Mr.Muhendis
16.02.2010, 16:13
1. Örnek-Model Bitkiler
Bulundukları yerde ve saksılarında tutulurlar. Örnek veya model bitkiler tek başına ve başrolde olan yapraklı veya çiçekli süs bitkisidir. Doğrudan saksıları içinde bırakıldıkları gibi küçük kasalara da şaşirtilabilirler.
2. Saksı Grupları
Bu tür satışa sunma veya teşhir etme yetiştirmede iç mekan saksili süs bitkileri diğer birçok süs bitkisi ile beraber tutulur. Saksı grupları yoğunluk etkisi ortaya koymak için birkaç süs bitkisinin birbirine yakın bir biçimde yetiştirilerek tutulması ile elde edilirler. Burada saksı grupları diğerlerinden ayrı olarak oluşturulur.
3. Ev İçi Bahçeler
Saksılı süs bitkilerinin bu şekilde değerlendirilmesinde birçok süs bitkisi bir kasa içine dikilerek aynı ortamda yetişen grup elde edilir. Burada sadece kasa görünür ve saksıların görünmesi söz konusu değildir. Saksılar ortamdan uzaklaştırılmış veya tam anlamıyla gizlenmişlerdir.
4. Teraryumlar
Burada saksılı süs bitkisi büyük veya küçük kavanozlar içinde diğerleriyle birlikte yer alır. Teraryum, içinde süs bitkilerinin yetiştirildiği şeffaf filmden veya camdan yapılmış kaplardır. Üst (tepe) kısımları doğal yollarla veya suni olarak şeffaf materyallerle örtülmüştür Evlerde teraryumlara rastlamak oldukça zordur Aslında pahalı olmayan ve her zaman etrafta bulunabilecek materyallerle kolayca yapılabilirler, ihtiyaç duyulan materyaller balık fanusu, akvaryum tankı, büyük kavanoz veya cam karışımı kaplardır Aslında içini gösteren bir materyalle etrafı çevrilebilen tüm bu oluşumlar teraryum için uygundur. Teraryumun temel noktası süs bitkilerinin etrafını taşıyıcı tarafından çevrilmiş olması ve çevredeki havanın ortama girişinin en az düzeyde olmasıdır. Sonuç olarak yaprakların çevresindeki hava her zaman nemli kalır ve bitkileri öldüren kuraklık durumu hiç hesaba katılmaz. Bu yüzden öncelikle çoğu odada zarar görebilen nazik, narin bitkiler seçilmeli ve bu bitkilerin bakım isteği de en az olmalıdır. Sulama birkaç haftada bir yapılır veya hiç yapılmayabilir. Çünkü sistemde su vardır ve yeniden döngüde kullanılarak geri döner. Teraryumların sakıncası su baskını olasılığının öldürücü olması ve direkt güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Çiğleşme (buğulaşma) sıkıntılı olabilir. Cam temizleninceye kadar kapak açık tutulmalıdır
5. Akvaryum Teraryumu
Bu teraryumların oluşturulmasına akvaryumun dip kısmının çakıl, kum veya mangal kömürü ile kaplanmasıyla başlanır. Daha sonra özel olarak hazırlanmış kompost (baby seed and cutting compost) ilave edilir. Çoğu durumda bu kompostun düz alanlar ve yükseltiler oluşturacak şekilde yerleştirilmesi iyi bir görünüm için gereklidir. Küçük taşlar veya çakıl taşlan kullanılabilir ancak hastalık ve zararlılara yataklık yapacak odun kalıntılarının asla kullanılmaması gerekir Dikim sonrası akvaryumun üzeri plastik veya cam ile örtülür (Şekil 38).
Korumalı ortamlar, dar alanlar ve tecrit edilmiş oluşumlar olan teraryumlarda yetiştirilebilecek bitkiler gerçekten çok sınırlıdır. Teraryumlarda,
* Çiçekli
* Hızlı büyüme gösteren yapraklı bitkiler
* Kaktüsler kullanılmamalı,
* Sukkulentler asla kullanılmamalıdır.
