Mr.Muhendis
23.10.2009, 16:07
TANIMI VE ÖNEMİ
Yem bezelyesi yeşil ve kuru ot üretimi, otlatmak veya yeşil gübre için yetiştirilir. Tek yıllık bir baklagil yem bitkisidir. Birçok yörede “Külür veya kürül” isimleri ile tarımı yapılmaktadır. Esas olarak otu ve tanesi için yetiştirilir, tüm çiftlik hayvanlarının beslenmesinde başarı ile kullanılır. Tanede protein oranı (%20 - %30) yüksek, kırıldıktan sonra kaba yemler ile karıştırılabilir. Batı Avrupa ülkelerinde soyanın yerine yem rasyonlarında kullanılır. Sığırlarda günde 3-4 kg kuru yem bezelyenin süt verimi ve kalitesini olumsuz yönde etkilemediği belirlenmiştir. Hayvanları şişirme tehlikesi olduğundan tahıllar ile karışım halinde verilmelidir.
İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ
Yem Bezelyesi bir serin iklim bitkisidir. Serin v nemli havalarda çok iyi gelişme göstermesine rağmen sıcak ve kuru havalarda verimi düşer. Çimlenme döneminde topraktaki yüksek nem tohumun çürümesine neden olmaktadır. Yem bezelyesi ekimi toprak sıcaklığının 8-10 C olduğu zaman yapılır. Çimlen ile çiçeklenme dönemindeki sıcaklık isteği takriben 15-17 C dir.
Toprak istekleri bakımından seçici olup daha çok alüviyal ve su tutma kapasitesi yüksek toprakları ister. pH isteği ortalama 6.5-7 civarıdır. Ağır topraklardan hoşlanmaz. Çimlenme döneminde ıslak ve çok rutubetli topraklarda tohum iyi çimlenemez. Toprak ıslaklığı gelişmeyi olumsuz yönde etkiler. Gövdenin ve meyvelerin ıslak toprakla temasının önlenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
TOPRAK HAZIRLIĞI
İlkbahar üretimlerinde topraktaki azot bakterileri ve mikroorganizmaların faaliyetlerini kolaylaştırmak için toprak sonbaharda 20-25 cm derinlikte bir iki defa sürülerek havalandırılır. İşlenen toprak tırmıkla düzeltilerek ekime hazır hale getirilir.
EKİM
Ekim zamanı bölgelere göre değişmekle birlikte şubat sonu mart sonudur. Ekim şekli ve ekim aralıkları çeşit özelliğine, işletme büyüklüğüne ve değerlendirilme şekillerine göre değişir. Ekim; mutlaka toprak tavında iken yapılmalıdır. Tohum ekim derinliği 3-5 cmr17;dir. Düz tarlaya mibzerle ekilmelidir. Mibzerle ekimde, ot üretimi için 15-20, tohum üretimi için 12-15 kg/da tohum atılır. Serpme ekimlerde dekara ot üretimi için 20-25, tohum üretimi için 15-20 kg tohum kullanılır. Uygun sıra aralığı 20-40 cm'dir. Tahıllarla karışık ekimde daha sağlam saplı olması nedeniyle arpa tercih edilmekte ve dekara 7-9 kg arpa, 8-10 kg yem bezelyesi tohumunun ekilmesi önerilmektedir.
GÜBRELEME
Aşılama yapıldıysa ya da toprakta yeterli yoğunlukta bakterinin olduğu biliniyorsa, ekim sırasında dekara verilecek 2-5 kg kadar başlangıç azotu yeterlidir. Yem bezelyesinin fosfor gereksinimi fazladır. Bu nedenle, özellikle kumlu-fakir topraklarda, sulanan alanlarda ve yağışlı bölgelerde, dekara 5-10 kg civarında fosfor verilmesi önerilmektedir. Toprak analiz sonuçlarına göre, diğer besin elementlerinin eksikliği söz konusu olduğunda giderilme yoluna gidilir.
TARIMSAL SAVAŞ
Özellikle nemli kıyı bölgelerinde tohum üretiminde, baklagil tohum böcekleri (bruchus) önemli zararlar yapmaktadır. Bu böcekler, tane verimi ve kalitesinin yanısıra, tohumun çimlenme gücünü de önemli ölçüde düşürmektedir. Zararlıların görüldüğü bölgelerde, çiçeklerime döneminde baklagil tohum böceklerine karşı kimyasal mücadele yapılmalıdır.
HASAT
Kuru ot amacıyla çiçeklerime başlangıcı ile % 50 çiçeklerime devresi arasında biçim yapılır. Ürün silaja işlenecekse biçim zamanı biraz daha geciktirilir. % 50 çiçeklerime devresinde yapılan biçimlerde, yaklaşık % 20-22 ham protein içeren, 500-1000 kg/da kuru ot verimi alınabilir. Tohum için hasat zamanı ise alt baklaların sararmaya başladığı dönemdir.
VERİM
Uygun koşullarda tane verimi 150-300 kg/da arasındadır. Ot verimi ise ortalama 800-1000 kg arasındadır.
