Mr.Muhendis
21.05.2018, 08:17
ISO 22000 BELGESİ NEDİR?
Kısaca anlamı "Güvenli Gıda Üretim Sağlamanın yazılı anlatımıdır. Gıdaya ait tüm basamaklara belirli şartlar getiren sistematik yaklaşımdır. ISO 22000 Gıda Güvenliğini diğer kalite yönetim sistemlerinden ayıran fark sadece GIDA’ya ait standart olmasıdır.
ISO 22000 "Gıda zincirlerinde yer alan bütün kuruluşlar için geçerli olmak üzere, Güvenli Sağlıklı Gıda üretimine yardımcı hedefiyle hazırlanmış uluslar arası gıda güvenliği yönetim sistemidir.
ISO 22000; ISO (uluslar arası akreditasyon federasyonu) standardıdır.
ISO 22000 belgesi ise, standart çatısı altında gerekli çalışmaları uygulayan gıda şirketlerine verilmekte olan kalite belgesidir.
ISO 22000 standardının zorunlu prosedürleri aynı diğer sistemlerle benzerlik gösterir. Yasal zorunluluklar gereği kaplama malzemeleri standardı bellidir. Yasal mevzuatla bildirilen malzemelerin dışına çıkmak mümkün değildir. Özellikle tuvalet gibi alanlarda İlçe Tarım Müdürlüğü yaptırımları dikkate alınmalıdır.
Genel yönetmeliğine uymak HACCP belgelendirme sürecinin ilk adımıdır. Gıda üretim izni (İşletme Sicil Kayıt Belgesi) Tarım Bakanlığına bağlı ilçe müdürlüklerinden takip edilebilir. İlçe Tarım Müdürlükleri aktif gıda denetimleri yapmaktadır. Gıda denetimleri sırasında müşteri gibi raftan ürün alabilirler. Müşteri şikayetleri de denetime esas teşkil edebilmektedir. Numuneler üzerinde gerekli laboratuvar tahlilleri yapılır. Sonuçlar genellikle numune sahibi firmaya iletilir. Ürün ve stok üzerinden denetimlerin bazı eksik noktaları tarihe karışmıştır.
ISO 22000 GIDA GÜVENLİĞİ BELGESİ NE İŞE YARAR?
HACCP gıda güvenliği belgesi ne işe yarar bir üst konunun devamı olarak ele alındığında yasal üretim izinleri olmadan açıkçası bir işe yaramayacağı ifadesi ile devam ettirilebilir. Gıda güvenliği belgesinin işe yaraması daha çok yönetim yapısının değiştirilmesi sadece kurallara ve yasalara bağlı sürekli denetim gören firma pozisyonundan “denetleyen firma” olma yolunda adımlar atılması ile ilintilidir.
Böylece firmalar hem tedarikçilerini denetleyerek sistematik denetim havuzunu genişletmekte hem de kalite seviyesini her düzeyde yükseltmektedirler. Sürekli bir denetim zinciri gıda güvenliği konusunda ki kalite seviyesine büyük katkılar sağlamaktadır. Tedarikçi değerlendirme formları, planları ve onaylı tedarikçi listeleri üretim için temin edilen ham ürünlerin daha üst kaliteler de üretimini sağlamak adına tüm gıda zincirini sürekli araştırma ve geliştirmeye teşvik edici olmaktadır.
ISO 22000 BELGESİ NASIL ALINIR?
ISO 22000 belgesi nasıl alınır faydaları nedir be işe yarar almak için diğer tüm ilgili kalite standartlarında olduğu gibi gıda güvenliği yönetim sistemi belgesi almak için hazır olmayı gerektirir. Bunun açılımı elbette ilgili gıda güvenliği standardının uygun ve doğru şekilde firmaya entegre sürecini kapsar.
Bu entegrasyon gıda mühendisliği düzeyinde uygulanmalıdır. Gıda güvenliği belgesi alma süreci ciddi teknik bilgiler gerektirir. Üretimi yapılan gıda maddelerinin saklama sıcaklıkları, üretim şartları, depo koşulları, nem durumları gibi onlarca belki yüzlerce dış etkenin arasında doğru olan bilginin belirlenmesi ve entegrasyon yapısına uygulanması gerekmektedir.
Sadece hazır prosedür yapısından yola çıkılarak bir sistem oluşturmak mümkün olsa da kalıcı bir yöntem olması mümkün değildir. Olaya sadece dosya evrak dokümantasyon üçgeninde bakmamak gerekir. ISO 22000 belgesi nasıl alınır faydaları nedir gıda güvenliği üretim şartları belgesidir bunun bilincinde olarak hazırlanması HACCP hijyen konuları gibi eğitimlerin düzenli olarak planlanmasını ve uygulanmasını gerektirir.
ISO 22000 BELGESİNİN FAYDALARI NEDİR?
ISO 22000 belgesinin faydaları aslında buraya kadar anlatılmaya çalışılan kısımlarda çoğu kez ifade edilmiştir. Ancak genel olarak farklı şekilde toparlamak gerekirse kaliteli bir gıda güvenliği belgesinin faydaları; Gıda zincir yapısının neden önemli olduğunun sürekli akılda kalıcı olması için bir takım gıda güvenliği odaklı şartların tanımlanmasını zorunlu tutar. Gıda güvenliği konusunu teknik bilimsel bir olgu olarak ele alır ve kalite etkisini yükseltir.
Denetim mekanizmalarını geliştirerek toplum sağlığı açısından en büyük faydayı sağlamak hedefi ile hareket eden ve sürekli kendisini yenileyen bir yönetim anlayışı getirir. Kimyasal kirliliği takip edilebilir yazılı olarak dokümante ederek kontrol altına alma gayretlerini artırır. Müşteri gözünde kurumsal, insan sağlığı ile ilgilenen değerli bir marka olma yolunu açar. Gıda güvenliği uyguluyor olmanın faydalarını öncelikle firma yönetim düzeyinde anlaşılmasını sağlar.
Bu liste bu şekilde uzatılabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken konu HACCP güvenliği belgesinin faydalarının daha çok sistemin uygulanması ve olası uygun olmayan ürün toplatılma gibi durumlarda çok değerlenir. Uygun olmayan üretim ve sonuçları için mutlaka bir “geri çekme prosedürü” oluşturulmalı uygun olmayan ürünlerin geri çekilme süreci bu prosedür de net olarak anlatılmalıdır.
İade alınan bozuk kalitesiz ambalajı patlamış yırtık vb ürünlerin diğer ürünler ile karışmaması için ayrı bir noktada belirgin renkteki etiketler ile işaretlenmesi bu alanın herkesin görebileceği şekilde ayrılması gerekmektedir. ISO 22000 belgesi nasıl alınır faydaları nedir detaylı bilgi için bizi arayınız.
ISO 22000 HACCP GIDA GÜVENLİĞİ NEDİR?
ISO 22000:2005 HACCP Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi oluşturmak için geliştirilmiş bir yönetim standardıdır. Tüm Dünya’da uygulanmakta, kabul görmekte ve sürekli olarak geliştirilmektedir. Gıda güvenliği yönetim sistemini uygulayıp belirgin kalite düzeyine ulaşan firmalara ISO 22000 belgesi verilmektedir.
TÜRKAKLI ISO 22000 BELGESİ
Türkaklı ISO 22000 belgesi TURKAK’ın hazırlıklarını tamamlaması ve uluslararası denetimlerden başarı ile geçmesi sonucunda verilmeye başlanmıştır. Böylece Türkaklı ISO 22000 belgesi tüm Dünya’da kabul gören TURKAK akreditasyonlu belge ünvanını kazanmıştır. TURKAK "Türk Akreditasyon Kurumu" resmi web sitesinden TURKAK akreditasyonlu ISO 22000 belgesi veren firmalar listesine ulaşılabilir.