Aşağıda verilen örneklerden seçim yapılarak teraryumlar oluşturulabilir;
* Acorus
* Begonya rex (küçük yapraklı)
* Calathea
* Cryptanthas
* Osacaena
* Eğreltiler
* Ficus pumila (kauçuk)
* Inttonya
* Hedera helix (küçük yapraklı tip)
* Marantha
* Pellionia
* Pilea
* Saxifraga
* Selaginella
6. Şişe Bahçeleri
İngiltere de son yıllarda oldukça popüler hale gelen teraryumların ilgi çekici olanı damacana veya şişe bahçeleridir. Yapılması son derece zordur ve özel olarak bazı aletlerlerin yanı sıra beceri ister Öncelikle şişelerin temiz ve kuru olduğuna emin olmak gerekmektedir. Ağız kısmına katı cisimden yapılmış bir huni yerleştirecek, dip kısmında 5 cm kalınlığında bir çakıl tabakası oluşturulur, üzerine ince bir tabaka mangal kömürü ilave edildikten sonra üzerine ince bir tabaka kompost (baby dry seed and cutting compost) serilir. Kompostun bir kısmı arka tarafa doğru yığılabilir Artık bitkileri ortama yerleştirebiliriz. İhtiyaç duyulan aletler 3 adet uzun saplı kaşık, çatal ve ucunda tıpa olan aletlerdir. Dikim sonrası yumuşak tıpalı alet ile bitkilerin etrafındaki toprak sıkıştırılır. Dikim sonrası sulama yapılır. Sulamada uzun sulama hortumu olan kaplar kullanılır ve su cama yaklaştırılarak verilir Böylece şişenin kenarından aşağı doğru akış sağlanır. Son derece az su kullanılmalıdır Burada önemli olan verilen suyun şişenin yüzeyini temizleyecek şekilde akıtılması ve ortamı nemlendirmesidir. Daha sonra şişenin tıpası takılır. Eğer buğulanma (çiğleşme) olursa bir süre tıpa açılarak yoğunlaşma kayboluncaya kadar beklenir ve tıpa yeniden takılır Bu aşamada sulamaya gerek yoktur .
7. Ev İçi Bahçeleri için Bitki Önerileri
Bu amaç doğrultusunda çok farklı süs bitkilerinden oluşan kombinasyonlar kullanılabilir. Burada dikkat edilecek nokta ışık, sıcaklık ve nem bakımından istekleri birbirine yakın olan çeşitlerin seçilmesidir. Ayrıca ev içinde oluşturulacak mini bahçeler insanlarla beraber yaşayacağı için sevilen çiçeklerin seçilmesi gerekmektedir. İkinci aşama taşıyıcı (konteynır) içerisine dikilecek olan süs bitkilerinin kaplayacağı alan ve şekillerini belirlemektir. Bitki boyundaki değişimden amaç yaprakların kontrast oluşturması, yapıları ve kontrollü bir renklendirmedir. Bunların başında görünüme derinlik ve yükseklik kazandıracak boylu bitkiler gelir. Küçük olan ev içi bahçelerinde diğer bitkileri özellikle bodur olanları gölgede bırakacak, gelişmelerini engelleyecek bir süs bitkisi seçilmemeli, bu bitkinin çok geniş alana yayılmaması gerekir. Senseveria (paşa kılıcı, tavşan kulağı) çok fazla yayılmadan yükseklik kazanabilen bir süs bitkisidir. Dizygotheca ve Grevillea gibi tüylü, hafif ve yumuşak yapraklı türlerde geniş yaprakların gölge etkisinden kaçınmak gerekmektedir. Geniş ev içi bahçeleri için sivri tepe yapısına sahip olan türlerin seçilmesi oldukça kolaydır. Buralarda;
* Palmiyeler
* Dracaena
* Kauçuk
* Deve Tabanı ve
* Fil kulağı yaygın olarak kullanılmaktadır.
Birçok ev içi bahçede daha güzel bir görüntü için orta boylu süs bitkileri kullanılmaktadır. Eğer renk olarak çiçekli bitkileri kullanmak istemiyorsanız yapraklan yeşil olmayan bazı çeşitleri kullanabilirsiniz. Örneğin kırmızı yapraklı Cordyline terminaller, sarı potos sarmaşığı (scindicaspus) değişik sarmaşıklar, Chlorophytum, çok renkli Kroton, Coleus (kolyoz yaprak güzeli) ve begonya rex (reks begonyası). Sonuç olarak ev içi bahçelerinde taşıyıcıların sert olan kenarlarının yumuşatılması da unutulmamalıdır.
