PDA

Orijinalini görmek için tıklayınız : Aydın İli Tanıtım


Livadi
21.11.2009, 01:44
Aydın, Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan, turizm ve tarım açısından gelişmiş bir ildir. Plaka kodu 09'dur. Aydın Türkiye'nin ilk demiryolu kurulan şehridir. Aydın'da çok sayıda tarihi eser bulunur. Türkiye'nin en uzun ikinci tüneli buradadır.Tarihi ve doğal güzellikleriyle bir turizm cennetidir.



Aydın (Juliapoli), Traklar tarafından kurulmuş ve önceleri Tralles adı ile anılmıştır. Depremle yıkıldıktan sonra yeniden imar edilmiş,Traklar'dan sonra Spartalılar, Hititler, Frigler, İyonlar, Lidyalılar, Persler ve Romalılar zaman zaman yörede hakimiyetlerini kurarak kendi kültürlerini bölgeye taşımış ve yörenin gelişmesine öncü olmuşlardır.Bir çok medeniyete evsahipliğî yapmıştır.

1186 yılında Selçuklular'ın, 1300 yılında Aydınoğulları'nın eline geçen kentin adı Aydın Güzelhisar olmuştur. Bu ad Aydın şekline dönüşmüştür. 1426 da Osmanlılar'ın eline geçen Aydın bu günkü yerine kurulmuştur. 1919 yılında il olmuştur.

Coğrafya
Coğrafi konum

İlin orta ve batı kesiminde verimli ovalar, kuzeyinde Aydın Dağları, güneyinde Menteşe Dağları ile çevrili Büyük Menderes Havzası üzerinde 8007 km2 lik bir alan üzerine kuruludur. Doğuda Denizli, batıda Ege Denizi, kuzeyde İzmir ve Manisa, güneyde ise Muğla illeriyle komşudur. Akdeniz ikliminin hakim olduğu ilde yazlar sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer.

Aydın sınırları içinde büyük, küçük birçok akarsu mevcuttur. Büyük Menderes Nehri Ege Bölgesi' nin en uzun akarsuyudur. Toplam uzunluğu 999 km. İl içindeki uzunluğu ise 500 km dir. Çine çayı, Akçay ve Dandalaş çaylarının sularını toplayarak Ege Denizi'ne dökülür.

İlin en büyük gölü Bafa olup, Büyük Menderes, deltasının güneydoğusundadır. Diğer gölleri Samson ve Azap gölüdür. Aydın; tarihin bilinen devirlerinden beri çeşitli uygarlıklara merkez olmuş, antik çağın Afrodisias, Milet, Alinda, Didyma, Nisa, Prien, Magnesia gibi önde gelen kentlerinde sayısız bilgin ve bilge kişiler yetişmiştir.

Bugünkü Aydın; kuzeyindeki Top Yatağı sırtında kurulan Tralles Kenti ile birlikte MÖ.2500 yılında Hititler zamanında gelişmiş, VII. yy.da Lydia zamanında da en parlak çağını yaşamıştır. Sırasıyla Neolitik, Kalkolotik, Tunç Çağları ile Frigya, Lidya, Pers, Roma ve Bizans çağlarını, 1171-1270 yılları arasında Selçuklular, 1270-1307 yılları arasında Menteşeoğulları, 1307-1390 yılları arasında Aydınoğulları, 1390-1922 yılları arasında Osmanlı dönemini yaşamıştır. Selçuklularla birlikte Türk uygarlığının kültür varlığı ve eserleriyle donatılan Aydın, sosyal hizmetler, tarım ve mimaride uygar günlere şahit olmuştur. Aydın'ın Türk egemenliğinde bir yönetim birimi statüsü kazanması 1390 yılında Yıldırım Beyazıt'ın şehzadesi Ertuğrul Bey'in Vali olarak Aydın'a atanmasıyla başlamıştır.

