Livadi
20.11.2009, 01:18
GÖLET YAPIMI
Yer seçimi karalaştırılırken gölet zemininin jeolojik etüdünün yapılması gerekmektedir. Bu jeolojik zemin etüt raporuna göre gölet ne tür bir katmanla oluşturulacağı belirlenir.( kil + membran, beton + membran, kil + kaya vb.)
Göleti destekleyecek olan su kaynağı çok önemlidir. Bu su toprağı, taban suyu, kuyu suyu dere yatağı olabilir.
Suyun temizliği sağlanmalıdır. Bu doğal bir gölet olacaksa bu gölet çevresi ve içerisinde ki ekosistemi oluşturan unsurlar toprak, flora, ve fauna, su üyelerinin uyumlu bir şekilde yaşayacağı ekolojik ortamın planlanması gerekir.
Su kenarı, su yüzeyi, su dibinde yaşayan bitkilerin fonksiyonları dikkate alınarak gölet içine yerleştirilmesi gerekir.
Eko sistemdeki sinek, böcek, balık dengesini koruyacak kurbağa, balık türlerini doğru seçerek gölete yerleştirilmesi gerekir.
İnsan eliyle oluşturulan doğal görünümlü göletlerin en önemli sorunu sudaki oksijen ihtiyacının sağlanması ve canlıların yaşayabileceği temizlik sınırında temiz tutulabilmesidir. Bunun için çok büyük kimyasal ayırma metotları kullanılabilir. Çok büyük pompa odası, denge tankı ve motopomp odaları gerektirir. Suyun tamamının temizlenmesi mümkün değildir ve çok maliyetlidir.
Özellikle tercih edilen, oluşturulan göletlere dereler ve şelalelerden yüksek fıskiyeler bağlanarak bol oksijenli bir silikilasyon sistemi ve ön filtreler kullanılıp daha önce belirttiğimiz flora ve fauna üyelerini ekosisteme dahil ederek doğal bir döngünün sağlanmasını başarmaktır.
Bu da zamanla oturacak bir zaman senaryosudur.
GÖLETE BAŞLAMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKEN ÇALIŞMALAR
1)Veri Toplanması
-Topoğrafik inceleme
-Hidrolojik inceleme
-Jeolojik inceleme
-Yapı malzemesi seçimi
2)Bürodaki Ön Çalışmalar
-Gölet ekseninin seçimi
-Gölete girebilecek toplam suyun hesabı
-Akarsuyun getireceği sürüntü maddesi
-Senelik su miktarı
-Buharlaşma ve kaçaklarla su kaybı
-Gölet yüksekliğinin hesabı
-Gölet dolgu hacminin hesabı
-Ekolojik karşılaştırma
GÖLET TEMEL ŞEKİLLERİ
1)Kaya Temeller
Taşıma gücü bakımından problem yaratmazlar.Ana kayanın çatlaklarının geçirimsiz hale getirilebilmesi için enjeksiyon gerekebilir.
2)Kum ve Çakıl Temeller
Bu tip temeller genellikle geçirimsiz temellerin üzerini kaplayan kum ve çakıldan meydana gelir.Bunlar homojen veye tabakalıda olabilir.Üzeri çıplak veya bir geçirimsiz tabaka ile kaplı olabilir.
Kaya ve kum-çakıl temellerde sızdırma sorunu yaşanır.Bu soruna karşı alınabilecek yöntemler:
-Tecrit hendekleri ve perdeleri yapılabilir,
-Memba örtüleri,yatay drenaj örtüleri yapılabilir.
-Topuk drenleri ve dren hendekleri yapılabilir,
-Basınç kırıcı kuyular yapılabilir.
3)Silt ve Kil Temeller
Bunlar geçirimsizdir.Bu yüzden sızıntı sorunu ile karşılaşılmaz.Bu temellerin esas sorunu gövdenin stabilizisesidir.Bunu ortadan kaldırmak için ağır tipte kesit seçilmemelidir.