Bulundukları yerde ve saksılarında tutulurlar. Örnek veya model bitkiler tek başına ve başrolde olan yapraklı veya çiçekli süs bitkisidir. Doğrudan saksıları içinde bırakıldıkları gibi küçük kasalara da şaşirtilabilirler.
2. Saksı Grupları
Bu tür satışa sunma veya teşhir etme yetiştirmede iç mekan saksili süs bitkileri diğer birçok süs bitkisi ile beraber tutulur. Saksı grupları yoğunluk etkisi ortaya koymak için birkaç süs bitkisinin birbirine yakın bir biçimde yetiştirilerek tutulması ile elde edilirler. Burada saksı grupları diğerlerinden ayrı olarak oluşturulur.
3. Ev İçi Bahçeler
Saksılı süs bitkilerinin bu şekilde değerlendirilmesinde birçok süs bitkisi bir kasa içine dikilerek aynı ortamda yetişen grup elde edilir. Burada sadece kasa görünür ve saksıların görünmesi söz konusu değildir. Saksılar ortamdan uzaklaştırılmış veya tam anlamıyla gizlenmişlerdir.
4. Teraryumlar
Burada saksılı süs bitkisi büyük veya küçük kavanozlar içinde diğerleriyle birlikte yer alır. Teraryum, içinde süs bitkilerinin yetiştirildiği şeffaf filmden veya camdan yapılmış kaplardır. Üst (tepe) kısımları doğal yollarla veya suni olarak şeffaf materyallerle örtülmüştür Evlerde teraryumlara rastlamak oldukça zordur Aslında pahalı olmayan ve her zaman etrafta bulunabilecek materyallerle kolayca yapılabilirler, ihtiyaç duyulan materyaller balık fanusu, akvaryum tankı, büyük kavanoz veya cam karışımı kaplardır Aslında içini gösteren bir materyalle etrafı çevrilebilen tüm bu oluşumlar teraryum için uygundur. Teraryumun temel noktası süs bitkilerinin etrafını taşıyıcı tarafından çevrilmiş olması ve çevredeki havanın ortama girişinin en az düzeyde olmasıdır. Sonuç olarak yaprakların çevresindeki hava her zaman nemli kalır ve bitkileri öldüren kuraklık durumu hiç hesaba katılmaz. Bu yüzden öncelikle çoğu odada zarar görebilen nazik, narin bitkiler seçilmeli ve bu bitkilerin bakım isteği de en az olmalıdır. Sulama birkaç haftada bir yapılır veya hiç yapılmayabilir. Çünkü sistemde su vardır ve yeniden döngüde kullanılarak geri döner. Teraryumların sakıncası su baskını olasılığının öldürücü olması ve direkt güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Çiğleşme (buğulaşma) sıkıntılı olabilir. Cam temizleninceye kadar kapak açık tutulmalıdır
5. Akvaryum Teraryumu
Bu teraryumların oluşturulmasına akvaryumun dip kısmının çakıl, kum veya mangal kömürü ile kaplanmasıyla başlanır. Daha sonra özel olarak hazırlanmış kompost (baby seed and cutting compost) ilave edilir. Çoğu durumda bu kompostun düz alanlar ve yükseltiler oluşturacak şekilde yerleştirilmesi iyi bir görünüm için gereklidir. Küçük taşlar veya çakıl taşlan kullanılabilir ancak hastalık ve zararlılara yataklık yapacak odun kalıntılarının asla kullanılmaması gerekir Dikim sonrası akvaryumun üzeri plastik veya cam ile örtülür (Şekil 38).
Korumalı ortamlar, dar alanlar ve tecrit edilmiş oluşumlar olan teraryumlarda yetiştirilebilecek bitkiler gerçekten çok sınırlıdır. Teraryumlarda,
* Çiçekli
* Hızlı büyüme gösteren yapraklı bitkiler
* Kaktüsler kullanılmamalı,
* Sukkulentler asla kullanılmamalıdır.