Aydınoğulları zamanında şehrin adı Aydın Güzelhisarı olmuş, daha sonra Aydın adını almıştır. Şehir, XIV yy. da bugünkü yerine kurularak idari kademelendirme sırasıyla, 1390 yılında eyalet, 1426 yılında sancak, 1811 yılında eyalet, 1850 yılında İzmir'e bağlı sancak olmuştur.Aydın'ın 1919 yılına kadar sancak şeklinde devam eden bu yönetim şekli, 25 Mayıs 1919-7 Eylül 1922 yılları arasında 40 aya yakın süren işgalden sonra ve Kurtuluş Savaşının kazanılmasıyla birlikte 1923 yılında değişmiş, müstakil vilayet olmuştur.

B)- Coğrafi Konumu

Aydın, orta ve batı kesiminde verimli ovalar, kuzey ve güneyi dağlar ile çevrili Büyük Menderes Havzası üzerinde 8007 km2 lik bir alan üzerine kuruludur. Doğusunda Denizli, batıda Ege Denizi, kuzeyde İzmir ve Manisa, güneyde ise Muğla illeriyle komşudur.

İl, 37°-44' ve 38°-08' kuzey enlemleri ile 27°-23' ve 28°-52' doğu boylamları arasında yer alır.

C)- İklim ve Bitki Örtüsü

Akdeniz ikliminin hakim olduğu İl’de yazlar sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer. Ortalama sıcaklık 17.6 °C, ortalama yağışlı gün sayısı 80.6, ortalama yağış miktarı 677,5 mm/yıl' dır. Büyük Menderes vadisi, diğer Ege ovaları gibi batıda denize doğru açılan bir oluk biçimindedir. Bu yüzden denizin ılıtıcı etkisi ve yağış getiren rüzgarlar iç kısımlara kadar kolaylıkla girer.

Trenle veya karayolu ile İç Anadolu yönünden Büyük Menderes vadisine girenler, Denizli’den İzmir’e doğru yaz kış tüm ova ve yamaçları kaplayan yemyeşil bir örtüyle karşılaşırlar.

Ova tabanında incir, zeytin ve portakal bahçeleri büyük alanlar kaplar. Bunların dışında bağlar, bahçeler ve pamuk tarlaları geniş yer tutar.

Aynı zamanda Akdeniz yöresinin bitki örtüsü, sert yapraklı, kurağa dayanıklı bodur makiler görülür. Kocayemiş, mersin, defne, delice ve aşı zeytinler, menengeç, dere boylarında zakkumlar ve bunlar arasında kekik, nane, lavanta çiçeği gibi kokulu bitkiler de vardır.

Bunların yanı sıra dağlarda çam, kestane, çınar, dişbudak, ıhlamur gibi ağaçlar görülür. İl topraklarının % 37’si ormanlarla kaplıdır. Bunların beşte biri üretime elverişli koru ormanlarıdır.

5-SOSYAL DURUM

Ülkemizin sosyo-ekonomik büyümesine paralel gelişme gösteren sanayileşme, kentleşme, toplumsal değişme, nüfus artışı ve yaşanan göçün yarattığı çeşitli sosyal sorunlar yaşanmaktadır. Ortaya çıkan bu sorunlar toplumun her kesimini etkilemektedir. Örneğin; göçlerle birlikte köyleşen kentler ve nüfus artışı, sağlıksız yerleşim merkezlerinin oluşması, artan işsizlik ve yoksulluğa karşın hizmetlerin yetersiz kalması, suça yönelme ve zararlı alışkanlıklar edinme eğilimlerinin artması gibi.İlimizde de gerek nüfus artışı gerekse göç yönünden bu yönde bir gelişme yaşanmaktadır.

1927 yılında Aydın ilinde %19,5 olan şehirde yaşayan nüfusun payı 1935 yılından sonra sürekli bir artış göstererek, 2007 yılında % 56.6’ya ulaşmıştır. Son 73 yılda Türkiye’nin nüfusu yaklaşık beş kat artış göstermiştir. Aynı dönemde, Aydın ilinin nüfusu yaklaşık 4,5 kat artış göstermiş ve 2007 yılında 946.971’e yükselmiştir.

