Mr.Muhendis
17.04.2010, 13:59
Topraklı fide yetiştiriciliğinde hem yazlık hem de kışlık sebzelerin tohumları kasalara, plastik torbalara, saksılara veya fide yetiştirme viyollerine ekilmektedirler. Bu kaplar farklı boy ve ebatlarda olabilir.
Tohum ekim ortamı olarak torf, perlit ve vermikülit karışımları veya toprak, çiftlik gübresi ve mil karışımları kullanılabilir.
Tohum ekiminde kullanılacak kaplar yetiştirme yerine veya amacına göre değişmektedir. Genellikle tohumlar farklı büyüklükteki fide yetiştirme viyollerine ekilmektedir. Bu viyollerin bakımı ve tarlaya taşınması kolaydır. Viyollerde çimlenen tohumlar kışlık sebzeler için sera altına, yazlık sebzeler için gölge bir yere alınırlar. Fideler uzun süre viyollerde kalacaklarsa daha büyük viyoller tercih edilmelidir.
Tohum ekiminde kullanılacak harç materyali İdeal harç materyali ve miktarı 50-60 litre torf, 20-25 litre vermiküllit, 5-7.5 litre perlit şeklindedir. Bunun dışında; 50-60 litre torf ve 20-25 litre perlit karışımı veya sadece torf kullanılarak da tohum ekim harcı hazırlanabilir.
Topraklı (tüplü) fide ile yapılan yetiştiricilik son yıllarda artmıştır. Ülkemizde son yıllarda hazır fide üretimi yapan tesisler kurulmuştur. Bu gelişmenin nedeni tüplü fidelerin üreticiye sağladığı yararlardır.
TÜPLÜ FİDENİN YARARLARI :
fidelerin tarlada tutma oranı yüksektir
tohum sarfiyatı en aza inmektedir.
erkencilik sağlanmaktadır
bitki gelişmesi düzenlidir ve hasat zamanı aynıdır
fidelerin dikimi makine ile yapılabilmektedir.
Tarlada tutma oranı yüksektir,bitki gelişimi düzenli olur,tohum zay olmaz sartiyat azdır erkencilik sağlar ,fide dikimi maKina ile yapılabilir.Çimlenme ortam sıcaklığının oluşması için mini sera kurulup kasalar bu seralara konarak çimlendirme ye yetiştirme yapılır burda genelde şu sorunla karşılaşılır özellikle gece sabah ısı farkından dolayı buharlaşma olur buhar su damlacıklarına dönüşür su damlacıkları yeni çimlenen fide üzerine damlarsa yakar bunu önlemek için mini seranın en tepesine küçük bir boruyla havalandırma bacası konmalıdır,ayrıca sera içinde termometre bulunmalıdır fide seralarına giriş çıkışlarda hijyene dikkat edilmeli yıkıcı fide hastalığı olan solgunluk hastalığı fidelere bulaştırılmamalı tüplü fidelerde işçilik biraz fazladır fakat avantajıda fazladır tarlaya dikimden sonra mutlaka sulanmalı yani can suyu verilmelidir tarlaya ne kadar fide gideceği hesaplanmalı boşa zaman ve emek harcanmamalıdır bunun için sıra arası ve sıra üzeri kaç santim olacağına karar verdikten sonra ikisi çarpılarak 10.000.000 e bölünür bir dönüme kaç fide gider hesaplanır
TÜPLÜ FİDE HARCI HAZIRLANIŞI :
Tüplü(topraklı) fide kasalarda viyollarda tüpler dizilerek yetiştirilir bu yetiştirmeyi yapmak için tüplere dolacak toprak hazırlığını bilmek gerekir.tohum ekim ortamı olarak torf,perlit,vermekül kullanılır bunlar tek başına veya karışım şeklinde de kullanılır bunların maliyeti biraz yüksektir amaç maliyeti düşük fakat kalite yüksek fide yetiştirmek olmalıdır bunları harç olarak kullanacaksak karışım oranları şunlardır 50-60 lt torf,20-25 lt vermekül,5-7 lt perlit karıştırılarak harç haline getirilmelidir bunda maliyet yüksektir.Diğer yandan
6 kısım yanmış çiftlik gübresi,3 kısım bahçe toprağı,1 kısım dişli dere kumu bu karışıma hıyar fidesi yetiştirmek için bir metre küpe(50 teneke)1-1,5 kğ 15-15-15-kompoze gübre,domates ve biber fidesi için bir metre küp harca 1-1,5 kğ 15-15-15-kompoze gübre 1,5 kğ triple süper fosfat(köy tabiri ile daban gübresi) ilave edilmelidir harç hazırlarken belirtilen oranlar bir bir lerine iyice karıştırılır karıştırırken hafif nem için su ilave edilir zaman zaman birkaç defa aktarılır ticari gübreler harç hazırlandıktan sonra ilave edilmelidir yuardaki karışım formülü dışında ayrıca iki formül daha bulunmaktadır bunlar iki kısım yanmış çiftlik hübresi iki kısım orman toprağı bir kısım dişli dere kumu diğer förmül ise dört kısım yanmış çiftlik gübresi iki kısım bahçe toprağı bir kısım dişli dere kumu şeklindedir yine bunlarada belirtilen oranlarda kimyasal gübre katılablir.Harçlar gerekli görülürse metil bromürle ilaçlanır şayet harcın temiz olduğu kesinse gerek görülmeyebilir
TÜPLÜ FİDE ÇİMLENME ŞARTLARI:
asgari 10-12 derecede azami 22-25 derecedir azami sıcaklıkta 6-8 günde çimlenir ekim derinliği tohum boyunun 2-3 misli ni geçmemelidir
Eki zamanı:Biber tohumu 25-30 mart,domates tohumu1-5 nisan,hıyar tohumu 5-10 nisan dır bu tarihler bölgelere göre değişir.tarihler sabit değildir
Tohum ekim ortamı olarak torf, perlit ve vermikülit karışımları veya toprak, çiftlik gübresi ve mil karışımları kullanılabilir.