A)Doygun temeller
Bazı silt ve kil malzemeler doğal halde konsolidasyonunu çok iyi almış olabilir.Taşıma gücü yeterli ve sızdırmazdır.Bu temel standart genetrasyon deneyinde 20 den fazla darbe sayısına drenç gösterebilir.
B)Doymamış temeller
Doymamış malzemeden oluşan temeller, doymuş temellere göre daha büyük taşıma gücü gösterir.
GÖLET BİTİŞ NOKTALARINDA KULLANILAN MALZEMELER
TAŞ KENARLAR
Taş, doğal görünüm amacıyla havuz kenarlarında kullanılışında tercih edilir. Göletin kenarlarını korumak açısından iyi bir kullanımdır.
Çimin gölete kadar uzanmasını sağlayarak ya da suyun arka tarafa geçmesini engelleyen bir sınır alanı oluşturarak, bir tuğla işlemi de görebilir. Kullanacağımız taşı birkaç tabaka halinde, yan oturacağı tarafı düz olacak şekilde kesilir. Hem doğal bir görünüm elde edersiniz hem de düz olan taş tabaka ile harç kullanmadan taşı oturtabilirsiniz. Eğer göle sınırlar yapılacak olan taşlar 70–140 kg arasındaysa, kuru olarak kullanılabilirler.
TUĞLA KENARLAR
Gölet kenarında tuğla kullanmak duvara güçlü bir stabilite özelliği kazandırır. Tuğlalar genellikle çimle kapatılabilir. Göletin sınır yüzeyinde kullanıldığı zaman çim sınırını da çok belirgin biçimde belli edebilirsiniz. Bir sonra ki adımda isterseniz tuğlayı su yüzeyine doğru çıkarcığınız sağlam zemininde de kullanabilirsiniz. Yarı saydam tuğlalar ya da kaldırımlarda kullanılan tuğlalar bu iş için en uygun olanlarıdır; Çünkü donmaları çok zordur. Kırmızı renklisi çimle beraber çok uyumlu göründüğü için en çok kullanılan renktir ama siyah tuğlada çim ve berrak su ile çok güzel göründüğü için tercih edilebilir. Özellikle siyah tuğla suyun temizliğini çok iyi gösterir. Eğer göletin kenarına kadar çim alanı getirmeyi düşünüyorsanız cam tuğlalar bu iş için çok idealdir. Delikleri sayesinde çimin tuğlalardan kök salmasına olanak verir. Ve tuğlaları tamamen saklar.
BUCA GÖLET
Buca Göleti yaklaşık 130 dönümlük bir alanı kapsar. Bu 130 dönümlük arazinin 30 dönümü gölete ait, geri kalan alanları ise yeşil alanlar ve rekreasyon alanları kapsamaktadır. Diğer 100 dönümlük arazide et restaurant, balık restaurant, Gölet bar, anfi tiyatro, göletin tam ortasında bir kafeterya, hobi bahçeleri, çocuk oyun alanları bulunmaktadır.
Gölet Bar projeye sonradan eklenmiş, projede gösterilmemiştir. Gölet Barda kır düğünleri gibi etkinlikler yapılmaktadır.
Hobi bahçeleri 80 m2lik parçalara ayrılmış ve bu hobi bahçeleri toprakla uğraşmak isteyen, meyve-sebze yetiştirmek isteyen kişilerce belediye tarafından kiralanmaktadır. Bu hobi bahçeleri şuan hala daha ilk kiracıları tarafından kullanılmaktadır.
Anfi tiyatrosu 3500 kişilik kapasiteye sahiptir. Burada konserler, organizasyonlar, animasyonlar, belediyenin çeşitli etkinlikleri yapılmaktadır.
Göletin su ihtiyacı 3 derin kuyu tarafından karşılanmaktadır. Bu kuyular gölete su basmaktadır. Ayrıca göletin hemen yanındaki kaynaklar deresinden gölete bir hat çekilmiştir. Böylece bu kaynaklar deresinden de yaralanılmaktadır.
