Livadi
06.05.2010, 12:53
TERE Gübreleme
Tere, kısa vejetasyon dönemine sahip olduğundan, toprak hazırlanma sırasında besin maddesinin verilmesinde yarar vardır. Ahır gübresinin direkt verilmesinden hoşlanmaz. İyi yanmamış ahır gübreleri, bitkilerde çeşitli entomolojik zararlıların etkisini arttırır. Kurt, böcek ve pire gibi zararlıları çoğalır. Özellikle pireler, tere yapraklarını delik deşik yapar. Ahır gübresi bir önceki bitkiye verilmeli veya çok iyi yanmış ahır gübresinden dönüme 1–2 ton atılmalı, daha fazla verilmemelidir. Eğer ahır gübresi bir önceki kültüre verilecekse, 5–10 ton yanmış ahır gübresinin atılması halinde, bu ön bitkisinden yeteri kadar organik madde tere için toprakta kalır. Tere ticaret gübresinden daha çok hoşlanır. Özellikle azotlu gübreler gelişmeyi hızlandırır. Azotlu gübreler azar azar ve 1–2 hafta aralıklarla atılmalıdır. Azot miktarı dekara saf madde olarak 10–15 kg’dır. Başlangıçta 5–7 kg saf azot vermek yeterlidir. Geri kalan kısım 2 veya 3 defa da verilir. Azot yanında dekara saf olarak 8–10 kg fosfor, 15–20 kg potasyum, 5–10 kg kalsiyum bir seferde atılır.
TERE İklim ve Toprak İstekleri
Tere ılımlı ve nemli iklimlerden hoşlanır. Sıcaklığın 10–15oC arasında olması yeterlidir. Sıcaklık arttıkça, yaprakları küçülür, aroması artar ve tadı acılaşır. Bitkiler derhal sapa kalkar. Bu bakımdan yaz aylarında ancak üstü örtülerek gölge yapılmış, özel yerlerde veya ağaç altlarında, kuytu kısımlarda üretilebilir. Yaz ayları dışında, ılımlı iklimlerde 8-9 ay tarlada yetiştirilebilir. Yalnız 4oC’den düşük sıcaklıklarda büyümesi durma noktasına gelir. Bu bakımdan kış aylarında soğuklara karşı korunmasında yarar vardır. Soğuk bölgelerde ısıtmasız örtü altı sebzeciliği için ideal bir sebzedir. Gün uzunluğu ve kuvvetli ışık şiddeti terenin çabuk boya kaçmasını, çiçeklenmesini sağlar. Bu yüzden kısa günde yetiştirilmelidir. İlkbahardan yaza doğru gün uzunluğu 13 saate ulaştığında ve ışık şiddeti 8000–10000 lux’e doğru çıktığında, hemen çiçeklenmeye başlar. Bu durumlarda bitkiler gölgeleme yapılarak korunmalıdır. Gölgeleme için, açık tarlada direkler arasına gerilen tellere bezden tente çekilir. Ara ziraatı yapılan yerlerde ağaçların altındaki gölgeli kısımlarında, doğu batı istikametinde sıra araları olan yüksek boylu bitkilerin gölgeli olan kuzey kısımlarında yetiştirilir. Bu yerler aynı zamanda nemli olmalıdır. Tere sudan ve hava neminden çok hoşlanır. Yağmurlama sulama yapmak, ortamın nemlendirmesi bakımından en ideal şekildir. Toprak isteği, diğer sebzelerden farklıdır. Kuşkonmaza benzer. Kumlu, kumlu–tınlı toprakları çok sever. Doğal yetiştiği yerler zaten kuytu, gölgelik dere kenarlarındaki kumlu topraklardır. Bu bakımdan tere yetiştirilecek bahçelerde, terenin doğal yetiştiği yerlerdeki koşulları hazırlanmalıdır. Kumlu topraklarda, su düzenini ayarlamak üzere sık sık sulanmalıdır. Bazen sıcak günlerde 2–3 kez azar azar yağmurlama şeklinde su vermek gerekebilir. Böylece hava neminin de artması sağlanır. Toprakta suyun ve havada nemin azalması, sıcaklığın yükselmesi, tadın giderek acılaşmasına ve terenin yeme kalitesinin bozulmasına neden olur. Bu yüzden erken ilkbahar ve sonbaharda üretilen terelerin tatları ve aromaları daha iyidir. Zaten yaz aylarında üretimi daha az yapılır. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi ağaçlık gölgeli ve nemli yerlerde, özellikle yüksek yaylalık yerlerde yıl boyu üretilebilir. Toprak pH’ı 6–6,5 düzeyinde olmalıdır. Diğer sebzelere karşın, toprak asitliğine daha fazla dayanıklılık gösterir. Hatta toprak pH’ı 5,5’e kadar inse bile gelişmede bir zararlanma meydana gelmez.