Bugün gıda şirketlerinin bir numaralı gündem gıda güvenliği belgesi olarak diğer kalite belgelerinin yerini hızla alıyor. Gıda güvenliği yönetim sistemi belgesi artık istenirse TURKAK akreditasyonlu olarak alınabiliyor. TURKAK’lı ISO 22000 belgesi almak istiyorsanız öncelikle bu sayfada bulunan konuyu okuyabilir ya da ilgili sayfanın iletişim alanında bulunan telefon numaraları aracılığı ile bilgi alabilirsiniz. Gerçekte neredeyse benzer yapıları paylaşan kalite belgelerinden, gıda ve gıdaya temas eden ürünlerin üretimi yapan firmaların ana yönetim sistemi durumunda. Bununla birlikte diğer sertifikaların da alınması gerekiyor.
TURKAK akreditasyonlu gıda güvenliği belgesi alırken dikkat edilmesi gereken en önemli evrak konularından biri ise ilçe tarım müdürlüklerinden temin edilen “İşletme Kayıt Belgesi” oluyor. Eğer işletme kayı belgenizde üretici ibaresi bulunmuyorsa TURKAKLI ISO 22000 gıda güvenliği belgesi almanız mümkün olmuyor. Bu konuya dikkat etmeyenlerin daha sonra gıda belgesi almak istediklerinde karşılarına sıkça çıkan bu konuda daha dikkatli olmak gerekiyor. Yaptığınız iş diyelim ki çiğköfte üretimi. O halde işletme katı belgenizde firma faaliyet konusu alanında çiğköfte imalatı yazması gerekli. Ve üretimini yapmakta olduğunuz farklı ürünler mevcut ise o zaman onlarında bu faaliyet konusu bölümünde yer alması gerekiyor.
ISO 22000 STANDARDI NE ZAMAN YAYINLANMIŞTIR?
ISO HACCP gıda güvenliği standardı ilk olarak 1 Eylül 2005 tarihinde yayınlanmıştır.
ISO 22000:2005 AMACI NEDİR?
Asıl amacı tüketiciye sağlıklı üretilmiş gıda güvenliği sağlamak ve sürekli olarak bu yeteneği korumak ve geliştirmektir.
ISO 22000:2005 FAYDASI NEDİR?
İşletmenizin ürettiği ürünlerin kalitesini kayıt altına alarak müşterilere gerçek somut ve sağlam kanıtlar sunmaktır.
Gıda güvenliği sağlıklı gıda üretimi için gerekli yeteneğin kazanılmasının ve süreklilik altına alınmasının sağlıklı bir teminatıdır.
ISO 22000 HACCP FARKI NEDİR?
HACCP Gıda’da kritik noktaların kontrolü ile sınırlı çok dar kapsamlı bir gıda güvenliği kontrol noktası prosedürü ile sınırlıydı. Halbuki standart tümüyle tamamen komple bir gıda güvenliği yönetim sistemi olup içerisinde HACCP gıda güvenliği şartlarını da bulundurmaktadır.
ISO 22000 ZORUNLU PROSEDÜRLERİ NELERDİR?
Dokümanların Kontrolü Prosedürü, Kayıtların Kontrolü Prosedürü, İç Tetkik Prosedürü, Geri Çağırma Prosedürü, Düzeltme/Düzeltici Faaliyet Prosedürü, Önleyici Faaliyet Prosedürü firmada etkin gıda güvenliği için oluşturulması gereken zorunlu prosedürlerdir.
ISO 22000:2016 NE ZAMAN ÇIKACAK?
HACCP gıda güvenliği yönetim sistemleri gözden geçirilmektedir. Gıda güvenliğinin sağlanmasıyla birlikte gıda zincirindeki tüm kuruluşlar için şartlar 2016 ortalarında satın alınabilir taslak sürümü ile revize edilmektedir. Nihai güncellenmiş gıda güvenliği sürümününse 2017 başlarında yayınlanması beklenmektedir. ISO 22000:2016 revizyonu halen devam etmekte olup 2017 yılı başlarında tamamlanarak güncellenmiş sürümün yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
ISO 22000 BELGESİ GIDA GÜVENLİĞİNİ GARANTİ ALTINA ALABİLİR Mİ?
Hayır almaz, sadece nasıl alınacağının yollarını gösterir. Her zaman ve durum da istenmeyen etkiler oluşabilir. Kalite kontrol basamağı bu nedenle önemlidir. HACCP belgesi gıda güvenliği açısından garanti altına alma yollarını gösterir ancak tamamen garanti edemez. Her olumsuz duruma hazırlıklı olmayı ve tedbir almayı uygulamaya çevirir. Bu elbette ciddi bir dikkat gerektirir. İnsan dikkat seviyesi her zaman aynı düzeyde olamaz. Kişisel duygusallıktan öte gıda güvenliği emniyet altına alınması açısından mekanik bir sistemin burada diğer sistemlerden farklı olarak önemi fark edilir derecede büyüktür.
Ölçülebilir olmak ve ölçülü üretim kalite unsurları taşıyan gıda güvenliği sürecinin kayıt altına en çok alınan konularındandır. Ölçülebilir olan her veriyi girdiyi kontrollü çıktılara çevirmek mümkündür.
ISO 22000 BELGESİ KİMYEVİ KİRLENME
Bugüne kadar kirlenme denildiğinden sürekli çevresel kirlenme akıllara düşmekteydi. Ancak günümüzün gıda üretim şartlarında ISO 22000 belgesi ile daha anlaşılır hale gelen kimyevi bir kirlenme süreci doğuşuna tanık olduk. 1970-80’lerde Çernobil faciasının yaşandığı dönemde her alanı kapsayan bir gıda kirliliği söz konusu olmuştu. O dönemden sonra gıda hassasiyeti daha da yükselerek geldi. İnternet ile birlikte haber ve bilgi paylaşımın artması sonucunda bugün her birey güvenli gıda konusunda neredeyse birer uzman seviyesinde bilgiye sahip olma yeteneğine kavuştu.
Bu sürecin doğal bir sonucu olarak gıda güvenliği noktasında toplumun beklentileri de yükseldi. Artık işletmelerin üretimlerinde bulunan kirli imalat konusu yerini bizzat ürünlerin içerisinde bulunan kimyasal kirliliğe bıraktı. Kimyasal kirlilik tüm gıda ürünlerinde aşırı ilaç kullanımı, üretimde katılan doğal olmayan katkı maddeleri, hatta araç yollarına yakın ve yüksek karbon türevlerine maruz kalan tarlaları da kapsayarak genişleyen kaçılması neredeyse imkansız bir sürece giren ciddi çağdaş! Yeni tehlikenin adıdır.
HACCP gıda güvenliği belgesi kimyasal kirlilik konularında sadece yasal sınırlar dahilinde kalıyor olsa da fark oluşturmak isteyen firmaların doğal olanı üretme isteklerini artırmaları gerekmektedir. Bugün her tüketici raftan ürün satın alırken doğal, katkısız, trans yağ içermemektedir gibi ifadelere en çok sahip olan ürünleri tercih etmektedir. Gelir düzeyinin yıllar içerisinde kademeli bir şekilde artması ile birlikte insan çocuk sağlığı adına tüm tüketiciler sadece bir TL fark ile az katkılı veya kimyasal kirlilikten en uzak ürünleri satın alma yarışına katılmışlardır.
Müşteri ihtiyaçlarına uzun vadeli cevap veremeyen kuruluşların gelecekleri olmayacaktır. Bu sürekli olarak müşteri istekleri ile şekil bulan bir sektör haline gelmiştir. Sadece gıda üretimini artırmak adına yapılan “suda domates yetiştirme” gibi boş tekniklerin tüketici tarafından anlaşıldığı anda ticari başarısı olması mümkün değildir. Genetiği değiştirilmiş gıda güvenliği ve insan sağlığını tehdit eden GDO’lu ürünler hakkında bile toplumun notu sürekli eksi yönde olmuştur.