Gölet alanı içerisindeki çim ve peyzaj alanı sulaması göletin suyuyla karşılanmaktadır. Göletten yeşil alanlara otomatik sulama sistemleri kurulmuştur. Ayrıca sulama işlemi için rutin olarak göletten su alındığı için sulama yapılan su kadar kuyulardan gölete su takviyesi yapılmaktadır. Böylece gölet suyu sürekli devirdaym yaptığından gölet içerisindeki suyun da temiz kalması sağlanmaktadır.
Göletin elektrik ihtiyacı için 630 kilovatlık özel bir trafo yapılmıştır ve elektrik ihtiyacı buradan karşılanmaktadır.
Göletin en derin yeri 2 m civarındadır.
Bu gölet yapılırken gölün bulunduğu alan için 1m kalınlığında kil kullanılmıştır. Gölün içi killerin sıkıştırılması yöntemi ile yapılmıştır. Bu kil katmanının kullanılmasının sebebi suyun toprağa geçmesini önlemektir. Göletin cephe çevresinde taş, doğal kayalar kullanılmıştır.
Göletin kimi doğal alanlarına pek el değmedi yalnızca alana zarar vermeyecek, doğal görüntüsünü bozmayacak şekilde ufak tefek oynamalar yapıldı.
Belediye başkanın isteği üzerine çocuklar da düşünülerek alanda yoğun peyzaj uygulamalarından kaçınılmıştır. Bu nedenle de alan daha çok çim ağırlıklı ve gölün etrafı yürüyüş yolları yapılmış.
Gölün etrafı saz ve pampaslar ile sınırlandırılmış, çalı grupları kullanılmış. Yürüyüş yolunun tam ortasında önceden beri var olan çınar ağacı bulunmaktadır. Gölet Barda nilüferler kullanılmıştır. Seyir teraslarında okaliptüs kullanılmış, bunun nedeni de okaliptüslerin çabuk büyüyerek alanı kaplayıp gölgelik mekân yaratmasıdır.
Yer seçimi karalaştırılırken gölet zemininin jeolojik etüdünün yapılması gerekmektedir. Bu jeolojik zemin etüt raporuna göre gölet ne tür bir katmanla oluşturulacağı belirlenir.( kil + membran, beton + membran, kil + kaya vb.)
Göleti destekleyecek olan su kaynağı çok önemlidir. Bu su toprağı, taban suyu, kuyu suyu dere yatağı olabilir.
Suyun temizliği sağlanmalıdır. Bu doğal bir gölet olacaksa bu gölet çevresi ve içerisinde ki ekosistemi oluşturan unsurlar toprak, flora, ve fauna, su üyelerinin uyumlu bir şekilde yaşayacağı ekolojik ortamın planlanması gerekir.
Su kenarı, su yüzeyi, su dibinde yaşayan bitkilerin fonksiyonları dikkate alınarak gölet içine yerleştirilmesi gerekir.
Eko sistemdeki sinek, böcek, balık dengesini koruyacak kurbağa, balık türlerini doğru seçerek gölete yerleştirilmesi gerekir.
İnsan eliyle oluşturulan doğal görünümlü göletlerin en önemli sorunu sudaki oksijen ihtiyacının sağlanması ve canlıların yaşayabileceği temizlik sınırında temiz tutulabilmesidir. Bunun için çok büyük kimyasal ayırma metotları kullanılabilir. Çok büyük pompa odası, denge tankı ve motopomp odaları gerektirir. Suyun tamamının temizlenmesi mümkün değildir ve çok maliyetlidir.
Özellikle tercih edilen, oluşturulan göletlere dereler ve şelalelerden yüksek fıskiyeler bağlanarak bol oksijenli bir silikilasyon sistemi ve ön filtreler kullanılıp daha önce belirttiğimiz flora ve fauna üyelerini ekosisteme dahil ederek doğal bir döngünün sağlanmasını başarmaktır.
