurumasına çok dikkat edilmelidir. Kuruma aşaması sona erdiğinde, yabancı maddelerden tamamen arındırılan bitkiler elden geldiğince ince kıyılarak, hava almayan kaplarda stabilizasyonu sağlanıp, kullanıma hazır biçimde saklanmalıdır.Bitkiler yapay ısıda da kurutulabilirler, ama ısının derecesine dikkat etmek gerekir. Aromatik kokulu bitkilerin tümü, uçucu yağ içerdikleri için, ancak 35 dereceye kadar dayanabilirler. Öteki bitkilerin ise genelde 60 dereceye kadar dayanabildikleri söylenebilir. Ama, fermantasyon oluşmaması için, hava akımı yaratılması şarttır. Çok ince olmayan kökler, fırçalanarak iyice yıkandıktan sonra, havadar bir ortamda kurutulmalıdır. Bitkinin bölümleri tam anlamıyla kuruduktan sonra, nem ve ışıktan korunacakları, hava almayan kaplara doldurulur. Saydam olmayan, ışık geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır. Bitkilerin saklandığı kapların üstüne, toplama tarihi ve bitki hakkında bilgi veren etiketler yapıştırılmalıdır. Çünkü bitkiler, kuruyup ince kıyıldıktan sonra, birbirlerinden kolayca ayırt edilemezler. Bitkilerin saklanması için, metal veya renkli cam kavanozlar kullanılabilir. Şifalı bitkilerin ve şifalı bitkilerden elde edilen drogların insan sağlığı açısından ne denli önem taşıdığı tartışılamaz bir gerçektir. Her bitki, bünyesinde, tedavi edici özelliğine göre, etkin-yönlendirici-dengeleyici maddeler taşır. Belirli bir hastalığın tedavisinde, ancak bu maddelerin birlikte oluşturdukları genel etki sayesinde olumlu sonuca ulaşılabiliniz. Şifalı bitkilerden bu olumlu etkiyi elde edebilmenin de özel koşulları vardır. Bu özel koşullar, doğru seçilen bitkinin zamanında toplanması, kurutulması, kullanıma hazırlanması ve saklanması olarak sıralanabilir. Şifalı bitkiler ve onlardan elde edilen droglar, ülkemizde ne yazık ki şifalı bitki satıcılarından yani aktarlardan veya büyük alışveriş merkezlerinden satın alınabilmekte ve tüketici, satıcıya güvenmek zorundadır. İşte konunun can alıcı noktası da buradadır! Çünkü ülkemizde, konu ile ilgili gerekli denetimler yapılmamaktadır. Durum böyle olunca da, konu hakkında hiçbir bilgisi olmayan kişiler bile şifalı bitki ticaretine girişebilmektedirler. Bitkisel kökenli ürün temini için; Amerika ve Avrupa ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de Eğitimleri ve güvenilirlikleri bakımından, Eczacılar yani Eczaneler tercih edilmelidir.
Tıbbi bitkiler, yağmurlu, sisli ve nemli havalarda toplanmamalıdır! Bitkinin toplaması için en uygun saat 10-16 arası olup yalnızca temiz ve lekesiz olan bitkiler nesli tüketmeyecek şekilde toplanmalıdır (Köküyle birlikte toplanmamalı, tıbbi amaçlı olan kısmı kökü ise seyreltme yoluyla toplanmalıdır). Kurutulmak üzere toplanan bitkiler, kesinlikle yıkanmamalıdır! Yoksa hiçbir biçimde kurutulamaz, kararır ve küflenirler. Bitkinin toplandığı alanların, çevre kirliliği etkisine girmemiş olması gerekir. Tıbbi bitkiler, otoyol kıyılarından kesinlikle toplanmamalıdır. Bu bitkiler, motor egzozlarından çıkan dumanların içindeki kurşunla kirlenmiş olduklarından, zehirlidirler! Bitki toplanan bahçelerin, tarlaların, çayırların yakınında veya uzağında haşarata karşı ilaçlama yapılmamış olması gerekir, çünkü rüzgar o ilaçları çevreye taşıyabilir. Bitki yaprakları genç, ama tam gelişmiş olduklarında, çiçekler ise tam olarak açtıklarında, genç ve tazeyken toplanmalıdır. Toprağın üstündeki bitkinin tümü, çiçeklenme aşamasında, meyveler ise tam olarak olgunlaştıklarında toplanır. Kökler, ancak gelişmelerini tamamladıklarında, genellikle ilkbaharda veya sonbaharda sökülmelidir. Ağaç kabukları ise ilkbaharda, genç dallardan soyulmalıdır. Dallar bu mevsimde henüz kurumamış olduğu için, kabuklar daldan kolayca ayrılır.