Buna rağmen aşırı kimyasal kirliliğe susan müşterilerin tek susma nedeni üreticilerin zanları üzere fiyat pahalılığı değildir. Hiç kimse sadece doymak için boş yere zehirli sağlıksız gıda tüketmek istemeyecektir. Bunun tek sebebi gerçekte müşterileri meydana getiren bireylerin aslında ürünlerin içerisinde bulunan katkı miktarını ve gerçek zararlarını bilmemelerinden kaynaklanmaktadır.
Sadece ekmekte bile katkı sayısı 30’lu sayılardan 15-16’ya kadar indirilerek gıda güvenliğine yatırım yapılmıştır. Doğal ekmek üretimi yasal olarak teşvik edilmiştir. Peki buna rağmen toplum olarak neden halen tüketimi bu şekilde devam etmektedir? Bunun asıl nedeni tüketilmekte olan kimyasal maddelerin ne gibi sonuçları olduğu hakkında kamuoyu bilgisinin sadece genel olmasıdır. Duruma bakılırsa bu uzun yıllar sürecek gibi görünmüyor.
Gıda üretiminde sağlık savaşı kızıştıkça gıda güvenliği yönetimiyle üretimine dönüş giderek hızlanacaktır.
ISO 22000 HİJYEN EĞİTİMLERİ
HACCP gıda güvenliği hijyen eğitimleri kapsamında her seviyede hijyen eğitimleri ve şartları faklıdır. Bununla birlikte çapraz kontaminasyon riskini azaltmak için gerekli fiziksel gıda güvenliği şartlarıyla beraber azaltmakla beraber bu şartları korumakta önemlidir. Gıda ile teması olan tüm malzemelerin bilinmesi bu bilgi ile prosedür ve talimatların oluşturulması personele ilgi düzeyine göre eğitim verilmesini gerekli kılmaktadır.
Üretim hattında çalışan işçilere HACCP hijyen eğitimleri kapsamında “doğru el yıkama teknikleri” nin öğretilmesi gerekir. Neden takı takmamaları gerektiği, el yıkamanın önemi, hasta personelin izinli olması veya farklı üretim (gıda teması uzak) bölümlerine neden kaydırılması gerektiği gibi konular anlaşılır bir dil ile ilgili pozisyonlardaki tüm çalışanlara düzenli olarak anlatılmalıdır.
Eğitim konusu gıda güvenliği hijyen sağlanması açısından ve söz konusu insan sağlığının korunması olduğu için diğer yönetim sistemlerine kıyasla daha büyük öneme sahiptir. Personelin öncelikle bir ön eğitim ve küçük bir test ile daha önce bildiklerine bakılmalıdır. Hijyen eğitimleri yanlış bilinen doğruları ortadan kaldıracak şekilde verilmelidir. Düzenli kişisel temizlik ve bakımın nasıl olması gerektiği anlatılmalı ve mutlaka sebep belirtilerek eğitimler verilmelidir.
Sebep belirtmek öğrenme ve kavrama sürecinin etkili olması adına dikkate alınması gereken bir eğitim tekniğidir. Hijyen eğitimleri konusunun gıda güvenliği için en temel yapı taşı olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Gıda HACCP belgesi şirketlerin “Gıda Üretim ve Satışı” konusunda özellikle “Güvenli Gıda” kavramında kurumsallaşmalarının ilk adımıdır. Bu kurumsallaşma süreci ISO 22000 gıda güvenliği belgesi almak ile gerçekleşmez.
En azından orta ve uzun vadede çalışmaların kararlılık ile yürütülmesi gerekmektedir. Kurumsallaşma sürecinde deneyimin önemi tartışılmayacak kadar büyüktür. Genel olarak bu deneyim kazanma süreci uzun sürebilmektedir. Teorik yönetim anlayışının zamanla deneyimlenerek profesyonel anlamda 22000 deneyimsel yönetim anlayışına dönmesi gerekmektedir. Kurumsallaşmış hemen her firmada, kesinlikle çok uzunca bir süredir firmanızda çalışan ve kendileri dışında herkesin onlar olmaksızın bu şirkette işlerin yürütülmesinin nerdeyse mümkün olamayacağını düşündüğü deneyimli çalışanlar vardır.
Özellikle ISO 22000 gıda güvenliği anlamında eğer firmanızda varsa bu çalışanlar, her bir işi ayrı ayrı uzman sayılacak kadar iyi bilir ve işlerinizin yürütülmesinde elzem denilebilecek birer uzmandırlar ya da ortaya kimsenin nasıl çözüleceğini bilmediği bir sorun çıktığında geç*mişte işe yaramış bir çözümü hemen hatırlayıp sorunu anında çözüverirler. HACCP gıda güvenliği belgeleri gibi bir konuda bu türden deneyimleri ile firmanıza çok şey katabilecek iyi yetişmiş çalışanlara sahip çıkmak önemli bir konuma sahiptir.
Bu türden çalışanlarınız, genel olarak pozis*yonlarından gayet mutludur ve asla beklenti odaklı çalışmamaktadırlar. Halbuki pek çok bakımdan bu yetenekli çalışanlar, esasen 22000 belgesi gıda güvenliği yönetim sisteminizin “forvet oyuncularıdır”, zira işletme ile ilgili derin deneyimlerine paha biçilmezken yerleri kolay kolay doldurulamaz. Bir kuruluş, genellikle bu deneyim depoları müthiş yetenek sayesinde geçmişten gelen muhteşem fikirlerle ilgili harekete geçirici HACCP güvenliği uyum onay belgesi uygulamaları oluşturabilirler.
Bazen en deneyimli ve çalışkan yeteneğe sahip çalışanlarınız, 22000 belgesinin gelişimi amacıyla geriye dönüp bakıl*masını önerebilir ve bu çok faydalıdır. Hemen hemen tüm buluş icat ve yeniliklerin aslında sıfırdan üretilmediğini, daha önce geliştirilmiş bir fikir yada ürünün geri kazanılmasından üretildiğini biliyor muydunuz? Aslında yeni sanılan pek çok düşünce veya fikir, gerçekte geri ka*zanılmış eski fikirlerin yeni versiyonlarından başka bir şey değildirler.
Tüm diğer yönetim sistemleri gibi gıda güvenliği yönetim sistemi de sürekli olarak geliştirilmeye ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaç iki yönlüdür. İlk yönü işin uluslararası standartlar organizasyonu tarafından gerçekleştirilen revizyonlar iken, ikinci yönü ise firmaların belgelerini kendilerine uygun geliştirmeleridir. Geçmiş dönemlerde büyük değişimler sağlamış yönetim fikirleri tekrar ele alınarak düzenlendiğin de fark meydana getirecek kadar kuvvetli bir trend oluşturabilirler.
Bugün artık bu yöntemler ile kendilerini sürekli olarak geliştirmekte bulunan “Gıda İşletmeleri” birer marka değerine ulaşma konusunda diğer çekingen rakiplerine göre çok daha başarılıdırlar. HACCP belgesi için geliştirilmekte olan bu uygulama fikirleri deneyimsel personel, çalışan ve yöneticiler ile bir ekip oluşturularak geliştirildiğinde ortaya kullanılabilir gıda güvenliği anlayışı çıkarmak mümkün olmaktadır.
Gıda güvenliği yönetim sistemi kaliteli ve birinci sınıf hizmetler sunmadığınız sürece ne yaparsanız yapı şirket hedef çıtanızın sürekli olarak aynı seviyede kalmasına neden olacağından kalıcı ve etkili bir kurumsal başarı elde etmek zor olacaktır. Bugün ülkemizin ve dünyamızın önde gelen gıda işletmelerine baktığınızda en güçlü oldukları halde bile hala ambalajdan ürüne sürekli bir gelişim ve sürekli bir yenilenme süreci içerisinde oldukları görülmektedir.