İl’de 2000 yılına kadar köy nüfusu fazla iken, ilk kez 2000 yılında şehir nüfusu köy nüfusundan fazla olmuştur.Aydın İlinin toplam nüfusu 946.971 kişi olup, İl nüfusunun % 57’si (536.738 kişi) kentlerde, % 43’ü (410 213 kişi) köylerde yaşamaktadır (Tablo ). Kilometre kareye düşen kişi sayısı 121’dir.

2000 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlin iktisaden faal nüfusu (işgücü) 476 233 kişidir. Bunun 449 981 kişisi iktisaden çalışan nüfus (istihdam) oluşturmakta, 26 252 kişide işsiz olarak görülmekte olup, işsizlik oranı %5.5’dir. Aktif nüfusun % 28'i tarım sektöründe, % 8'i devlet hizmetlerinde, % 9'u imalat sanayinde, % 30'u toptan ve perakende ticaret, % 12'si inşaat sektöründe ve geri kalan % 13'ü ise diğer işlerde çalışmaktadır. Aydın ilinde, çalışma çağındaki nüfus olarak kabul edilen 12 ve daha yukarı yaştaki nüfus, toplam nüfustan daha hızlı artmaktadır. İşgücündeki nüfusun artış hızı ise 12 ve daha yukarı yaştaki nüfustan daha düşüktür. 1980–2000 döneminde 12 ve daha yukarı yaştaki nüfusun yıllık artış hızı %o22.3 iken, işgücündeki nüfusun yıllık artış hızı %o19.6 olarak gerçekleşmiştir.

Aydın ilinde işgücüne katılma oranı 1980–2000 döneminde azalma eğilimi göstermiştir. Erkek nüfusun işgücüne katılma oranı, kadın nüfusun işgücüne katılma oranından daha yüksektir. Ancak her iki cinsiyetin işgücüne katılma oranındaki fark, son 10 yılda azalma eğilimi göstermiştir.

1935 yılında Aydın İlindeki nüfusun % 87.1’i bu İl’de doğmuştur. 1935-1950 yılları arasında önemli bir değişim göstermeyen Aydın ilinde doğanların oranı 1950-1975 döneminde artış ve azalışlar, 1975 yılından sonra ise sürekli bir azalma göstermiştir. 2000 yılında Aydın nüfusunun % 69.2’si bu ilde doğan kişilerden oluşmaktadır. 6-EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU

-Eğitim

Aydın ilinde okuma ve yazma bilen nüfusun oranı ülke genelinde olduğu gibi her iki cinsiyet için de sürekli artış göstermektedir. 1935 yılında erkeklerin % 31.1’i, kadınların % 7.5’i okuma yazma bilirken, bu oran 2008 yılında erkeklerde % 96, kadınlarda % 86’ya yükselmiştir. Kadın nüfusun okur-yazarlık oranı erkek nüfusunkinden daha hızlı artmakla birlikte cinsiyetler arası farklılık devam etmektedir.

Gerek Ulusal Eğitime Destek Kampanyası ve gerekse diğer çalışmalarımızla İl genelinde %100’lük bir okuma yazama oranına ulaşmak hedeflenmiştir. Eğitim alanında İlimiz OKS ve ÖSS de son yirmi yıldan bu yana en başarılı iller arasında yer almaktadır. İlimiz 2008-ÖSS sınav sonuçlarına göre Türkiye sıralamasında sözel alanda 7. sırada, eşit ağırlık alanında 11.sırada, sayısal alanda ise 16.sırada yer almıştır.

2008 yılı OKS sınavında ilimiz genelinde 11.235 öğrenci sınava katılmış, OKS Türkiye geneli istatistiki bilgilere göre TM de 14.sırada, MF de 14.sırada yer almıştır.

İlimizde okullaşma oranları ;

- Okul öncesi eğitimde Ülkemizde %37, İlimizde %65 - İlköğretimde Ülkemizde: %89, İlimizde %100, - Ortaöğretimde Ülkemizde: %68, İlimizde %70 oranındadır.

Kaliteli ve yaygın bir eğitim – öğretim hedefi doğrultusunda yapılan planlı ve programlı çalışmalarla İlimizde 473 ilköğretim, 95 genel ve mesleki teknik lise sayısına ulaşılmıştır. Bu okullarımızda 2008-2009 eğitim öğretim yılında 169.983 okulöncesi, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencisi öğrenim görmektedir.