Bu da zamanla oturacak bir zaman senaryosudur.
GÖLETE BAŞLAMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKEN ÇALIŞMALAR
1)Veri Toplanması
-Topoğrafik inceleme
-Hidrolojik inceleme
-Jeolojik inceleme
-Yapı malzemesi seçimi
2)Bürodaki Ön Çalışmalar
-Gölet ekseninin seçimi
-Gölete girebilecek toplam suyun hesabı
-Akarsuyun getireceği sürüntü maddesi
-Senelik su miktarı
-Buharlaşma ve kaçaklarla su kaybı
-Gölet yüksekliğinin hesabı
-Gölet dolgu hacminin hesabı
-Ekolojik karşılaştırma
GÖLET TEMEL ŞEKİLLERİ
1)Kaya Temeller
Taşıma gücü bakımından problem yaratmazlar.Ana kayanın çatlaklarının geçirimsiz hale getirilebilmesi için enjeksiyon gerekebilir.
2)Kum ve Çakıl Temeller
Bu tip temeller genellikle geçirimsiz temellerin üzerini kaplayan kum ve çakıldan meydana gelir.Bunlar homojen veye tabakalıda olabilir.Üzeri çıplak veya bir geçirimsiz tabaka ile kaplı olabilir.
Kaya ve kum-çakıl temellerde sızdırma sorunu yaşanır.Bu soruna karşı alınabilecek yöntemler:
-Tecrit hendekleri ve perdeleri yapılabilir,
-Memba örtüleri,yatay drenaj örtüleri yapılabilir.
-Topuk drenleri ve dren hendekleri yapılabilir,
-Basınç kırıcı kuyular yapılabilir.
3)Silt ve Kil Temeller
Bunlar geçirimsizdir.Bu yüzden sızıntı sorunu ile karşılaşılmaz.Bu temellerin esas sorunu gövdenin stabilizisesidir.Bunu ortadan kaldırmak için ağır tipte kesit seçilmemelidir.
A)Doygun temeller
Bazı silt ve kil malzemeler doğal halde konsolidasyonunu çok iyi almış olabilir.Taşıma gücü yeterli ve sızdırmazdır.Bu temel standart genetrasyon deneyinde 20 den fazla darbe sayısına drenç gösterebilir.
B)Doymamış temeller
Doymamış malzemeden oluşan temeller, doymuş temellere göre daha büyük taşıma gücü gösterir.
GÖLET BİTİŞ NOKTALARINDA KULLANILAN MALZEMELER
TAŞ KENARLAR
Taş, doğal görünüm amacıyla havuz kenarlarında kullanılışında tercih edilir. Göletin kenarlarını korumak açısından iyi bir kullanımdır.
Çimin gölete kadar uzanmasını sağlayarak ya da suyun arka tarafa geçmesini engelleyen bir sınır alanı oluşturarak, bir tuğla işlemi de görebilir. Kullanacağımız taşı birkaç tabaka halinde, yan oturacağı tarafı düz olacak şekilde kesilir. Hem doğal bir görünüm elde edersiniz hem de düz olan taş tabaka ile harç kullanmadan taşı oturtabilirsiniz. Eğer göle sınırlar yapılacak olan taşlar 70–140 kg arasındaysa, kuru olarak kullanılabilirler.
TUĞLA KENARLAR
Gölet kenarında tuğla kullanmak duvara güçlü bir stabilite özelliği kazandırır. Tuğlalar genellikle çimle kapatılabilir. Göletin sınır yüzeyinde kullanıldığı zaman çim sınırını da çok belirgin biçimde belli edebilirsiniz. Bir sonra ki adımda isterseniz tuğlayı su yüzeyine doğru çıkarcığınız sağlam zemininde de kullanabilirsiniz. Yarı saydam tuğlalar ya da kaldırımlarda kullanılan tuğlalar bu iş için en uygun olanlarıdır; Çünkü donmaları çok zordur. Kırmızı renklisi çimle beraber çok uyumlu göründüğü için en çok kullanılan renktir ama siyah tuğlada çim ve berrak su ile çok güzel göründüğü için tercih edilebilir. Özellikle siyah tuğla suyun temizliğini çok iyi gösterir. Eğer göletin kenarına kadar çim alanı getirmeyi düşünüyorsanız cam tuğlalar bu iş için çok idealdir. Delikleri sayesinde çimin tuğlalardan kök salmasına olanak verir. Ve tuğlaları tamamen saklar.