Aslında tüm fikirler temel olarak aynıdır ve rakiplerimiz açısından bu “gereksiz masraf” sadece sizin ölüm fermanınız olduğunu düşünerek batmanızı beklerler. Ancak uzun yıllar içerisinde sağlam bir HACCP yönetim yapısı eşliğinde yürütülen tüm bu çalışmaların ödüller kazanmaya başladığını gördüğünde ve rakipleriniz de size yetişebilmek için kendilerini paralıyor olacaklar. HACCP için geliştirilebilir tüm kurumsal anlayış yapıları sizin bulunduğunuz sektöre dahi etki edebilecek ve kalıcı değişikliklere neden olabilecektir.
Bugün örnek vermek gerekirse Şölen Gıda firması bu haklı başarıyı bazı şeyleri eski kurallar üzerine yeniden inşa edip doğru bir CEO ile doğru yatırımlar yaparak böylesine zor bir yarışın olduğu kendi klasmanında ciddi başarılar elde etmiştir. İlginç ve bir o kadar güzel olan ise bunun sadece deneyimsel yetenekleri ve sezgileri güçlü bir CEO tarafından üretilen cesaretli fikirlerin sonucunda gerçekleşmiş olmasıdır.
Doğru inovasyon stratejileri, gıda güvenliği belgesinin bir yönetim sistemi olarak algılanarak olması gereken yerin biraz daha üstüne konumlandırılması gibi olgular başarıyı tetiklerken “Kaliteli ve Güvenli Gıda Üretimini” keyifli ve kazançlı duruma getirebilecektir. Yetenek avcılığına gerek yok aslında tüm firmalar içerisinde mutlaka iyi fikirleri olan ancak yanlış yerlerde çalışmak zorunda kalmış fikir üretebilecek çok sayıda çalışan görebilirsiniz. Çalışanlar yönetim sistemlerinin temelidir ve özellikle gıda gibi hassasiyetli bir hususta son derece öneme haizdirler.
Gıda güvenliği belgesi alabilmek ve geliştirebilmek için gerekli olan tüm HACCP çalışmaları dahil bu sistemlerin esas bel kemiği çalışanlarınızdır. ISO 22000 belgesi içinde yapılan tüm sistematik üretimleri çalışanlarınız yapmaktadır, temizlikten onlar sorumludur ve aslında kalite onların elinde bulunmaktadır. Bu yönüyle gıda güvenliği yönetim sistemi alınmadan önce ilk yapılası gereken “ISO 22000 Hijyen Eğitimlerinin” alınması olmaktadır. Daha sonra 22000 gıda süreç eğitimleri ile proses yaklaşımları geliştirilmelidir. Tecrübeli ekip üyelerinin derin bilgi kaynaklarından faydalanmak amacıyla HACCP gıda güvenliği ekip sisteminde tecrübeli çalışanlara ekip liderliği verilmesi, bu kişilerin tespit edilebilmesi için performans değerlendirilmelerinin düzenli oluşturulması ve takip edilmesi gerekmektedir. Bir şirketin kurucusu olarak eşsiz bir konumunuz vardır.
İşin başından beri şirkette olanlarla hem iyi hem kötü gününüzde yanınızdan ayrılmayanlar hariç kendi şirketinizi kimse sizden daha iyi bilemez. Gıda güvenliği yönetim sistemi alırken dahi temel kurallar haricinde aslında işinize karışılmayacaktır. Ancak çoğu işletmede özellikle gıda sektöründe düzenli çalışan bulma noktasında çok fazla personel sirkülasyonu yaşanmaktadır. Çalışanlarınızı kalıcı kılmanın bir yolunu bulmalı ve sirkülasyonu azaltmak için sizinle çalışıp iyi yetişen becerikli personelinizi yıl*lar içinde ne olursa olsun sizin yanınızdan ayrılmamış olan bu çalışanlarınızla daima yakın olmaya çalışmalı ve bu sadık çalışanların itilip kakılmasına izin ver*memelisiniz.
Onlara kendilerine değer verildiğini hissettirmeniz şirketinizin geleceği açısından oldukça önem taşımaktadır. Böylece çoğu firmada olduğu gibi sürekli HACCP eğitimlerine en başından ödeme yapmaz ve daha kalıcı bir HACCP gıda güvenliği belgesine ve yönetim sistemine sahip olabilirsiniz. Yeni kurulan şirketlerin gıda güvenliği yönetim sistemine gerçek anlamda adapte olabilmesi için 1-2 yıl gerekmektedir. Bu süre içerisinde daha çok ihtiyacınız olan hijyenin sağlanması ve sizinle birlikte yetenekleri gelişen usta çalışanlarınızı bu 1-2 sene zarfında korumanızdır. Gerisi zaten zamanla oturacaktır.
Ancak her personel değiştiğinde siz aslında her şeye yeni baştan en başından başlamaktasınız. Bu elbette bir süre sonra gıda güvenliği yönetim belgesinin tamamen içinin boşalmasına ve sadece evrak olarak duvarda kalmasına neden olmaktadır. Bunları başaramayan pek çok yeni firma ilk kuruluş yılları içerisinde iflas ederler. Gerekli can alıcı noktaları göremeyenler ise ikinci yıl batabilirler ya da el değiştirirler. Bu yarış sürekli devam etmekle birlikte aslında başarılı olmanın bir süreç işi olduğu ya bilinmemekte ya da unutulmaktadır. Belki de görmezden gelinmektedir. Her işte başarılı olabilmenin iki kuralı vardır. Bir elinizden ne geliyorsa yapmak (çok çalışmak), iki sabretmek… Bir anda çok çalışıp her şeyi istemenin bir faydası çoğu kez olmayacaktır. HACCP gıda güvenliği şartları belgesi alan firmalar ilk sene sonunda sadece mecburen bu sisteme devam etmekte en az %50 oranında iptal olabilmektedir.
Çünkü başaramayan yüzdenin gıda güvenliği belgesinden beklentileri karşılanmamıştır. Ama hiçbir zaman ciddi şekilde neden bu beklentilerin karşılanmadığı üzerinde düşünülmemiştir. Değişen ne kadar çok şey olursa olsun aslında değişmeyenlerin sayısı değişenlere göre daha fazladır, değişen sadece bizleriz. Yeni kurulmuş şirketiniz, 2 yaşını doldurduğu zaman siz ve ekibiniz sayısız sorunun üstesinden gel*miş olacaksınız. Bu tecrübeyi sadece birkaç ayda elde etmek mümkün değildir. Danışmanlık denilen hizmet türü aslında bu amaçtan ortaya çıkmış bir sektördür.
Bu yüzden 20 yıl sonra bu deneyimin şirketiniz için ne anlama geldiğini hayal etmeye çalışın. Eğer çalışanlarınıza iyi muamele ederseniz ve gerekli sabrı gösterip birikimlerinize doğru yön verebilirseniz kazanan kurumsal bir yapıya ancak o zaman kavuşabilirsiniz. Çok sayıda kurulan gıda firması içinden (özellikle gıda sektöründe trend olan alanda) kurulan her şirketin %70’i ilk iki yıl içerisin de ya satılıyor ya da kapatılıyor.
HACCP gibi yönetim sistemleri bu açıdan oldukça değerlidir. Gıda belgesi almadan önce mutlaka tam olarak ne istediğinizi ve 22000 belgesi ile neler yapılabildiğini tam olarak kavrayın. Böylece emek ve para israfından kurtulmuş olur ve kurumsal gıda firması olabilmek için gereken en önemli ilk adımın 22000 belgesi almadan önceki adım olduğunu anlamış olursunuz. ISO 22000 belgesi nedir ne işe yarar gıda zincirinde bulunan tüm kurum ve kuruluşlar için şartları belirleyen gıda güvenliği kalite yönetim standardının adıdır.
İlgili gıda güvenliği standardının yayımlanması ile birlikte HACCP TS 13001 standardı iptal edilmiştir. HACCP standardı standart olarak iptal edilmiş olmakla birlikte ISO HACCP belgesi nedir ne işe yarar yönetim sistemi dahilinde HACCP prosedürü yada şartları olarak devam etmektedir. HACCP açılım olarak gıdada kritik noktaların kontrolü kelimesinin yabancı karşılığını baş harflerinden oluşmaktadır.