Tere, kısa vejetasyon dönemine sahip olduğundan, toprak hazırlanma sırasında besin maddesinin verilmesinde yarar vardır. Ahır gübresinin direkt verilmesinden hoşlanmaz. İyi yanmamış ahır gübreleri, bitkilerde çeşitli entomolojik zararlıların etkisini arttırır. Kurt, böcek ve pire gibi zararlıları çoğalır. Özellikle pireler, tere yapraklarını delik deşik yapar. Ahır gübresi bir önceki bitkiye verilmeli veya çok iyi yanmış ahır gübresinden dönüme 1–2 ton atılmalı, daha fazla verilmemelidir. Eğer ahır gübresi bir önceki kültüre verilecekse, 5–10 ton yanmış ahır gübresinin atılması halinde, bu ön bitkisinden yeteri kadar organik madde tere için toprakta kalır. Tere ticaret gübresinden daha çok hoşlanır. Özellikle azotlu gübreler gelişmeyi hızlandırır. Azotlu gübreler azar azar ve 1–2 hafta aralıklarla atılmalıdır. Azot miktarı dekara saf madde olarak 10–15 kg’dır. Başlangıçta 5–7 kg saf azot vermek yeterlidir. Geri kalan kısım 2 veya 3 defa da verilir. Azot yanında dekara saf olarak 8–10 kg fosfor, 15–20 kg potasyum, 5–10 kg kalsiyum bir seferde atılır.
TERE İklim ve Toprak İstekleri
Tere ılımlı ve nemli iklimlerden hoşlanır. Sıcaklığın 10–15oC arasında olması yeterlidir. Sıcaklık arttıkça, yaprakları küçülür, aroması artar ve tadı acılaşır. Bitkiler derhal sapa kalkar. Bu bakımdan yaz aylarında ancak üstü örtülerek gölge yapılmış, özel yerlerde veya ağaç altlarında, kuytu kısımlarda üretilebilir. Yaz ayları dışında, ılımlı iklimlerde 8-9 ay tarlada yetiştirilebilir. Yalnız 4oC’den düşük sıcaklıklarda büyümesi durma noktasına gelir. Bu bakımdan kış aylarında soğuklara karşı korunmasında yarar vardır. Soğuk bölgelerde ısıtmasız örtü altı sebzeciliği için ideal bir sebzedir. Gün uzunluğu ve kuvvetli ışık şiddeti terenin çabuk boya kaçmasını, çiçeklenmesini sağlar. Bu yüzden kısa günde yetiştirilmelidir. İlkbahardan yaza doğru gün uzunluğu 13 saate ulaştığında ve ışık şiddeti 8000–10000 lux’e doğru çıktığında, hemen çiçeklenmeye başlar. Bu durumlarda bitkiler gölgeleme yapılarak korunmalıdır. Gölgeleme için, açık tarlada direkler arasına gerilen tellere bezden tente çekilir. Ara ziraatı yapılan yerlerde ağaçların altındaki gölgeli kısımlarında, doğu batı istikametinde sıra araları olan yüksek boylu bitkilerin gölgeli olan kuzey kısımlarında yetiştirilir. Bu yerler aynı zamanda nemli olmalıdır. Tere sudan ve hava neminden çok hoşlanır. Yağmurlama sulama yapmak, ortamın nemlendirmesi bakımından en ideal şekildir. Toprak isteği, diğer sebzelerden farklıdır. Kuşkonmaza benzer. Kumlu, kumlu–tınlı toprakları çok sever. Doğal yetiştiği yerler zaten kuytu, gölgelik dere kenarlarındaki kumlu topraklardır. Bu bakımdan tere yetiştirilecek bahçelerde, terenin doğal yetiştiği yerlerdeki koşulları hazırlanmalıdır. Kumlu topraklarda, su düzenini ayarlamak üzere sık sık sulanmalıdır. Bazen sıcak günlerde 2–3 kez azar azar yağmurlama şeklinde su vermek gerekebilir. Böylece hava neminin de artması sağlanır. Toprakta suyun ve havada nemin azalması, sıcaklığın yükselmesi, tadın giderek acılaşmasına ve terenin yeme kalitesinin bozulmasına neden olur. Bu yüzden erken ilkbahar ve sonbaharda üretilen terelerin tatları ve aromaları daha iyidir. Zaten yaz aylarında üretimi daha az yapılır. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi ağaçlık gölgeli ve nemli yerlerde, özellikle yüksek yaylalık yerlerde yıl boyu üretilebilir. Toprak pH’ı 6–6,5 düzeyinde olmalıdır. Diğer sebzelere karşın, toprak asitliğine daha fazla dayanıklılık gösterir. Hatta toprak pH’ı 5,5’e kadar inse bile gelişmede bir zararlanma meydana gelmez.