Yem bezelyesi yeşil ve kuru ot üretimi, otlatmak veya yeşil gübre için yetiştirilir. Tek yıllık bir baklagil yem bitkisidir. Birçok yörede “Külür veya kürül” isimleri ile tarımı yapılmaktadır. Esas olarak otu ve tanesi için yetiştirilir, tüm çiftlik hayvanlarının beslenmesinde başarı ile kullanılır. Tanede protein oranı (%20 - %30) yüksek, kırıldıktan sonra kaba yemler ile karıştırılabilir. Batı Avrupa ülkelerinde soyanın yerine yem rasyonlarında kullanılır. Sığırlarda günde 3-4 kg kuru yem bezelyenin süt verimi ve kalitesini olumsuz yönde etkilemediği belirlenmiştir. Hayvanları şişirme tehlikesi olduğundan tahıllar ile karışım halinde verilmelidir.
İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ
Yem Bezelyesi bir serin iklim bitkisidir. Serin v nemli havalarda çok iyi gelişme göstermesine rağmen sıcak ve kuru havalarda verimi düşer. Çimlenme döneminde topraktaki yüksek nem tohumun çürümesine neden olmaktadır. Yem bezelyesi ekimi toprak sıcaklığının 8-10 C olduğu zaman yapılır. Çimlen ile çiçeklenme dönemindeki sıcaklık isteği takriben 15-17 C dir.
Toprak istekleri bakımından seçici olup daha çok alüviyal ve su tutma kapasitesi yüksek toprakları ister. pH isteği ortalama 6.5-7 civarıdır. Ağır topraklardan hoşlanmaz. Çimlenme döneminde ıslak ve çok rutubetli topraklarda tohum iyi çimlenemez. Toprak ıslaklığı gelişmeyi olumsuz yönde etkiler. Gövdenin ve meyvelerin ıslak toprakla temasının önlenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
TOPRAK HAZIRLIĞI
İlkbahar üretimlerinde topraktaki azot bakterileri ve mikroorganizmaların faaliyetlerini kolaylaştırmak için toprak sonbaharda 20-25 cm derinlikte bir iki defa sürülerek havalandırılır. İşlenen toprak tırmıkla düzeltilerek ekime hazır hale getirilir.
EKİM
Ekim zamanı bölgelere göre değişmekle birlikte şubat sonu mart sonudur. Ekim şekli ve ekim aralıkları çeşit özelliğine, işletme büyüklüğüne ve değerlendirilme şekillerine göre değişir. Ekim; mutlaka toprak tavında iken yapılmalıdır. Tohum ekim derinliği 3-5 cmr17;dir. Düz tarlaya mibzerle ekilmelidir. Mibzerle ekimde, ot üretimi için 15-20, tohum üretimi için 12-15 kg/da tohum atılır. Serpme ekimlerde dekara ot üretimi için 20-25, tohum üretimi için 15-20 kg tohum kullanılır. Uygun sıra aralığı 20-40 cm'dir. Tahıllarla karışık ekimde daha sağlam saplı olması nedeniyle arpa tercih edilmekte ve dekara 7-9 kg arpa, 8-10 kg yem bezelyesi tohumunun ekilmesi önerilmektedir.
GÜBRELEME
Aşılama yapıldıysa ya da toprakta yeterli yoğunlukta bakterinin olduğu biliniyorsa, ekim sırasında dekara verilecek 2-5 kg kadar başlangıç azotu yeterlidir. Yem bezelyesinin fosfor gereksinimi fazladır. Bu nedenle, özellikle kumlu-fakir topraklarda, sulanan alanlarda ve yağışlı bölgelerde, dekara 5-10 kg civarında fosfor verilmesi önerilmektedir. Toprak analiz sonuçlarına göre, diğer besin elementlerinin eksikliği söz konusu olduğunda giderilme yoluna gidilir.
TARIMSAL SAVAŞ
Özellikle nemli kıyı bölgelerinde tohum üretiminde, baklagil tohum böcekleri (bruchus) önemli zararlar yapmaktadır. Bu böcekler, tane verimi ve kalitesinin yanısıra, tohumun çimlenme gücünü de önemli ölçüde düşürmektedir. Zararlıların görüldüğü bölgelerde, çiçeklerime döneminde baklagil tohum böceklerine karşı kimyasal mücadele yapılmalıdır.
HASAT
Kuru ot amacıyla çiçeklerime başlangıcı ile % 50 çiçeklerime devresi arasında biçim yapılır. Ürün silaja işlenecekse biçim zamanı biraz daha geciktirilir. % 50 çiçeklerime devresinde yapılan biçimlerde, yaklaşık % 20-22 ham protein içeren, 500-1000 kg/da kuru ot verimi alınabilir. Tohum için hasat zamanı ise alt baklaların sararmaya başladığı dönemdir.
VERİM
Uygun koşullarda tane verimi 150-300 kg/da arasındadır. Ot verimi ise ortalama 800-1000 kg arasındadır.