Kısaca anlamı "Güvenli Gıda Üretim Sağlamanın yazılı anlatımıdır. Gıdaya ait tüm basamaklara belirli şartlar getiren sistematik yaklaşımdır. ISO 22000 Gıda Güvenliğini diğer kalite yönetim sistemlerinden ayıran fark sadece GIDA’ya ait standart olmasıdır.
ISO 22000 "Gıda zincirlerinde yer alan bütün kuruluşlar için geçerli olmak üzere, Güvenli Sağlıklı Gıda üretimine yardımcı hedefiyle hazırlanmış uluslar arası gıda güvenliği yönetim sistemidir.
ISO 22000; ISO (uluslar arası akreditasyon federasyonu) standardıdır.
ISO 22000 belgesi ise, standart çatısı altında gerekli çalışmaları uygulayan gıda şirketlerine verilmekte olan kalite belgesidir.
ISO 22000 standardının zorunlu prosedürleri aynı diğer sistemlerle benzerlik gösterir. Yasal zorunluluklar gereği kaplama malzemeleri standardı bellidir. Yasal mevzuatla bildirilen malzemelerin dışına çıkmak mümkün değildir. Özellikle tuvalet gibi alanlarda İlçe Tarım Müdürlüğü yaptırımları dikkate alınmalıdır.
Genel yönetmeliğine uymak HACCP belgelendirme sürecinin ilk adımıdır. Gıda üretim izni (İşletme Sicil Kayıt Belgesi) Tarım Bakanlığına bağlı ilçe müdürlüklerinden takip edilebilir. İlçe Tarım Müdürlükleri aktif gıda denetimleri yapmaktadır. Gıda denetimleri sırasında müşteri gibi raftan ürün alabilirler. Müşteri şikayetleri de denetime esas teşkil edebilmektedir. Numuneler üzerinde gerekli laboratuvar tahlilleri yapılır. Sonuçlar genellikle numune sahibi firmaya iletilir. Ürün ve stok üzerinden denetimlerin bazı eksik noktaları tarihe karışmıştır.
ISO 22000 GIDA GÜVENLİĞİ BELGESİ NE İŞE YARAR?
HACCP gıda güvenliği belgesi ne işe yarar bir üst konunun devamı olarak ele alındığında yasal üretim izinleri olmadan açıkçası bir işe yaramayacağı ifadesi ile devam ettirilebilir. Gıda güvenliği belgesinin işe yaraması daha çok yönetim yapısının değiştirilmesi sadece kurallara ve yasalara bağlı sürekli denetim gören firma pozisyonundan “denetleyen firma” olma yolunda adımlar atılması ile ilintilidir.
Böylece firmalar hem tedarikçilerini denetleyerek sistematik denetim havuzunu genişletmekte hem de kalite seviyesini her düzeyde yükseltmektedirler. Sürekli bir denetim zinciri gıda güvenliği konusunda ki kalite seviyesine büyük katkılar sağlamaktadır. Tedarikçi değerlendirme formları, planları ve onaylı tedarikçi listeleri üretim için temin edilen ham ürünlerin daha üst kaliteler de üretimini sağlamak adına tüm gıda zincirini sürekli araştırma ve geliştirmeye teşvik edici olmaktadır.
ISO 22000 BELGESİ NASIL ALINIR?
ISO 22000 belgesi nasıl alınır faydaları nedir be işe yarar almak için diğer tüm ilgili kalite standartlarında olduğu gibi gıda güvenliği yönetim sistemi belgesi almak için hazır olmayı gerektirir. Bunun açılımı elbette ilgili gıda güvenliği standardının uygun ve doğru şekilde firmaya entegre sürecini kapsar.
Bu entegrasyon gıda mühendisliği düzeyinde uygulanmalıdır. Gıda güvenliği belgesi alma süreci ciddi teknik bilgiler gerektirir. Üretimi yapılan gıda maddelerinin saklama sıcaklıkları, üretim şartları, depo koşulları, nem durumları gibi onlarca belki yüzlerce dış etkenin arasında doğru olan bilginin belirlenmesi ve entegrasyon yapısına uygulanması gerekmektedir.
Sadece hazır prosedür yapısından yola çıkılarak bir sistem oluşturmak mümkün olsa da kalıcı bir yöntem olması mümkün değildir. Olaya sadece dosya evrak dokümantasyon üçgeninde bakmamak gerekir. ISO 22000 belgesi nasıl alınır faydaları nedir gıda güvenliği üretim şartları belgesidir bunun bilincinde olarak hazırlanması HACCP hijyen konuları gibi eğitimlerin düzenli olarak planlanmasını ve uygulanmasını gerektirir.
ISO 22000 BELGESİNİN FAYDALARI NEDİR?
ISO 22000 belgesinin faydaları aslında buraya kadar anlatılmaya çalışılan kısımlarda çoğu kez ifade edilmiştir. Ancak genel olarak farklı şekilde toparlamak gerekirse kaliteli bir gıda güvenliği belgesinin faydaları; Gıda zincir yapısının neden önemli olduğunun sürekli akılda kalıcı olması için bir takım gıda güvenliği odaklı şartların tanımlanmasını zorunlu tutar. Gıda güvenliği konusunu teknik bilimsel bir olgu olarak ele alır ve kalite etkisini yükseltir.
Denetim mekanizmalarını geliştirerek toplum sağlığı açısından en büyük faydayı sağlamak hedefi ile hareket eden ve sürekli kendisini yenileyen bir yönetim anlayışı getirir. Kimyasal kirliliği takip edilebilir yazılı olarak dokümante ederek kontrol altına alma gayretlerini artırır. Müşteri gözünde kurumsal, insan sağlığı ile ilgilenen değerli bir marka olma yolunu açar. Gıda güvenliği uyguluyor olmanın faydalarını öncelikle firma yönetim düzeyinde anlaşılmasını sağlar.
Bu liste bu şekilde uzatılabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken konu HACCP güvenliği belgesinin faydalarının daha çok sistemin uygulanması ve olası uygun olmayan ürün toplatılma gibi durumlarda çok değerlenir. Uygun olmayan üretim ve sonuçları için mutlaka bir “geri çekme prosedürü” oluşturulmalı uygun olmayan ürünlerin geri çekilme süreci bu prosedür de net olarak anlatılmalıdır.
İade alınan bozuk kalitesiz ambalajı patlamış yırtık vb ürünlerin diğer ürünler ile karışmaması için ayrı bir noktada belirgin renkteki etiketler ile işaretlenmesi bu alanın herkesin görebileceği şekilde ayrılması gerekmektedir. ISO 22000 belgesi nasıl alınır faydaları nedir detaylı bilgi için bizi arayınız.
ISO 22000 HACCP GIDA GÜVENLİĞİ NEDİR?
ISO 22000:2005 HACCP Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi oluşturmak için geliştirilmiş bir yönetim standardıdır. Tüm Dünya’da uygulanmakta, kabul görmekte ve sürekli olarak geliştirilmektedir. Gıda güvenliği yönetim sistemini uygulayıp belirgin kalite düzeyine ulaşan firmalara ISO 22000 belgesi verilmektedir.
TÜRKAKLI ISO 22000 BELGESİ
Türkaklı ISO 22000 belgesi TURKAK’ın hazırlıklarını tamamlaması ve uluslararası denetimlerden başarı ile geçmesi sonucunda verilmeye başlanmıştır. Böylece Türkaklı ISO 22000 belgesi tüm Dünya’da kabul gören TURKAK akreditasyonlu belge ünvanını kazanmıştır. TURKAK "Türk Akreditasyon Kurumu" resmi web sitesinden TURKAK akreditasyonlu ISO 22000 belgesi veren firmalar listesine ulaşılabilir.