Aşağıda verilen örneklerden seçim yapılarak teraryumlar oluşturulabilir;
* Acorus
* Begonya rex (küçük yapraklı)
* Calathea
* Cryptanthas
* Osacaena
* Eğreltiler
* Ficus pumila (kauçuk)
* Inttonya
* Hedera helix (küçük yapraklı tip)
* Marantha
* Pellionia
* Pilea
* Saxifraga
* Selaginella
6. Şişe Bahçeleri
İngiltere de son yıllarda oldukça popüler hale gelen teraryumların ilgi çekici olanı damacana veya şişe bahçeleridir. Yapılması son derece zordur ve özel olarak bazı aletlerlerin yanı sıra beceri ister Öncelikle şişelerin temiz ve kuru olduğuna emin olmak gerekmektedir. Ağız kısmına katı cisimden yapılmış bir huni yerleştirecek, dip kısmında 5 cm kalınlığında bir çakıl tabakası oluşturulur, üzerine ince bir tabaka mangal kömürü ilave edildikten sonra üzerine ince bir tabaka kompost (baby dry seed and cutting compost) serilir. Kompostun bir kısmı arka tarafa doğru yığılabilir Artık bitkileri ortama yerleştirebiliriz. İhtiyaç duyulan aletler 3 adet uzun saplı kaşık, çatal ve ucunda tıpa olan aletlerdir. Dikim sonrası yumuşak tıpalı alet ile bitkilerin etrafındaki toprak sıkıştırılır. Dikim sonrası sulama yapılır. Sulamada uzun sulama hortumu olan kaplar kullanılır ve su cama yaklaştırılarak verilir Böylece şişenin kenarından aşağı doğru akış sağlanır. Son derece az su kullanılmalıdır Burada önemli olan verilen suyun şişenin yüzeyini temizleyecek şekilde akıtılması ve ortamı nemlendirmesidir. Daha sonra şişenin tıpası takılır. Eğer buğulanma (çiğleşme) olursa bir süre tıpa açılarak yoğunlaşma kayboluncaya kadar beklenir ve tıpa yeniden takılır Bu aşamada sulamaya gerek yoktur .
7. Ev İçi Bahçeleri için Bitki Önerileri
Bu amaç doğrultusunda çok farklı süs bitkilerinden oluşan kombinasyonlar kullanılabilir. Burada dikkat edilecek nokta ışık, sıcaklık ve nem bakımından istekleri birbirine yakın olan çeşitlerin seçilmesidir. Ayrıca ev içinde oluşturulacak mini bahçeler insanlarla beraber yaşayacağı için sevilen çiçeklerin seçilmesi gerekmektedir. İkinci aşama taşıyıcı (konteynır) içerisine dikilecek olan süs bitkilerinin kaplayacağı alan ve şekillerini belirlemektir. Bitki boyundaki değişimden amaç yaprakların kontrast oluşturması, yapıları ve kontrollü bir renklendirmedir. Bunların başında görünüme derinlik ve yükseklik kazandıracak boylu bitkiler gelir. Küçük olan ev içi bahçelerinde diğer bitkileri özellikle bodur olanları gölgede bırakacak, gelişmelerini engelleyecek bir süs bitkisi seçilmemeli, bu bitkinin çok geniş alana yayılmaması gerekir. Senseveria (paşa kılıcı, tavşan kulağı) çok fazla yayılmadan yükseklik kazanabilen bir süs bitkisidir. Dizygotheca ve Grevillea gibi tüylü, hafif ve yumuşak yapraklı türlerde geniş yaprakların gölge etkisinden kaçınmak gerekmektedir. Geniş ev içi bahçeleri için sivri tepe yapısına sahip olan türlerin seçilmesi oldukça kolaydır. Buralarda;
* Palmiyeler
* Dracaena
* Kauçuk
* Deve Tabanı ve
* Fil kulağı yaygın olarak kullanılmaktadır.
Birçok ev içi bahçede daha güzel bir görüntü için orta boylu süs bitkileri kullanılmaktadır. Eğer renk olarak çiçekli bitkileri kullanmak istemiyorsanız yapraklan yeşil olmayan bazı çeşitleri kullanabilirsiniz. Örneğin kırmızı yapraklı Cordyline terminaller, sarı potos sarmaşığı (scindicaspus) değişik sarmaşıklar, Chlorophytum, çok renkli Kroton, Coleus (kolyoz yaprak güzeli) ve begonya rex (reks begonyası). Sonuç olarak ev içi bahçelerinde taşıyıcıların sert olan kenarlarının yumuşatılması da unutulmamalıdır.