Tıbbi bitkilerin doğu şekilde kurutulması, içerdikleri etken maddelerin değişime uğramasını ve yok olmasını önler. Ayrıca, mantarların ve bakterilerin yaşam alanları da böylece kurutulmuş olur. Bitkilerin kurutulması toplanmasının hemen ardından gerçekleştirilmelidir. Kurutma için en uygun ortam, havadar ve gölge bir yer olacaktır. Lavanta, melisa, adaçayı gibi uçucu yağ taşıyan bitkilerin demetler halinde bağlanıp baş aşağı asılarak gölge ve havadar bir yerde kurutulması en sağlıklı olanıdır. Güneş altında kurutulan bitkiler, çiçek, yaprak ve meyvelerinde bulunan uçucu yağları yitirirler.
En ideali, bitkileri büyük bir elek üstüne serilerek veya demet halinde saplarından bağlanıp, yüksek bir yere asılarak kurutulmasıdır. Bitkilerin tam anlamıyla kurumasına çok dikkat edilmelidir. Kuruma aşaması sona erdiğinde, yabancı maddelerden tamamen arındırılan bitkiler elden geldiğince ince kıyılarak, hava almayan kaplarda stabilizasyonu sağlanıp, kullanıma hazır biçimde saklanmalıdır.Bitkiler yapay ısıda da kurutulabilirler, ama ısının derecesine dikkat etmek gerekir. Aromatik kokulu bitkilerin tümü, uçucu yağ içerdikleri için, ancak 35 dereceye kadar dayanabilirler. Öteki bitkilerin ise genelde 60 dereceye kadar dayanabildikleri söylenebilir. Ama, fermantasyon oluşmaması için, hava akımı yaratılması şarttır. Çok ince olmayan kökler, fırçalanarak iyice yıkandıktan sonra, havadar bir ortamda kurutulmalıdır. Bitkinin bölümleri tam anlamıyla kuruduktan sonra, nem ve ışıktan korunacakları, hava almayan kaplara doldurulur. Saydam olmayan, ışık geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır. Bitkilerin saklandığı kapların üstüne, toplama tarihi ve bitki hakkında bilgi veren etiketler yapıştırılmalıdır. Çünkü bitkiler, kuruyup ince kıyıldıktan sonra, birbirlerinden kolayca ayırt edilemezler. Bitkilerin saklanması için, metal veya renkli cam kavanozlar kullanılabilir. Şifalı bitkilerin ve şifalı bitkilerden elde edilen drogların insan sağlığı açısından ne denli önem taşıdığı tartışılamaz bir gerçektir. Her bitki, bünyesinde, tedavi edici özelliğine göre, etkin-yönlendirici-dengeleyici maddeler taşır. Belirli bir hastalığın tedavisinde, ancak bu maddelerin birlikte oluşturdukları genel etki sayesinde olumlu sonuca ulaşılabiliniz. Şifalı bitkilerden bu olumlu etkiyi elde edebilmenin de özel koşulları vardır. Bu özel koşullar, doğru seçilen bitkinin zamanında toplanması, kurutulması, kullanıma hazırlanması ve saklanması olarak sıralanabilir. Şifalı bitkiler ve onlardan elde edilen droglar, ülkemizde ne yazık ki şifalı bitki satıcılarından yani aktarlardan veya büyük alışveriş merkezlerinden satın alınabilmekte ve tüketici, satıcıya güvenmek zorundadır. İşte konunun can alıcı noktası da buradadır! Çünkü ülkemizde, konu ile ilgili gerekli denetimler yapılmamaktadır. Durum böyle olunca da, konu hakkında hiçbir bilgisi olmayan kişiler bile şifalı bitki ticaretine girişebilmektedirler. Bitkisel kökenli ürün temini için; Amerika ve Avrupa ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de Eğitimleri ve güvenilirlikleri bakımından, Eczacılar yani Eczaneler tercih edilmelidir.