Bugün gıda şirketlerinin bir numaralı gündem gıda güvenliği belgesi olarak diğer kalite belgelerinin yerini hızla alıyor. Gıda güvenliği yönetim sistemi belgesi artık istenirse TURKAK akreditasyonlu olarak alınabiliyor. TURKAK’lı ISO 22000 belgesi almak istiyorsanız öncelikle bu sayfada bulunan konuyu okuyabilir ya da ilgili sayfanın iletişim alanında bulunan telefon numaraları aracılığı ile bilgi alabilirsiniz. Gerçekte neredeyse benzer yapıları paylaşan kalite belgelerinden, gıda ve gıdaya temas eden ürünlerin üretimi yapan firmaların ana yönetim sistemi durumunda. Bununla birlikte diğer sertifikaların da alınması gerekiyor.
TURKAK akreditasyonlu gıda güvenliği belgesi alırken dikkat edilmesi gereken en önemli evrak konularından biri ise ilçe tarım müdürlüklerinden temin edilen “İşletme Kayıt Belgesi” oluyor. Eğer işletme kayı belgenizde üretici ibaresi bulunmuyorsa TURKAKLI ISO 22000 gıda güvenliği belgesi almanız mümkün olmuyor. Bu konuya dikkat etmeyenlerin daha sonra gıda belgesi almak istediklerinde karşılarına sıkça çıkan bu konuda daha dikkatli olmak gerekiyor. Yaptığınız iş diyelim ki çiğköfte üretimi. O halde işletme katı belgenizde firma faaliyet konusu alanında çiğköfte imalatı yazması gerekli. Ve üretimini yapmakta olduğunuz farklı ürünler mevcut ise o zaman onlarında bu faaliyet konusu bölümünde yer alması gerekiyor.
ISO 22000 STANDARDI NE ZAMAN YAYINLANMIŞTIR?
ISO HACCP gıda güvenliği standardı ilk olarak 1 Eylül 2005 tarihinde yayınlanmıştır.
ISO 22000:2005 AMACI NEDİR?
Asıl amacı tüketiciye sağlıklı üretilmiş gıda güvenliği sağlamak ve sürekli olarak bu yeteneği korumak ve geliştirmektir.
ISO 22000:2005 FAYDASI NEDİR?
İşletmenizin ürettiği ürünlerin kalitesini kayıt altına alarak müşterilere gerçek somut ve sağlam kanıtlar sunmaktır.
Gıda güvenliği sağlıklı gıda üretimi için gerekli yeteneğin kazanılmasının ve süreklilik altına alınmasının sağlıklı bir teminatıdır.
ISO 22000 HACCP FARKI NEDİR?
HACCP Gıda’da kritik noktaların kontrolü ile sınırlı çok dar kapsamlı bir gıda güvenliği kontrol noktası prosedürü ile sınırlıydı. Halbuki standart tümüyle tamamen komple bir gıda güvenliği yönetim sistemi olup içerisinde HACCP gıda güvenliği şartlarını da bulundurmaktadır.
ISO 22000 ZORUNLU PROSEDÜRLERİ NELERDİR?
Dokümanların Kontrolü Prosedürü, Kayıtların Kontrolü Prosedürü, İç Tetkik Prosedürü, Geri Çağırma Prosedürü, Düzeltme/Düzeltici Faaliyet Prosedürü, Önleyici Faaliyet Prosedürü firmada etkin gıda güvenliği için oluşturulması gereken zorunlu prosedürlerdir.
ISO 22000:2016 NE ZAMAN ÇIKACAK?
HACCP gıda güvenliği yönetim sistemleri gözden geçirilmektedir. Gıda güvenliğinin sağlanmasıyla birlikte gıda zincirindeki tüm kuruluşlar için şartlar 2016 ortalarında satın alınabilir taslak sürümü ile revize edilmektedir. Nihai güncellenmiş gıda güvenliği sürümününse 2017 başlarında yayınlanması beklenmektedir. ISO 22000:2016 revizyonu halen devam etmekte olup 2017 yılı başlarında tamamlanarak güncellenmiş sürümün yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
ISO 22000 BELGESİ GIDA GÜVENLİĞİNİ GARANTİ ALTINA ALABİLİR Mİ?
Hayır almaz, sadece nasıl alınacağının yollarını gösterir. Her zaman ve durum da istenmeyen etkiler oluşabilir. Kalite kontrol basamağı bu nedenle önemlidir. HACCP belgesi gıda güvenliği açısından garanti altına alma yollarını gösterir ancak tamamen garanti edemez. Her olumsuz duruma hazırlıklı olmayı ve tedbir almayı uygulamaya çevirir. Bu elbette ciddi bir dikkat gerektirir. İnsan dikkat seviyesi her zaman aynı düzeyde olamaz. Kişisel duygusallıktan öte gıda güvenliği emniyet altına alınması açısından mekanik bir sistemin burada diğer sistemlerden farklı olarak önemi fark edilir derecede büyüktür.
Ölçülebilir olmak ve ölçülü üretim kalite unsurları taşıyan gıda güvenliği sürecinin kayıt altına en çok alınan konularındandır. Ölçülebilir olan her veriyi girdiyi kontrollü çıktılara çevirmek mümkündür.
ISO 22000 BELGESİ KİMYEVİ KİRLENME
Bugüne kadar kirlenme denildiğinden sürekli çevresel kirlenme akıllara düşmekteydi. Ancak günümüzün gıda üretim şartlarında ISO 22000 belgesi ile daha anlaşılır hale gelen kimyevi bir kirlenme süreci doğuşuna tanık olduk. 1970-80’lerde Çernobil faciasının yaşandığı dönemde her alanı kapsayan bir gıda kirliliği söz konusu olmuştu. O dönemden sonra gıda hassasiyeti daha da yükselerek geldi. İnternet ile birlikte haber ve bilgi paylaşımın artması sonucunda bugün her birey güvenli gıda konusunda neredeyse birer uzman seviyesinde bilgiye sahip olma yeteneğine kavuştu.
Bu sürecin doğal bir sonucu olarak gıda güvenliği noktasında toplumun beklentileri de yükseldi. Artık işletmelerin üretimlerinde bulunan kirli imalat konusu yerini bizzat ürünlerin içerisinde bulunan kimyasal kirliliğe bıraktı. Kimyasal kirlilik tüm gıda ürünlerinde aşırı ilaç kullanımı, üretimde katılan doğal olmayan katkı maddeleri, hatta araç yollarına yakın ve yüksek karbon türevlerine maruz kalan tarlaları da kapsayarak genişleyen kaçılması neredeyse imkansız bir sürece giren ciddi çağdaş! Yeni tehlikenin adıdır.
HACCP gıda güvenliği belgesi kimyasal kirlilik konularında sadece yasal sınırlar dahilinde kalıyor olsa da fark oluşturmak isteyen firmaların doğal olanı üretme isteklerini artırmaları gerekmektedir. Bugün her tüketici raftan ürün satın alırken doğal, katkısız, trans yağ içermemektedir gibi ifadelere en çok sahip olan ürünleri tercih etmektedir. Gelir düzeyinin yıllar içerisinde kademeli bir şekilde artması ile birlikte insan çocuk sağlığı adına tüm tüketiciler sadece bir TL fark ile az katkılı veya kimyasal kirlilikten en uzak ürünleri satın alma yarışına katılmışlardır.
Müşteri ihtiyaçlarına uzun vadeli cevap veremeyen kuruluşların gelecekleri olmayacaktır. Bu sürekli olarak müşteri istekleri ile şekil bulan bir sektör haline gelmiştir. Sadece gıda üretimini artırmak adına yapılan “suda domates yetiştirme” gibi boş tekniklerin tüketici tarafından anlaşıldığı anda ticari başarısı olması mümkün değildir. Genetiği değiştirilmiş gıda güvenliği ve insan sağlığını tehdit eden GDO’lu ürünler hakkında bile toplumun notu sürekli eksi yönde olmuştur.