-Aydın İli genelinde 473 ilköğretim okulundan 1-8 sınıflı 270 ilköğretim okulumuzun 240 adetinde bilgisayar laboratuarı ve 1-5 sınıflı 203 ilköğretim okulumuzun 6 adetinde bilgisayar laboratuarı mevcuttur. 95 orta öğretim okulundan 89 bilgisayar laboratuarı bulunmaktadır.

Bilgisayar laboratuarı olmayan okullarımızda bilgisayar teknoloji sınıfları oluşturulması için il genelinde kampanya başlatılmıştır. Valiliğimizce başlatılan ve meslek odaları, sivil toplum örgütleri ve vatandaşlarımızla birebir ziyaretlerle sürdürülmekte olan kampanya devam etmektedir.

HAYVANCILIK

Kırsal ekonomik yapının önemli ve ayrılmaz bir parçası olan hayvancılık sektörüne, ülke kalkınmasında olduğu gibi bölge ve il bazında da önemli iktisadi fonksiyonlar yüklenmiştir. Bunlar sanayi sektörüne girdi sağlama, kırsal alandan göçü önleme, sektör içinde ve diğer sektörlerde yeni istihdam sahası yaratma şeklinde sıralanabilir.

Aydın'da tarımsal işletme olarak adlandırdığımız hane halkının %85'i bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte yapmakta, yalnız hayvansal üretimde ihtisaslaşmış hane halkı sayısı %15'lik bir kısmı teşkil etmektedir. Polikültür üretim yapısının ağırlıklı olduğu İlimizde hayvansal üretimde ihtisaslaşma düzeyi ve hayvan varlığı ekonomik kalkınmayı başarmak için önemli bir potansiyel olarak karşımıza çıkmaktadır.

Aydın ilinde toplam tarım üretimi içindeki payı %24'e yükselen hayvancılık sektöründe; büyükbaş hayvan varlığına baktığımızda 2006 yılı itibarı ile sayının 271.231’e, küçükbaş varlığının ise 191.743’e ulaştığı görülür.

Süt üretiminde ise; pazarda satılan veya il dışına çıkan süt miktarı belli olmadığı ve tüm hayvanlar kayıt altına alınmadığı için süt üretiminin kesin miktarı belli değildir.

-Her türlü tarımsal üretimin yapıldığı ilimizde Tarımsal Destekleme çalışmaları kapsamında üreticilerimize “Doğrudan Gelir Desteği” başta olmak üzere değişik ürünlerde toplam 138.675.269 YTL destekleme yapılmıştır.

-Özel İdare kaynakları ile 2005 Yılında Toprak ve Yaprak Analiz laboratuarı kurulmuş,

-İncir ve zeytin başta olmak üzere 143.820 YTL’lik fidan dağıtımı yapılmıştır.

-Kooperatif Destekleme ve Kredilendirme Çalışmaları kapsamında yatırım ve Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi kredisi ve işletme sermayesi kredisi ile destekleme çalışmaları yürütülmüştür.

B-SANAYİ VE TİCARET

Ekonomik potansiyeli oldukça yüksek olan Aydın; coğrafi konumunun sağladığı ulaşım avantajı, hammadde kaynaklarına yakınlığı, organize sanayi bölgeleri, nüfusun genç ve nitelikli oluşu gibi nedenlerle turizm, tarım ve hizmet sektörleri ile sanayileşme bakımından gelişen ve yükselen bir konumdadır.

İl’de Ticari ve Sanayi Örgütlenmeler

İlimizde 1634 adet Kooperatif bulunmaktadır. İlimizde 5 adet ticaret odası vardır. bunlar, Aydın, Nazilli, Söke, Kuşadası ve Didim ticaret odalarıdır. Üye sayıları toplamı 16.179 dır.

İlimizde faaliyet gösteren Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Aydın Şubesinden alınan bilgiye göre odaya kayıtlı Sanayi kuruluşu sayısı 625 dir.


http://i50.tinypic.com/15x46tf.png