Mr.Muhendis
28.04.2010, 09:31
Tarımsal girdilerin maliyetleri, üretimi her geçen gün daha güç koşullarda sürdürmeye zorlamaktadır. Tohum, gübre, kimyasal ilaç ve yakıt maliyetleri özellikle küçük çiftçilerimiz için yıllardır karşılanamaz düzeylerde seyretmektedir. Üreticilerimiz, bu koşullarda maliyetleri kısmen de olsa azaltmanın yollarını düşünmek durumundadır. Bazı üreticilerimiz için maliyetlerin düşürülebileceği durumlar bulunmaktadır.
Tohum, gübre ve ilaç maliyetleri uygun makine kullanımı ve makinelerin doğru ayarlanması ile bir miktar azaltılabilir. Örneğin, hububat ekimi ülkemizde çoğunlukla fırfır ile yapılmaktadır ve dekara 20-30 kg tohum atılmaktadır. Oysa, ekim makinesi (mibzer) kullanılarak dekara 15-18 kg tohum kullanıldığı için tohumluk maliyeti azaltılabilir. Buğday ve arpada yaptığımız denemelerde ekim makinesi kullanılarak 15 kg/da tohumluk kullanıldığında verimin azalmadığı görülmüştür. Tabii ki atılacak tohum miktarının çimlenme oranına, çıkış yüzdesine, ve tohumluğun bin dane ağırlığına bağlı olarak öncelikli olarak hesaplanması gerekmektedir.
İkinci konu, gübre maliyetleri ile ilgilidir. Yıllarca toprak analizi yaptırmamış üreticilerimiz bulunmaktadır. Toprağında hangi besin maddelerinin yeterli, hangilerinin yetersiz olduğunu bilmeden yeterince doğru karar vermek ve doğru miktarda gübre kullanmak mümkün değildir. Toprağın sorunlarını gidermek ve verim potansiyelinden tam olarak yararlanabilmek için düzenli olarak toprak analizleri yapılmalıdır. Gereğinden fazla gübre uygulayıp gübre maliyetlerini yükseltmek doğru olmadığı gibi, gereğinden az gübreleme sonucu toprağın verim potansiyelinden yeterince yararlanmamak da doğru görünmemektedir. Gübre uygulamak için kullanılan makinelerin doğru ayarlanması da çok önemlidir. Gübre dağıtma makinelerinden fırfır ile ilgili olarak yapılan testlere göre, imalatçı firmaların tavsiye ettiği ayar değerlerinde, makine üzerinde belirtilen miktardan %30 ile %90 daha fazla gübre atıldığı görülmüştür. Bunun nedeni, kullanılan gübrelerin (ya da tohumların) cinsinin ve boyutlarının farklı olmasıdır. Yine, yaptığımız denemelerde aynı ayar değerinde iki farklı buğdayın dekara atılan tohumluk miktarı bir çeşitte 20 kg olurken benzer bir başka çeşitte 28 kg olmaktadır. Bu nedenle, makine üzerinde yapılan ayarlar tarlada kontrol edilmeli ve gereğinden fazla gübre ya da tohum uygulamasından kaçınılmalıdır.
Üreticilerimizin maliyetleri kısabileceği önemli bir kalem ise yakıt masraflarıdır. Bilindiği gibi yakıt masrafları, değişken masraflar içinde en yüksek olanıdır ve yakıt maliyeti, tarım makinelerinin toplam işletme masraflarının yaklaşık olarak yarısını oluşturmaktadır. En fazla yakıt tüketen işlemler toprak işleme ile ilgilidir. Bunların içinde pulluk ile toprak işleme (dip patlatmadan sonra) en pahalı işlem olmaktadır, çünkü toprağı derin işlemek için çok fazla güç gerekmektedir. Hububat kökleri, pamuk kökleri gibi derine inmemektedir ve yaklaşık olarak 20 cm derinliğe kadar ulaşmaktadır. Yapılan araştırmalar, buğday için 20 cm'den daha derin toprak işlemenin gereksiz olduğunu göstermektedir. 18 cm yerine 25 cm işleme yakıt tüketimini %25 dolayında artıracaktır. Pamuk ve mısır gibi ocağa ekilen bitkilerde ise toprak işleme için çok fazla geçiş yapılmakta ve yakıt tüketimi artmaktadır. Geçiş sayısının azaltıldığı toprak işleme sistemleri bulunmaktadır. Üreticilerimiz azaltılmış toprak işleme sistemleri için gerekli bilgiler için tarım teşkilatlarına ya da üniversiteye danışmalıdır.
Birçok üretici yeterince dikkatli yapılmayan makine ayar ve bakımları nedeniyle önemli sayılabilecek tasarruf fırsatlarını gözden kaçırmaktadır. Tarımsal üretimde yapılan masrafların yaklaşık olarak %50'si tarım makineleri ile ilişkilidir. Birçok kişi, makinelerin ortaya çıkardığı önemli mali yükü fark etmiyor olabilir. Üreticilerimizin büyük bir kısmının tarım makinelerini hor kullandıkları görülmektedir. Tarım aletleri güneşten, yağmur ve kardan yeterince korunmadığı için ekonomik ömürlerini erken tamamlamaktadır. Tarım makinelerinden kendi koşullarına uygun olanların seçilmesi, ayarlarının doğru ve bakımlarının düzenli olarak yapılması, makine giderlerini en az düzeyde tutmak için şarttır.