Buna rağmen aşırı kimyasal kirliliğe susan müşterilerin tek susma nedeni üreticilerin zanları üzere fiyat pahalılığı değildir. Hiç kimse sadece doymak için boş yere zehirli sağlıksız gıda tüketmek istemeyecektir. Bunun tek sebebi gerçekte müşterileri meydana getiren bireylerin aslında ürünlerin içerisinde bulunan katkı miktarını ve gerçek zararlarını bilmemelerinden kaynaklanmaktadır.
Sadece ekmekte bile katkı sayısı 30’lu sayılardan 15-16’ya kadar indirilerek gıda güvenliğine yatırım yapılmıştır. Doğal ekmek üretimi yasal olarak teşvik edilmiştir. Peki buna rağmen toplum olarak neden halen tüketimi bu şekilde devam etmektedir? Bunun asıl nedeni tüketilmekte olan kimyasal maddelerin ne gibi sonuçları olduğu hakkında kamuoyu bilgisinin sadece genel olmasıdır. Duruma bakılırsa bu uzun yıllar sürecek gibi görünmüyor.
Gıda üretiminde sağlık savaşı kızıştıkça gıda güvenliği yönetimiyle üretimine dönüş giderek hızlanacaktır.
ISO 22000 HİJYEN EĞİTİMLERİ
HACCP gıda güvenliği hijyen eğitimleri kapsamında her seviyede hijyen eğitimleri ve şartları faklıdır. Bununla birlikte çapraz kontaminasyon riskini azaltmak için gerekli fiziksel gıda güvenliği şartlarıyla beraber azaltmakla beraber bu şartları korumakta önemlidir. Gıda ile teması olan tüm malzemelerin bilinmesi bu bilgi ile prosedür ve talimatların oluşturulması personele ilgi düzeyine göre eğitim verilmesini gerekli kılmaktadır.
Üretim hattında çalışan işçilere HACCP hijyen eğitimleri kapsamında “doğru el yıkama teknikleri” nin öğretilmesi gerekir. Neden takı takmamaları gerektiği, el yıkamanın önemi, hasta personelin izinli olması veya farklı üretim (gıda teması uzak) bölümlerine neden kaydırılması gerektiği gibi konular anlaşılır bir dil ile ilgili pozisyonlardaki tüm çalışanlara düzenli olarak anlatılmalıdır.
Eğitim konusu gıda güvenliği hijyen sağlanması açısından ve söz konusu insan sağlığının korunması olduğu için diğer yönetim sistemlerine kıyasla daha büyük öneme sahiptir. Personelin öncelikle bir ön eğitim ve küçük bir test ile daha önce bildiklerine bakılmalıdır. Hijyen eğitimleri yanlış bilinen doğruları ortadan kaldıracak şekilde verilmelidir. Düzenli kişisel temizlik ve bakımın nasıl olması gerektiği anlatılmalı ve mutlaka sebep belirtilerek eğitimler verilmelidir.
Sebep belirtmek öğrenme ve kavrama sürecinin etkili olması adına dikkate alınması gereken bir eğitim tekniğidir. Hijyen eğitimleri konusunun gıda güvenliği için en temel yapı taşı olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Gıda HACCP belgesi şirketlerin “Gıda Üretim ve Satışı” konusunda özellikle “Güvenli Gıda” kavramında kurumsallaşmalarının ilk adımıdır. Bu kurumsallaşma süreci ISO 22000 gıda güvenliği belgesi almak ile gerçekleşmez.
En azından orta ve uzun vadede çalışmaların kararlılık ile yürütülmesi gerekmektedir. Kurumsallaşma sürecinde deneyimin önemi tartışılmayacak kadar büyüktür. Genel olarak bu deneyim kazanma süreci uzun sürebilmektedir. Teorik yönetim anlayışının zamanla deneyimlenerek profesyonel anlamda 22000 deneyimsel yönetim anlayışına dönmesi gerekmektedir. Kurumsallaşmış hemen her firmada, kesinlikle çok uzunca bir süredir firmanızda çalışan ve kendileri dışında herkesin onlar olmaksızın bu şirkette işlerin yürütülmesinin nerdeyse mümkün olamayacağını düşündüğü deneyimli çalışanlar vardır.
Özellikle ISO 22000 gıda güvenliği anlamında eğer firmanızda varsa bu çalışanlar, her bir işi ayrı ayrı uzman sayılacak kadar iyi bilir ve işlerinizin yürütülmesinde elzem denilebilecek birer uzmandırlar ya da ortaya kimsenin nasıl çözüleceğini bilmediği bir sorun çıktığında geç*mişte işe yaramış bir çözümü hemen hatırlayıp sorunu anında çözüverirler. HACCP gıda güvenliği belgeleri gibi bir konuda bu türden deneyimleri ile firmanıza çok şey katabilecek iyi yetişmiş çalışanlara sahip çıkmak önemli bir konuma sahiptir.
Bu türden çalışanlarınız, genel olarak pozis*yonlarından gayet mutludur ve asla beklenti odaklı çalışmamaktadırlar. Halbuki pek çok bakımdan bu yetenekli çalışanlar, esasen 22000 belgesi gıda güvenliği yönetim sisteminizin “forvet oyuncularıdır”, zira işletme ile ilgili derin deneyimlerine paha biçilmezken yerleri kolay kolay doldurulamaz. Bir kuruluş, genellikle bu deneyim depoları müthiş yetenek sayesinde geçmişten gelen muhteşem fikirlerle ilgili harekete geçirici HACCP güvenliği uyum onay belgesi uygulamaları oluşturabilirler.
Bazen en deneyimli ve çalışkan yeteneğe sahip çalışanlarınız, 22000 belgesinin gelişimi amacıyla geriye dönüp bakıl*masını önerebilir ve bu çok faydalıdır. Hemen hemen tüm buluş icat ve yeniliklerin aslında sıfırdan üretilmediğini, daha önce geliştirilmiş bir fikir yada ürünün geri kazanılmasından üretildiğini biliyor muydunuz? Aslında yeni sanılan pek çok düşünce veya fikir, gerçekte geri ka*zanılmış eski fikirlerin yeni versiyonlarından başka bir şey değildirler.
Tüm diğer yönetim sistemleri gibi gıda güvenliği yönetim sistemi de sürekli olarak geliştirilmeye ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaç iki yönlüdür. İlk yönü işin uluslararası standartlar organizasyonu tarafından gerçekleştirilen revizyonlar iken, ikinci yönü ise firmaların belgelerini kendilerine uygun geliştirmeleridir. Geçmiş dönemlerde büyük değişimler sağlamış yönetim fikirleri tekrar ele alınarak düzenlendiğin de fark meydana getirecek kadar kuvvetli bir trend oluşturabilirler.
Bugün artık bu yöntemler ile kendilerini sürekli olarak geliştirmekte bulunan “Gıda İşletmeleri” birer marka değerine ulaşma konusunda diğer çekingen rakiplerine göre çok daha başarılıdırlar. HACCP belgesi için geliştirilmekte olan bu uygulama fikirleri deneyimsel personel, çalışan ve yöneticiler ile bir ekip oluşturularak geliştirildiğinde ortaya kullanılabilir gıda güvenliği anlayışı çıkarmak mümkün olmaktadır.
Gıda güvenliği yönetim sistemi kaliteli ve birinci sınıf hizmetler sunmadığınız sürece ne yaparsanız yapı şirket hedef çıtanızın sürekli olarak aynı seviyede kalmasına neden olacağından kalıcı ve etkili bir kurumsal başarı elde etmek zor olacaktır. Bugün ülkemizin ve dünyamızın önde gelen gıda işletmelerine baktığınızda en güçlü oldukları halde bile hala ambalajdan ürüne sürekli bir gelişim ve sürekli bir yenilenme süreci içerisinde oldukları görülmektedir.