Tohum ekiminde kullanılacak kaplar yetiştirme yerine veya amacına göre değişmektedir. Genellikle tohumlar farklı büyüklükteki fide yetiştirme viyollerine ekilmektedir. Bu viyollerin bakımı ve tarlaya taşınması kolaydır. Viyollerde çimlenen tohumlar kışlık sebzeler için sera altına, yazlık sebzeler için gölge bir yere alınırlar. Fideler uzun süre viyollerde kalacaklarsa daha büyük viyoller tercih edilmelidir.
Tohum ekiminde kullanılacak harç materyali İdeal harç materyali ve miktarı 50-60 litre torf, 20-25 litre vermiküllit, 5-7.5 litre perlit şeklindedir. Bunun dışında; 50-60 litre torf ve 20-25 litre perlit karışımı veya sadece torf kullanılarak da tohum ekim harcı hazırlanabilir.
Topraklı (tüplü) fide ile yapılan yetiştiricilik son yıllarda artmıştır. Ülkemizde son yıllarda hazır fide üretimi yapan tesisler kurulmuştur. Bu gelişmenin nedeni tüplü fidelerin üreticiye sağladığı yararlardır.
TÜPLÜ FİDENİN YARARLARI :
fidelerin tarlada tutma oranı yüksektir
tohum sarfiyatı en aza inmektedir.
erkencilik sağlanmaktadır
bitki gelişmesi düzenlidir ve hasat zamanı aynıdır
fidelerin dikimi makine ile yapılabilmektedir.
Tarlada tutma oranı yüksektir,bitki gelişimi düzenli olur,tohum zay olmaz sartiyat azdır erkencilik sağlar ,fide dikimi maKina ile yapılabilir.Çimlenme ortam sıcaklığının oluşması için mini sera kurulup kasalar bu seralara konarak çimlendirme ye yetiştirme yapılır burda genelde şu sorunla karşılaşılır özellikle gece sabah ısı farkından dolayı buharlaşma olur buhar su damlacıklarına dönüşür su damlacıkları yeni çimlenen fide üzerine damlarsa yakar bunu önlemek için mini seranın en tepesine küçük bir boruyla havalandırma bacası konmalıdır,ayrıca sera içinde termometre bulunmalıdır fide seralarına giriş çıkışlarda hijyene dikkat edilmeli yıkıcı fide hastalığı olan solgunluk hastalığı fidelere bulaştırılmamalı tüplü fidelerde işçilik biraz fazladır fakat avantajıda fazladır tarlaya dikimden sonra mutlaka sulanmalı yani can suyu verilmelidir tarlaya ne kadar fide gideceği hesaplanmalı boşa zaman ve emek harcanmamalıdır bunun için sıra arası ve sıra üzeri kaç santim olacağına karar verdikten sonra ikisi çarpılarak 10.000.000 e bölünür bir dönüme kaç fide gider hesaplanır
TÜPLÜ FİDE HARCI HAZIRLANIŞI :
Tüplü(topraklı) fide kasalarda viyollarda tüpler dizilerek yetiştirilir bu yetiştirmeyi yapmak için tüplere dolacak toprak hazırlığını bilmek gerekir.tohum ekim ortamı olarak torf,perlit,vermekül kullanılır bunlar tek başına veya karışım şeklinde de kullanılır bunların maliyeti biraz yüksektir amaç maliyeti düşük fakat kalite yüksek fide yetiştirmek olmalıdır bunları harç olarak kullanacaksak karışım oranları şunlardır 50-60 lt torf,20-25 lt vermekül,5-7 lt perlit karıştırılarak harç haline getirilmelidir bunda maliyet yüksektir.Diğer yandan
6 kısım yanmış çiftlik gübresi,3 kısım bahçe toprağı,1 kısım dişli dere kumu bu karışıma hıyar fidesi yetiştirmek için bir metre küpe(50 teneke)1-1,5 kğ 15-15-15-kompoze gübre,domates ve biber fidesi için bir metre küp harca 1-1,5 kğ 15-15-15-kompoze gübre 1,5 kğ triple süper fosfat(köy tabiri ile daban gübresi) ilave edilmelidir harç hazırlarken belirtilen oranlar bir bir lerine iyice karıştırılır karıştırırken hafif nem için su ilave edilir zaman zaman birkaç defa aktarılır ticari gübreler harç hazırlandıktan sonra ilave edilmelidir yuardaki karışım formülü dışında ayrıca iki formül daha bulunmaktadır bunlar iki kısım yanmış çiftlik hübresi iki kısım orman toprağı bir kısım dişli dere kumu diğer förmül ise dört kısım yanmış çiftlik gübresi iki kısım bahçe toprağı bir kısım dişli dere kumu şeklindedir yine bunlarada belirtilen oranlarda kimyasal gübre katılablir.Harçlar gerekli görülürse metil bromürle ilaçlanır şayet harcın temiz olduğu kesinse gerek görülmeyebilir
TÜPLÜ FİDE ÇİMLENME ŞARTLARI:
asgari 10-12 derecede azami 22-25 derecedir azami sıcaklıkta 6-8 günde çimlenir ekim derinliği tohum boyunun 2-3 misli ni geçmemelidir
Eki zamanı:Biber tohumu 25-30 mart,domates tohumu1-5 nisan,hıyar tohumu 5-10 nisan dır bu tarihler bölgelere göre değişir.tarihler sabit değildir