Yukarıda kısaca değinilen konularda özen gösterilmesi halinde bazı masrafların azaltılması sağlanabilir.
Tohum, gübre ve ilaç maliyetleri uygun makine kullanımı ve makinelerin doğru ayarlanması ile bir miktar azaltılabilir. Örneğin, hububat ekimi ülkemizde çoğunlukla fırfır ile yapılmaktadır ve dekara 20-30 kg tohum atılmaktadır. Oysa, ekim makinesi (mibzer) kullanılarak dekara 15-18 kg tohum kullanıldığı için tohumluk maliyeti azaltılabilir. Buğday ve arpada yaptığımız denemelerde ekim makinesi kullanılarak 15 kg/da tohumluk kullanıldığında verimin azalmadığı görülmüştür. Tabii ki atılacak tohum miktarının çimlenme oranına, çıkış yüzdesine, ve tohumluğun bin dane ağırlığına bağlı olarak öncelikli olarak hesaplanması gerekmektedir.
İkinci konu, gübre maliyetleri ile ilgilidir. Yıllarca toprak analizi yaptırmamış üreticilerimiz bulunmaktadır. Toprağında hangi besin maddelerinin yeterli, hangilerinin yetersiz olduğunu bilmeden yeterince doğru karar vermek ve doğru miktarda gübre kullanmak mümkün değildir. Toprağın sorunlarını gidermek ve verim potansiyelinden tam olarak yararlanabilmek için düzenli olarak toprak analizleri yapılmalıdır. Gereğinden fazla gübre uygulayıp gübre maliyetlerini yükseltmek doğru olmadığı gibi, gereğinden az gübreleme sonucu toprağın verim potansiyelinden yeterince yararlanmamak da doğru görünmemektedir. Gübre uygulamak için kullanılan makinelerin doğru ayarlanması da çok önemlidir. Gübre dağıtma makinelerinden fırfır ile ilgili olarak yapılan testlere göre, imalatçı firmaların tavsiye ettiği ayar değerlerinde, makine üzerinde belirtilen miktardan %30 ile %90 daha fazla gübre atıldığı görülmüştür. Bunun nedeni, kullanılan gübrelerin (ya da tohumların) cinsinin ve boyutlarının farklı olmasıdır. Yine, yaptığımız denemelerde aynı ayar değerinde iki farklı buğdayın dekara atılan tohumluk miktarı bir çeşitte 20 kg olurken benzer bir başka çeşitte 28 kg olmaktadır. Bu nedenle, makine üzerinde yapılan ayarlar tarlada kontrol edilmeli ve gereğinden fazla gübre ya da tohum uygulamasından kaçınılmalıdır.
Üreticilerimizin maliyetleri kısabileceği önemli bir kalem ise yakıt masraflarıdır. Bilindiği gibi yakıt masrafları, değişken masraflar içinde en yüksek olanıdır ve yakıt maliyeti, tarım makinelerinin toplam işletme masraflarının yaklaşık olarak yarısını oluşturmaktadır. En fazla yakıt tüketen işlemler toprak işleme ile ilgilidir. Bunların içinde pulluk ile toprak işleme (dip patlatmadan sonra) en pahalı işlem olmaktadır, çünkü toprağı derin işlemek için çok fazla güç gerekmektedir. Hububat kökleri, pamuk kökleri gibi derine inmemektedir ve yaklaşık olarak 20 cm derinliğe kadar ulaşmaktadır. Yapılan araştırmalar, buğday için 20 cm'den daha derin toprak işlemenin gereksiz olduğunu göstermektedir. 18 cm yerine 25 cm işleme yakıt tüketimini %25 dolayında artıracaktır. Pamuk ve mısır gibi ocağa ekilen bitkilerde ise toprak işleme için çok fazla geçiş yapılmakta ve yakıt tüketimi artmaktadır. Geçiş sayısının azaltıldığı toprak işleme sistemleri bulunmaktadır. Üreticilerimiz azaltılmış toprak işleme sistemleri için gerekli bilgiler için tarım teşkilatlarına ya da üniversiteye danışmalıdır.
Birçok üretici yeterince dikkatli yapılmayan makine ayar ve bakımları nedeniyle önemli sayılabilecek tasarruf fırsatlarını gözden kaçırmaktadır. Tarımsal üretimde yapılan masrafların yaklaşık olarak %50'si tarım makineleri ile ilişkilidir. Birçok kişi, makinelerin ortaya çıkardığı önemli mali yükü fark etmiyor olabilir. Üreticilerimizin büyük bir kısmının tarım makinelerini hor kullandıkları görülmektedir. Tarım aletleri güneşten, yağmur ve kardan yeterince korunmadığı için ekonomik ömürlerini erken tamamlamaktadır. Tarım makinelerinden kendi koşullarına uygun olanların seçilmesi, ayarlarının doğru ve bakımlarının düzenli olarak yapılması, makine giderlerini en az düzeyde tutmak için şarttır.
Yukarıda kısaca değinilen konularda özen gösterilmesi halinde bazı masrafların azaltılması sağlanabilir.