BUCA GÖLET
Buca Göleti yaklaşık 130 dönümlük bir alanı kapsar. Bu 130 dönümlük arazinin 30 dönümü gölete ait, geri kalan alanları ise yeşil alanlar ve rekreasyon alanları kapsamaktadır. Diğer 100 dönümlük arazide et restaurant, balık restaurant, Gölet bar, anfi tiyatro, göletin tam ortasında bir kafeterya, hobi bahçeleri, çocuk oyun alanları bulunmaktadır.
Gölet Bar projeye sonradan eklenmiş, projede gösterilmemiştir. Gölet Barda kır düğünleri gibi etkinlikler yapılmaktadır.
Hobi bahçeleri 80 m2lik parçalara ayrılmış ve bu hobi bahçeleri toprakla uğraşmak isteyen, meyve-sebze yetiştirmek isteyen kişilerce belediye tarafından kiralanmaktadır. Bu hobi bahçeleri şuan hala daha ilk kiracıları tarafından kullanılmaktadır.
Anfi tiyatrosu 3500 kişilik kapasiteye sahiptir. Burada konserler, organizasyonlar, animasyonlar, belediyenin çeşitli etkinlikleri yapılmaktadır.
Göletin su ihtiyacı 3 derin kuyu tarafından karşılanmaktadır. Bu kuyular gölete su basmaktadır. Ayrıca göletin hemen yanındaki kaynaklar deresinden gölete bir hat çekilmiştir. Böylece bu kaynaklar deresinden de yaralanılmaktadır.
Gölet alanı içerisindeki çim ve peyzaj alanı sulaması göletin suyuyla karşılanmaktadır. Göletten yeşil alanlara otomatik sulama sistemleri kurulmuştur. Ayrıca sulama işlemi için rutin olarak göletten su alındığı için sulama yapılan su kadar kuyulardan gölete su takviyesi yapılmaktadır. Böylece gölet suyu sürekli devirdaym yaptığından gölet içerisindeki suyun da temiz kalması sağlanmaktadır.
Göletin elektrik ihtiyacı için 630 kilovatlık özel bir trafo yapılmıştır ve elektrik ihtiyacı buradan karşılanmaktadır.
Göletin en derin yeri 2 m civarındadır.
Bu gölet yapılırken gölün bulunduğu alan için 1m kalınlığında kil kullanılmıştır. Gölün içi killerin sıkıştırılması yöntemi ile yapılmıştır. Bu kil katmanının kullanılmasının sebebi suyun toprağa geçmesini önlemektir. Göletin cephe çevresinde taş, doğal kayalar kullanılmıştır.
Göletin kimi doğal alanlarına pek el değmedi yalnızca alana zarar vermeyecek, doğal görüntüsünü bozmayacak şekilde ufak tefek oynamalar yapıldı.
Belediye başkanın isteği üzerine çocuklar da düşünülerek alanda yoğun peyzaj uygulamalarından kaçınılmıştır. Bu nedenle de alan daha çok çim ağırlıklı ve gölün etrafı yürüyüş yolları yapılmış.
Gölün etrafı saz ve pampaslar ile sınırlandırılmış, çalı grupları kullanılmış. Yürüyüş yolunun tam ortasında önceden beri var olan çınar ağacı bulunmaktadır. Gölet Barda nilüferler kullanılmıştır. Seyir teraslarında okaliptüs kullanılmış, bunun nedeni de okaliptüslerin çabuk büyüyerek alanı kaplayıp gölgelik mekân yaratmasıdır.