Aslında tüm fikirler temel olarak aynıdır ve rakiplerimiz açısından bu “gereksiz masraf” sadece sizin ölüm fermanınız olduğunu düşünerek batmanızı beklerler. Ancak uzun yıllar içerisinde sağlam bir HACCP yönetim yapısı eşliğinde yürütülen tüm bu çalışmaların ödüller kazanmaya başladığını gördüğünde ve rakipleriniz de size yetişebilmek için kendilerini paralıyor olacaklar. HACCP için geliştirilebilir tüm kurumsal anlayış yapıları sizin bulunduğunuz sektöre dahi etki edebilecek ve kalıcı değişikliklere neden olabilecektir.
Bugün örnek vermek gerekirse Şölen Gıda firması bu haklı başarıyı bazı şeyleri eski kurallar üzerine yeniden inşa edip doğru bir CEO ile doğru yatırımlar yaparak böylesine zor bir yarışın olduğu kendi klasmanında ciddi başarılar elde etmiştir. İlginç ve bir o kadar güzel olan ise bunun sadece deneyimsel yetenekleri ve sezgileri güçlü bir CEO tarafından üretilen cesaretli fikirlerin sonucunda gerçekleşmiş olmasıdır.
Doğru inovasyon stratejileri, gıda güvenliği belgesinin bir yönetim sistemi olarak algılanarak olması gereken yerin biraz daha üstüne konumlandırılması gibi olgular başarıyı tetiklerken “Kaliteli ve Güvenli Gıda Üretimini” keyifli ve kazançlı duruma getirebilecektir. Yetenek avcılığına gerek yok aslında tüm firmalar içerisinde mutlaka iyi fikirleri olan ancak yanlış yerlerde çalışmak zorunda kalmış fikir üretebilecek çok sayıda çalışan görebilirsiniz. Çalışanlar yönetim sistemlerinin temelidir ve özellikle gıda gibi hassasiyetli bir hususta son derece öneme haizdirler.
Gıda güvenliği belgesi alabilmek ve geliştirebilmek için gerekli olan tüm HACCP çalışmaları dahil bu sistemlerin esas bel kemiği çalışanlarınızdır. ISO 22000 belgesi içinde yapılan tüm sistematik üretimleri çalışanlarınız yapmaktadır, temizlikten onlar sorumludur ve aslında kalite onların elinde bulunmaktadır. Bu yönüyle gıda güvenliği yönetim sistemi alınmadan önce ilk yapılası gereken “ISO 22000 Hijyen Eğitimlerinin” alınması olmaktadır. Daha sonra 22000 gıda süreç eğitimleri ile proses yaklaşımları geliştirilmelidir. Tecrübeli ekip üyelerinin derin bilgi kaynaklarından faydalanmak amacıyla HACCP gıda güvenliği ekip sisteminde tecrübeli çalışanlara ekip liderliği verilmesi, bu kişilerin tespit edilebilmesi için performans değerlendirilmelerinin düzenli oluşturulması ve takip edilmesi gerekmektedir. Bir şirketin kurucusu olarak eşsiz bir konumunuz vardır.
İşin başından beri şirkette olanlarla hem iyi hem kötü gününüzde yanınızdan ayrılmayanlar hariç kendi şirketinizi kimse sizden daha iyi bilemez. Gıda güvenliği yönetim sistemi alırken dahi temel kurallar haricinde aslında işinize karışılmayacaktır. Ancak çoğu işletmede özellikle gıda sektöründe düzenli çalışan bulma noktasında çok fazla personel sirkülasyonu yaşanmaktadır. Çalışanlarınızı kalıcı kılmanın bir yolunu bulmalı ve sirkülasyonu azaltmak için sizinle çalışıp iyi yetişen becerikli personelinizi yıl*lar içinde ne olursa olsun sizin yanınızdan ayrılmamış olan bu çalışanlarınızla daima yakın olmaya çalışmalı ve bu sadık çalışanların itilip kakılmasına izin ver*memelisiniz.
Onlara kendilerine değer verildiğini hissettirmeniz şirketinizin geleceği açısından oldukça önem taşımaktadır. Böylece çoğu firmada olduğu gibi sürekli HACCP eğitimlerine en başından ödeme yapmaz ve daha kalıcı bir HACCP gıda güvenliği belgesine ve yönetim sistemine sahip olabilirsiniz. Yeni kurulan şirketlerin gıda güvenliği yönetim sistemine gerçek anlamda adapte olabilmesi için 1-2 yıl gerekmektedir. Bu süre içerisinde daha çok ihtiyacınız olan hijyenin sağlanması ve sizinle birlikte yetenekleri gelişen usta çalışanlarınızı bu 1-2 sene zarfında korumanızdır. Gerisi zaten zamanla oturacaktır.
Ancak her personel değiştiğinde siz aslında her şeye yeni baştan en başından başlamaktasınız. Bu elbette bir süre sonra gıda güvenliği yönetim belgesinin tamamen içinin boşalmasına ve sadece evrak olarak duvarda kalmasına neden olmaktadır. Bunları başaramayan pek çok yeni firma ilk kuruluş yılları içerisinde iflas ederler. Gerekli can alıcı noktaları göremeyenler ise ikinci yıl batabilirler ya da el değiştirirler. Bu yarış sürekli devam etmekle birlikte aslında başarılı olmanın bir süreç işi olduğu ya bilinmemekte ya da unutulmaktadır. Belki de görmezden gelinmektedir. Her işte başarılı olabilmenin iki kuralı vardır. Bir elinizden ne geliyorsa yapmak (çok çalışmak), iki sabretmek… Bir anda çok çalışıp her şeyi istemenin bir faydası çoğu kez olmayacaktır. HACCP gıda güvenliği şartları belgesi alan firmalar ilk sene sonunda sadece mecburen bu sisteme devam etmekte en az %50 oranında iptal olabilmektedir.
Çünkü başaramayan yüzdenin gıda güvenliği belgesinden beklentileri karşılanmamıştır. Ama hiçbir zaman ciddi şekilde neden bu beklentilerin karşılanmadığı üzerinde düşünülmemiştir. Değişen ne kadar çok şey olursa olsun aslında değişmeyenlerin sayısı değişenlere göre daha fazladır, değişen sadece bizleriz. Yeni kurulmuş şirketiniz, 2 yaşını doldurduğu zaman siz ve ekibiniz sayısız sorunun üstesinden gel*miş olacaksınız. Bu tecrübeyi sadece birkaç ayda elde etmek mümkün değildir. Danışmanlık denilen hizmet türü aslında bu amaçtan ortaya çıkmış bir sektördür.
Bu yüzden 20 yıl sonra bu deneyimin şirketiniz için ne anlama geldiğini hayal etmeye çalışın. Eğer çalışanlarınıza iyi muamele ederseniz ve gerekli sabrı gösterip birikimlerinize doğru yön verebilirseniz kazanan kurumsal bir yapıya ancak o zaman kavuşabilirsiniz. Çok sayıda kurulan gıda firması içinden (özellikle gıda sektöründe trend olan alanda) kurulan her şirketin %70’i ilk iki yıl içerisin de ya satılıyor ya da kapatılıyor.
HACCP gibi yönetim sistemleri bu açıdan oldukça değerlidir. Gıda belgesi almadan önce mutlaka tam olarak ne istediğinizi ve 22000 belgesi ile neler yapılabildiğini tam olarak kavrayın. Böylece emek ve para israfından kurtulmuş olur ve kurumsal gıda firması olabilmek için gereken en önemli ilk adımın 22000 belgesi almadan önceki adım olduğunu anlamış olursunuz. ISO 22000 belgesi nedir ne işe yarar gıda zincirinde bulunan tüm kurum ve kuruluşlar için şartları belirleyen gıda güvenliği kalite yönetim standardının adıdır.
İlgili gıda güvenliği standardının yayımlanması ile birlikte HACCP TS 13001 standardı iptal edilmiştir. HACCP standardı standart olarak iptal edilmiş olmakla birlikte ISO HACCP belgesi nedir ne işe yarar yönetim sistemi dahilinde HACCP prosedürü yada şartları olarak devam etmektedir. HACCP açılım olarak gıdada kritik noktaların kontrolü kelimesinin yabancı karşılığını baş harflerinden oluşmaktadır.